Nasz ekspert lekarz pediatra dr Grażyna Jędrzejczyk odpowiada na wątpliwości związane z pielęgnacją noworodków.
Przypomnijmy, że noworodkiem nazywamy dziecko do ukończenia 28. dnia życia lub do odpadnięcia kikuta pępowinowego. Prawidłowa masa (waga) noworodka urodzonego o czasie waha się w granicach od 2500 g do 4000 g, a długość od 50 cm do 62 cm. Noworodek śpi około 21 godzin na dobę (występują jednak duże odchylenia osobnicze), budząc się tylko w porach karmienia. Wyodrębnienie tego okresu z niemowlęctwa jest konieczne, ze względu na trwający w tym czasie okres adaptacji młodego organizmu do życia w nowym środowisku. Nauką zajmującą się problemami zdrowotnymi tego okresu jest neonatologia. Noworodek jest bezsilny i bezbronny wobec otoczenia. Po ok. 2 tygodniach życia rozpoznaje głosy bliskich.
Pediatra dr Grażyna Jędrzejczyk odpowiada na pytania czytelniczek
Ania (29 l.): Jak należy prawidłowo pielęgnować pępek u noworodka?
GJ: Pępek powinien być zawsze suchy, myty za pomocą wody i mydła, najlepiej w czasie kąpieli noworodka , następnie suszony przy pomocy ręcznika. Do czasu zagojenia i odpadnięcia kikuta, pępek trzeba przykrywać czystym ubrankiem, a pampersy lub pieluszki powinno się tak zawijać, by kończyły się pod pępkiem. Zawsze przed rozpoczęciem zabiegów higienicznych w obrębie pępka noworodka należy myć ręce. Powszechnie zalecane jest przemywanie kikuta spirytusem, ale według Światowej Organizacji Zdrowia nie jest to konieczne.
Kasia (32 l.): Jakie są objawy zapalenia pępka?
GJ: Objawy zapalenia pępka to: zaczerwienienie u nasady pępka, obrzęk, nieprzyjemny zapach, ropna wydzielina, krwawienie. W razie wystąpienia powyższych objawów należy skontaktować się z lekarzem.
Justyna (23 l.): Czy należy wykonywać morfologię krwi u dziecka, które rozwija się prawidłowo?
GJ: Morfologię krwi należy wykonać u każdego dziecka po ukończeniu 6. miesiąca życia (wtedy dochodzi do wyczerpania zapasów żelaza, które zostało przekazane dziecku od matki w okresie życia płodowego), a następną po 1. roku życia.
Monika (34 l.): Jakie leki przeciwgorączkowe należy podać dziecku w pierwszej kolejności?
GJ: Gdy dziecko ma od 0 do 3 miesięcy, lekiem odpowiednim jest paracetamol. Od 4. miesiąca można stosować ibuprofen. Lek ten działa przeciwzapalnie , przeciwgorączkowo i przeciwbólowo, zatem powinien być stosowany jako lek I rzutu. Leki te jednak nie powinny być stosowane dłużej niż 3-5 dni.
Hania (25 l.): Jestem młodą mamą, karmię moje dziecko naturalnie. Czy powinnam stosować jakąś specjalna dietę? Czym powinnam dopajać mojego niemowlaka?
GJ: Kobieta karmiąca nie powinna stosować diet ubogokalorycznej i niedoborowej, ponieważ może ona pogarszać stan zdrowia matki, a także osłabiać produkcję pokarmu. Kobiety karmiące powinny odżywiać się racjonalnie, zachowując zasady zdrowego żywienia. Nie powinny one spożywać produktów pozbawionych wartości odżywczych ani sięgać po używki (papierosy, alkohol). Nie ma żadnych wskazań do stosowania ograniczeń dietetycznych, chyba że wynikają one z innych wskazań medycznych. Zgodnie z aktualna wiedzą, wprowadzenie ograniczeń do diety ciężarnych oraz kobiet karmiących piersią, w ramach profilaktyki alergii pokarmowej u dziecka, jest nieuzasadnione. Ograniczenia takie są niejednokrotnie stosowane bezpodstawnie, prowadząc do niedoborów żywieniowych u matek. Jeżeli dziecko jest karmione wyłącznie pokarmem naturalnym (matki), nie jest konieczne podawanie mu jakichkolwiek płynów. Powszechna praktyka dopajania niemowląt wodą, herbatką czy glukozą jest sprzeczna z definicją wyłącznego karmienia piersią do ukończenia 6. miesiąca życia.
Anna (30 l.): Jak mogę rozpoznać, że dziecko ma kolkę? Co może ją wywołać?
GJ: Objawem wiodącym jest napadowy, niedający się ukoić płacz u dziecka w wieku od 3 tygodni do 5. miesiąca życia, objawy utrzymujące się co najmniej przez 3 godziny na dobę, minimum przez 3 dni w tygodniu, co najmniej przez 1 tydzień. Napady płaczu pojawiają się w godzinach południowo – wieczornych. Dziecko nerwowo podkurcza nóżki, brzuch jest wzdęty, czerwienieje na twarzy. Kolka niemowlęca ustępuje samoistnie do 4. miesiąca życia. Przyczyną kolki mogą być:
- zaburzenia motoryki wynikające z niedojrzałości przewodu pokarmowego
- nieprawidłowa technika karmienia (połykanie dużej ilości powietrza)
- alergia na białka mleka krowiego
- stany lękowe matki
Edyta (18 l.): Czy można szczepić niemowlę, które przeszło potwierdzone zakażenie rota wirusem?
GJ: Tak, można szczepić. Nawet jeśli dziecko przeszło zakażenie, to szczepienie nie jest przeciwwskazane, bowiem jedno naturalne zakażenie może nie być wystarczające, aby zabezpieczyć dziecko przed ciężkim zachorowaniem i hospitalizacją z powodu ponownego zakażenia.