Kamień nazębny to nie tylko problem natury estetycznej. Zaleganie skamieniałego osadu może prowadzić do rozwoju chorób przyzębia, np. paradontozy czy zwiększać ryzyko próchnicy. Sprawdź, jak wygląda zabieg usuwania kamienia nazębnego w gabinecie dentystycznym. Czy można w podobny sposób oczyścić zęby w warunkach domowych? Wyjaśniamy to w artykule.
Czym jest kamień nazębny?
Jama ustna jest przedsionkiem naszego ciała. To przez nią przechodzi pokarm, płyny, dostają się bakterie, a wszystko to miesza się z naturalnym mikrobiomem oraz śliną. W efekcie zęby narażone są na powstawanie różnego rodzaju złogów. Jednym z nich jest płytka nazębna, czyli matowy biofilm o biało-żółtym kolorze. Taki osad nazębny powstaje już w kilka godzin po posiłku. W dużej mierze składa się on z resztek jedzenia, bakterii i komórek nabłonka.
Gdy płytka nazębna nie zostanie prawidłowo usunięta, po 3 dniach zaczyna się proces mineralizacji, a dokładniej wapnienia. W efekcie powstaje kamień nazębny. W przeciwieństwie do płytki jest to twardy złóg o barwie żółtej, szarej lub brunatnej. Ze względu na umiejscowienie wyróżnia się dwa rodzaje kamienia nazębnego:
- naddziąsłowy – występuje na płytce zęba, jest widoczny gołym okiem;
- poddziąsłowy – znajduje się w kieszonce dziąsła, ale może być widoczny również na brzegu dziąsła.
Profesjonalne usuwanie kamienia u dentysty
Regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym to nie tylko rutynowa kontrola i wypełnianie ubytków. U dentysty można wykonać również czyszczenie zębów. Taki zabieg nazywa się higienizacją i polega na dokładnym usunięciu złogów.
Specjalista wykonuje czyszczenie za pomocą takich metod, jak:
- skaling ręczny – przeprowadzony jest często jako uzupełnienie innych sposobów usuwania kamienia nazębnego. Do zabiegu wykorzystuje się narzędzia ręczne: skalery, pilniki, kirety, paski ścierne, itp.. Skaling ręczny wymaga dużej wprawy ze strony dentysty lub higienisty;
- skaling laserowy – w zabiegu stosuje się skalery ultradźwiękowe o odpowiednich końcówkach (naddziąsłowych i poddziąsłowych). Jego zaletą jest szybkość oraz duża skuteczność. Przeciwwskazaniami do skalingu laserowego są m.in.: cukrzyca, choroby serca, RZS, choroby infekcyjne, ciąża;
- piaskowanie – polega na zastosowaniu piaskarki, która działa w oparciu o strumień sprężonego powietrzna, wody i specjalnego proszku. Wielkość ziarenek „piasku” jest dopasowywana indywidualnie. Przeciwwskazaniem do piaskowania zębów są m.in.: rany i owrzodzenia w jamie ustnej, zapalenia dziąseł, alergia, astma.
Często metody te wzajemnie się uzupełniają, aby uzyskać jak najlepszy efekt. Finalnie o tym, jak usunąć kamień z zębów zadecyduje dentysta na podstawie stanu uzębienia i dziąseł, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Natomiast jeśli chodzi o to, jak często usuwać kamień to specjaliści zalegają higienizację raz na pół roku.
Domowe sposoby na kamień nazębny
Podczas gdy czyszczenie zębów najlepiej przeprowadzić w gabinecie dentystycznym, istnieją również domowe sposoby na to, jak usunąć kamień z zębów.
Przykładowo, można sięgnąć po pasty wybielające zawierające m.in. krzemionkę i dwuwęglan sodu, czyli wodę oczyszczoną. Alternatywą jest zastosowanie samej sody. Ma ona właściwości wybielające, a dodatkowo lekko ścierające. Ponadto soda chroni zęby przed demineralizacją. Pastą składającą się z 1 łyżeczki sody oczyszczonej i 1 łyżki oleju kokosowego można szczotkować zęby maksymalnie raz-dwa razy w tygodniu.
W podobny sposób do sody działa woda utleniona, która oprócz właściwości wybielających, zapobiega namnażaniu się bakterii i dalszemu odkładaniu kamienia. Stosuje się ją jako naturalny płyn do płukania ust po myciu zębów.
Wśród bardziej skutecznych metod na to, jak usunąć kamień z zęba domowym sposobem, jest stosowanie irygatora. Takie urządzenie oprócz dobrej szczoteczki, ma już w swoich domach coraz więcej osób dbających o higienę jamy ustnej. W procesie irygacji strumień wody pozwala na usunięcie nie tylko płytki nazębnej, ale również kamienia nazębnego, zwłaszcza w jego początkowej fazie mineralizacji.
Samodzielne usuwanie kamienia – czy to bezpieczne?
Samodzielne usuwanie kamienia z zębów domowymi metodami, jeśli przeprowadzone z rozwagą, zazwyczaj jest bezpieczne. Inną sprawą pozostaje, w jakim stopniu jest to skuteczny sposób. Nawet staranne mycie, nitkowanie, irygowanie nie zastąpi bowiem profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych.
Tak więc podstawowe pytanie nie powinno brzmieć: jak samemu usunąć kamień z zębów, a raczej, jak uzupełnić profilaktykę dentystyczną i dbać o zdrowie jamy ustnej.
Należy pamiętać o rozwadze podczas prób samodzielnego oczyszczania zębów ze złogów. Przykładowo, soda używana w nadmiarze i zbyt często może wręcz osłabić szkliwo, a nawet je uszkodzić. Również w przypadku tak zalecanych irygacji istnieje pewne ryzyko powstawania stanów zapalnych i podrażnień, jeśli zabieg jest źle przeprowadzany. Natomiast absolutnie niewskazane jest samodzielne wykonywanie skalingu za pomocą dostępnych w Internecie narzędzi czy używanie profesjonalnych past polerskich przeznaczonych do użytku w gabinecie.
Jak zapobiegać powstawaniu kamienia na zębach?
Najlepszym sposobem na to, jak zwalczyć kamień na zębach jest połączenie domowych zabiegów higienicznych z regularnymi wizytami u stomatologa. Warto pamiętać, że nawet najbardziej staranne mycie i nitkowanie zębów jest niewystarczające i nie można zapominać o czyszczeniu przez profesjonalistę.
Kamień nazębny powstaje w wyniku mineralizacji płytki nazębnej i to właśnie ją trzeba regularnie usuwać, nie dopuszczając do utwardzenia osadu. Dlatego też podstawą powinno być: szczotkowanie zębów po każdym posiłku, stosowanie nici dentystycznych, płynu do płukania jamy ustnej, a jeśli to możliwe, również irygatora. Warto zadbać również o zdrową dietę oraz styl życia. Słodycze, skrobia, kwaśne owoce, tytoń sprzyjają tworzeniu się kamienia, dlatego zaleca się ich ograniczenie.
Profilaktykę może wspomóc np. płukanie ust olejem kokosowym. Badania Kannur Dental College z 2015 roku pokazało, że regularne płukanie/ssanie oleju kokosowego już po tygodniu zmniejszyło osad nazębny oraz dolegliwości związane z zapaleniem dziąseł.
Bibliografia:
- F. C. Peedikayil, P. Sreenivasan, A. Narayanan, A., Effect of coconut oil in plaque related gingivitis - A preliminary report. Nigerian medical journal : journal of the Nigeria Medical Association, 2015, 56(2), 143–147, https://doi.org/10.4103/0300-1652.153406, [data dostępu: 20.12.2024].
- P. Mintzberg-Wachowicz, Złogi nazębne, Asysta dentystyczna, 2018, 4, s. 27-30.
- M. Kozłowska, D. Streit, P. Kozłowski, B. Cuch, Analiza nawyków i zachowań związanych z higieną jamy ustnej, Journal of Education, Health and Sport, Radomska Szkola Wyzsza, vol. 5, no. 9, 2015, pp. 95-101, http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.29915, [data dostępu: 20.12.2024].
- B. Jedynak, A. Braksator, Profesjonalne zabiegi higieniczne u pacjentów użytkujących uzupełnienie protetyczne, Protet Stomatol, 2017, 67(4), s. 395-407, http://www.protetstomatol.pl/pdf-100291-32287?filename=Profesjonalne%20zabiegi.pdf, [data dostępu: 20.12.2024].
- Q. Li, K. Luo, Z. Su, F. Huang, Y. Wu, F. Zhou, Y. Li, X. Peng, J. Li, B. Ren, Dental calculus: A repository of bioinformation indicating diseases and human evolution. Frontiers in cellular and infection microbiology, 2022, 12, 1035324. https://doi.org/10.3389/fcimb.2022.1035324, [data dostępu: 20.12.2024].
Podziel się artykułem ze znajomymi
