Skaza białkowa u niemowląt – objawy, przyczyny i dieta

Skaza białkowa u niemowląt jest najczęstszą formą alergii w wieku dziecięcym. Zazwyczaj daje o sobie znać w pierwszym roku życia, kiedy układ odpornościowy maluszka jest jeszcze niedojrzały. Gdy tylko pojawią się pierwsze objawy skazy białkowej u niemowląt, z diety trzeba wyeliminować uczulające białka.

Szacuje się, że na skazę białkową, która jest nietolerancją pokarmową na różnego rodzaju białka, cierpi w Polsce 5-9 procent dzieci. Jej objawy po raz pierwszy pojawiają się w okresie niemowlęcym, ale u 90 procent chorych przed ukończeniem 3. roku życia wraca prawidłowa tolerancja białek. Na razie nie ma skutecznego sposobu zapobiegania skazie białkowej u niemowląt, przyjmuje się jednak, że częściej diagnozowana jest ona u dzieci karmionych butelką. Dlatego pediatrzy i alergolodzy zalecają młodym mamom karmienie piersią dzieci przez co najmniej 4-6. pierwszych miesięcy ich życia.

Skaza białkowa – objawy

Najczęstszym objawem skazy białkowej u niemowląt są zmiany skórne. U młodszych dzieci zaczerwieniona, przesuszona skóra (czasem błyszcząca i napięta) pojawia się w pierwszej kolejności na policzkach, u starszych dzieci problemy widoczne są także na rączkach, nóżkach, tułowiu. Oprócz rumienia na skórze można czasem zauważyć swędzące krostki, które mogą się zmienić w pęcherze lub łuszczące się plamy.

Skaza białkowa u niemowląt powoduje, że dzieci częściej są rozdrażnione, alergia potrafi też manifestować się innymi dolegliwościami, dziecko ze skazą białkową miewa:

• kolki
• bóle brzucha
• krew i śluz w stolcu
• nudności i wymioty
• biegunki
• zaparcia
• dolegliwości układu oddechowego (katar i kaszel, duszności, kichanie i łzawienie oczu spowodowane katarem)

Dzieci ze skazą białkową częściej niż rówieśnicy bez alergii, zapadają na zapalenie ucha i infekcje układu moczowego. Dodatkowo skaza białkowa może powodować niedobory masy ciała i wzrostu. W skrajnych sytuacjach może nawet dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który jest zagrożeniem życia. Dziecko wymaga natychmiastowej pomocy, gdy pojawi się gwałtowna biegunka, a wraz z nią przyspieszony oddech i utrata przytomności.

Skaza białkowa u niemowląt – przyczyny

Skaza białkowa u niemowląt nie ma jednej przyczyny, wpływają na jej występowanie czynniki genetyczne i środowiskowe. Bardzo często skazę białkową wywołuje nietolerancja na białko mleka krowiego (u co 4 dziecka), dlatego zaleca się, żeby w rodzinach alergicznych u niemowląt karmionych sztucznie zastępować modyfikowane mleko krowie hydrolizatami o wysokim stopniu hydrolizy.

Ale nie tylko mleko krowie wywołuje skazę białkową. Nietolerancja może wystąpić także na inne białka roślinne i zwierzęce, zawarte m.in. w:

• rybach,
• soi,
• glutenie,
• wołowinie i cielęcinie,
• kakao i czekoladzie,
• białku jaja kurzego,
• owocach cytrusowych,
• orzechach.

Z ostatnich badań przeprowadzonych przez dr n med. Jadwigę Antoniak wśród łódzkich pacjentów, wynika, że równie często jak mleko krowie, uczula dzieci także białko zawarte w marchwi i jabłku.

Skaza białkowa a karmienie piersią

Czy może wystąpić skaza białkowa u niemowlaka karmionego piersią? Może i jest to sygnał, że mama powinna wyeliminować ze swojej diety składniki, które mogą wywoływać skazę białkową. Dieta matki karmiącej dziecko ze skazą białkową w pierwszej kolejności powinna zostać pozbawiona produktów bogatych w białko mleka krowiego, czyli:

• mięsa i wędliny wołowych,
• mleka krowiego,
• jogurtów i kefirów,
• serów białych i żółtych,
• masła.

Trzeba też zwrócić uwagę na produkty spożywcze, które zawierają białko mleka krowiego, ale tego nie widać na pierwszy rzut oka: pieczywo, pasztety i parówki, słodycze, niektóre leki. Dlatego tak ważne przy skazie białkowej jest dokładne czytanie etykiet ze składnikami, jakie znajdziemy na opakowaniach produktów.

Jeśli objawy skazy białkowej u dziecka nie miną, należy wykluczać z diety inne produkty, które mogą powodować alergię. Ważna jest też konsultacja z lekarzem i dietetykiem, bo dieta eliminacyjna może doprowadzić do niedoborów witamin i minerałów potrzebnych mamie i dziecku.

Skaza białkowa – jak leczyć?

Dieta eliminacyjna jest jedynym sposobem leczenia w skazie białkowej, ważne jednak żeby jadłospis został ułożony wraz z dietetykiem, który tak dobierze produkty, żeby dziecko otrzymywało wszystkie potrzebne składniki odżywcze.

W niektórych przypadkach konieczne będzie zastosowanie leków antyhistaminowych i maści sterydowych. Bardzo ważna jest też pielęgnacja skóry tzw. emolientami, które będą natłuszczały przesuszoną skórę i zatrzymywały w niej wodę. Trzeba też pamiętać, że chorą skórę mogą podrażniać detergenty, ubranka z wełniany i syntetycznych materiałów. Skóra taka nie powinna być przegrzewana, dlatego kąpiele nie mogą trwać zbyt długo.