Paradontoza – jakie są objawy i metody leczenia?

Początkowe objawy paradontozy, która jest chorobą przyzębia, łatwo jest zignorować. Zaczerwienienie i krwawienie dziąseł to pierwszy sygnał, aby udać się do dentysty w celu postawienia diagnozy. Nieleczona paradontoza może mieć nieodwracalne skutki. G  - grozi nawet utratą zębów. Dlatego tak ważne jest, żeby nie bagatelizować żadnych objawów i reagować na nie jak najszybciej.  

Czym jest paradontoza? 

Co to paradontoza? Nazywana jest również periodontozą lub zapaleniem przyzębia, zaś w literaturze medycznej stosowany jest termin periodontitis. Zapalenie jest zdecydowanie najczęstszą postacią patologii tkanek przyzębia. Może dotyczyć jedynie dziąseł lub obejmować głębsze tkanki przyzębia, wtedy mówimy o zapaleniu przyzębia, które obejmuje – dziąsła, ozębną, cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego. Jeśli tkanki te są zdrowe, mają za zadanie utrzymywać ząb w prawidłowej pozycji.  

Zapalenie dziąseł i zapalenie przyzębia są wciąż powszechne i często postrzegane jako nieunikniona część starzenia się. Głównie narażone są osoby starsze oraz mężczyźni, choć paradontoza może wystąpić w każdym wieku oraz jest uzależniona od wielu czynników.  

Jakie są przyczyny paradontozy? 

Paradontoza może być genetyczna jak i nabyta. 

Główną przyczyną jest odkładająca się płytka utworzona przez bakterie. Zjawisko to spowodowane jest niewystarczającą higieną jamy ustnej, prowadzącej do powstawania kamienia nazębnego, a on do stanu zapalnego tkanek przyzębia.  

Do czynników sprzyjających paradontozie można zaliczyć: 

• wiek – szczególne narażone są osoby starsze,  

• palenie tytoniu – osłabienie układu odpornościowego, zwężenie naczyń krwionośnych w dziąsłach, co ogranicza dopływ tlenu i składników odżywczych, inicjowanie stanu zapalnego, 

• stres – przewlekły stres również osłabia układ odpornościowy, utrudniając walkę z infekcjami bakteryjnymi nie tylko w jamie ustnej, 

• cukrzyca - wśród najczęstszych powikłań cukrzycy choroby przyzębia zajmują 6. Miejsce, 

• otyłość – silnie związana z zapaleniem przyzębia u osób młodszych (18-34 lata), 

• bruksizm – nadmierne obciążenie tkanek przyzębia, może prowadzić do ich uszkodzenia, zwiększając ryzyko paradontozy (choć nie jest jej bezpośrednią przyczyną), 

• leki – antyhistaminowe, przeciwcukrzycowe czy na nadciśnienie, powodują zmniejszenie produkcji śliny co sprzyja kumulacji płytki nazębnej,. 
• obciążenie genetyczne. 

Paradontoza – jak wygląda i jakie daje objawy? 

Zdrowe przyzębie charakteryzuje się różowymi, sprężystymi dziąsłami. W przypadku paradontozy jest wiele objawów, które mogą wskazywać na stan zapalny. Początek paradontozy zazwyczaj objawia się zaczerwienieniem i opuchlizną dziąseł, ich nadwrażliwością oraz krwawieniem w trakcie szczotkowania czy nitkowania. Można zaobserwować odsłonięte szyjki zębów, które wydają się dłuższe niż wcześniej. 

W miarę jak choroba postępuje, zapalenie przyzębia staje się bardziej widoczne. Między zębami powstają kieszonki dziąsłowe, które są idealnym miejscem do namnażania bakterii. Stopniowo kość szczęki zaczyna zanikać, prowadząc do rozchwiania zębów.  

Oznaki zaawansowanej paradontozy są znacznie odczuwalne. Wysoka nadwrażliwość spowodowana jest mocno cofniętymi dziąsłami, ukazując korzenie. Zanik kości prowadzi do rozchwiania zębów przez co chorzy mogą czuć ruszające się zęby w trakcie jedzenia czy mówienia. Dodatkowo może wystąpić przerost dziąseł.  

W przypadku bardzo zaawansowanej paradontozy, dziąsła praktycznie przestają pełnić swoją funkcję ochronną, czego skutkiem jest utrata zębów. Pacjenci uskarżają się na silny ból i dyskomfort, a stan dziąseł wymaga interwencji chirurgicznej. 

Sprawdź: Nadwrażliwość zębów – jak walczyć z tą dolegliwością?  

Czy paradontoza jest zaraźliwa?  

Często pada pytanie „czy paradontoza jest zaraźliwa?”. Paradontozą nie można zarazić się jak grypą, a na skutek współistniejących czynników. Jeśli nastąpi wymiana śliny (np. podczas całowania) pomiędzy osobą chorą, a osobą niedbającą o higienę jamy ustnej, może to prowadzić do rozwijania się paradontozy. Choć bakterie mogą zostać przeniesione, to nie oznacza automatycznego rozwoju paradontozy u osoby, która je otrzyma. Regularna higiena jamy ustnej i wizyty u dentysty są kluczowe w zapobieganiu paradontozie.  

Paradontoza -– leczenie. Jakie są metody i etapy terapii? 

Leczenie paradontozy obejmuje kilka metod, które często są łączone w celu uzyskania najlepszych wyników.  

Pierwszym etapem leczenia po diagnostyce paradontozy, jest przedstawienie pacjentowi przez dentystę zmian jakie powinien wprowadzić w higienie jamy ustnej (m.in. dobór odpowiedniej pasty oraz płukanek). Zazwyczaj na tym etapie wykonuje się skaling i kiretaż, polegające na usunięciu kamienia nazębnego, płytki bakteryjnej i zamknięciu kieszonek dziąsłowych. Zabiegi te zwykle refundowane są przez NFZ. 

Zaangażowanie pacjenta w stosowanie się do zaleceń stomatologa, umożliwia podjęcie dalszego leczenia. W kolejnych etapach kontynuuje się usuwanie płytki nazębnej i kamienia poddziąsłowego.  

Jeśli nie uzyskano oczekiwanych skutków, możliwe jest podjęcie leczenia chirurgicznego, polegającego na regeneracji kości oraz polepszeniu przyczepu dziąseł.  

Nowoczesne metody leczenia paradontozy wykorzystują laseroterapię, która jako leczenie uzupełniające, pozwala na zwiększenie ukrwienia dziąseł poprzez stymulację. Jest skuteczna, ale często wiąże się z dodatkowymi kosztami, które mogą nie być refundowane przez NFZ. 

Laserowe leczenie paradontozy 

Laserowe leczenie paradontozy jest metodą wspomagającą w kompleksowym planie leczenia chorób przyzębia. Pomaga w usuwaniu bakterii z kieszonek dziąsłowych, redukuje stan zapalny i przyspiesza regenerację tkanek.   

Promieniowanie lasera ma za zadanie stymulować przemiany biologiczne komórek oraz tkanek, powodując działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.  W trakcie zabiegu stomatolog za pomocą wiązki lasera precyzyjnie usuwa zakażoną tkankę oraz kamień nazębny. .  Stosowanie lasera zwykle jest bezbolesne i mało inwazyjne.  

Na dalszych etapach leczenia paradontozy za pomocą biostymulacji przeprowadzane jest polerowanie cementu korzeniowego. 

Metoda ta może być również stosowana na przerost dziąseł, który występuje przy zaawansowanej paradontozie. Usunięcie rozrostu dziąseł za pomocą wiązki lasera, obniża częstość nawrotów tej patologii w czasie 6 miesięcy po zabiegu 

Przeciwskazania do stosowania laseroterapii:  

• nowotwory złośliwe, 

• nadziąślaki, brodawczakowatość, nadmierne rogowacenie błony śluzowej, 

• ciąża, 

• choroby krwi, 

• posiadanie rozrusznika serca,  

• niewydolność naczyniowo-sercowa. 

Koszt laserowego leczenia paradontozy zależny jest od zaawansowania choroby, regionu oraz kliniki leczenia. Zazwyczaj cena waha się od 300 do 1000 zł za jeden zabieg.  

Paradontoza przed i po leczeniu -– jakie są efekty? 

Paradontoza przed i po leczeniu różni się znacząco, zwłaszcza pod względem stanu dziąseł i stabilności zębów. Przed podjęciem leczenia dziąsła zazwyczaj są zaczerwienione, opuchnięte oraz towarzyszy im duża nadwrażliwość, a także może występować ruchliwość zębów.  

Dzięki zabiegom takim jak skaling oraz kiretaż, w ciągu kilku tygodni zmniejsza się stan zapalny i ustępuje krwawienie. Stosowanie laseroterapii pozwala na uzyskanie szybkich efektów redukcji zapalenia i zmniejszenia głębokości kieszonek dziąsłowych. Regeneracja tkanek najdłużej trwa w przypadku zabiegów chirurgicznych, jednak  pozwalają one na najtrwalsze efekty.  

WAŻNE: Należy pamiętać, że mimo podjętego leczenia, objawy paradontozy będą nawracać, gdy higiena jamy ustnej będzie niewystarczająca.  

Czy paradontoza jest uleczalna i się cofa? 

W przypadku diagnozy paradontozy mogą pojawić się męczące pytania takie jak: „czy paradontoza jest uleczalna?” i „jak można cofnąć paradontozę?”.  Niestety paradontoza jest chorobą przewleką i nie można jej w pełni wyleczyć, jednak dzięki odpowiedniemu leczeniu możliwie jest złagodzenie objawów i cofnięcie niektórych skutków.  

Sukces w leczeniu zależy od wczesnego wykrycia choroby, regularnych wizyt u stomatologa i dokładnej higieny jamy ustnej. 

Dzisiejsza stomatologia pozwala na szeroki zakres usług, które w połączeniu pozwalają na efektowne leczenie zapalenia przyzębia. Najczęściej zaleca się skaling, kiretaż, laseroterapię oraz zabiegi chirurgiczne, pozwalające na poprawę stanu dziąseł i stabilizację zębów.  

Czy można mieć protezę i implanty przy paradontozie? 

Wszelkie uzupełnienia protetyczne w przypadku paradontozy, wymaga wcześniejszego leczenia chorób przyzębia. Jeśli pacjenci stosują się do zaleceń periodontologa, który nie widzi przeciwwskazań, mogą podjąć się leczenia protetyczne i mieć protezy, implanty, korony czy mosty. Nieleczona paradontoza skutkuje zanikiem kości, co uniemożliwia stosowanie uzupełnień protetycznych.  

Paradontoza a implanty to temat, który wymaga indywidualnej oceny stanu przyzębia pacjenta. Zanik kości występujący przy paradontozie może utrudniać zakotwiczenie implantów. W takim przypadku możliwy jest zabieg przeszczepienia kości.  Możliwe jest założenie koronek i licówek przy paradontozie, w przypadku gdy stan dziąseł jest stabilny. 

W przypadku rozchwiania zębów, zaleca się stosowanie protez szkieletowych, które dzięki swej konstrukcji umożliwiają szynowanie zębów. Protezy akrylowe (całkowite oraz częściowe) osiadają na wyrostku, na skutek czego stymulują zanik kości, co może być przeciwskazaniem dla osób z paradontozą. Proteza natychmiastowa przy paradontozie może być stosowana jako rozwiązanie tymczasowe, zazwyczaj po usunięciu zębów, zanim będzie możliwe założenie implantów. 

Zmiany w pozycji zębów spowodowane zapaleniem tkanek przyzębia, można leczyć ortodontycznie. Jednak leczenie aparatem musi zawsze odbywać się we współpracy z periodontologiem i przy ustabilizowanej chorobie przyzębia. 

Zaawansowana paradontoza – jakie są skutki nieleczonej? 

Nieleczona paradontoza może prowadzić do jej zaawansowanego stanu, którego skutki wymagają dłuższego leczenia. Zaawansowana paradontoza objawia się: 

• głębokimi kieszonkami dziąsłowymi, 

• rozchwianiem zębów, 

• zanikiem kości,  

• intensywnym bólem i dyskomfortem, 
• przerostem dziąseł. 

Domowe sposoby na paradontozę 

Najważniejszym domowym sposobem na paradontozę, który skutecznie wspomaga leczenie stomatologiczne – jest utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej.  Warto jest sięgnąć po szczoteczkę z miękkim włosiem, która nie podrażni dodatkowo tkanek przyzębia i delikatnie szczotkować zęby. Wybierając szczoteczkę elektryczną, ważne jest dobranie odpowiedniej prędkości obrotów, w celu uniknięcia podrażnienia dziąseł lub odsłoniętych szyjek i korzeni. Szczoteczka soniczna przy paradontozie może być dobrym rozwiązaniem, dzięki wykorzystaniu wibracji dźwiękowej, pozwalając na delikatne, ale skuteczne mycie. 

Codzienne używanie nici dentystycznej pomaga usunąć resztki pokarmowe i płytkę nazębną z miejsc, do których szczoteczka nie dociera. Można zaopatrzyć się w irygator, który zmniejszy ryzyko podrażnienia dziąseł, które może wystąpić przy stosowaniu nici. 

Masowanie dziąseł może poprawić krążenie i zdrowie dziąseł, łagodząc obrzęk i ból. Należy to robić delikatnie, aby nie pogorszyć stanu zapalnego. Regularne konsultacje z dentystą pomogą ocenić skuteczność i bezpieczeństwo tej metody w leczeniu paradontozy. 

Należy pamiętać, że zdrowa, zbilansowana dieta wspiera nasz układ odpornościowy. W przypadku paradontozy można suplementować witaminę C w postaci owoców lub warzyw oraz warto jest ograniczyć produkty zawierające cukier, który sprzyja rozwojowi bakterii.  

Sprawdź: Co na ból zęba? Tabletki, czosnek, olejek goździkowy  

Na paradontozę – pasty, żel, płukanki, leki 

Pasta do zębów na paradontozę powinna zawierać odpowiednią ilość fluoru i środków antyseptycznych, aby zmniejszyć ryzyko próchnicy i chorób przyzębia.  W przypadku zapalenia dziąseł i przyzębia, środki higieny powinny zostać dobrane przez lekarza stomatologa. W zależności od zaawansowania choroby mogą być wskazane dodatkowe antyseptyki, takie jak płukanka z chlorheksydyny do stosowania przez krótki czas. Dla prawidłowej higieny jamy ustnej należy regularnie nitkować zęby i stosować irygatora, dzięki czemu usuwana jest płytka nazębna, której nie sięga szczoteczka. 

Żele stomatologiczne na paradontozę, Zawierają substancje przeciwzapalne i antybakteryjne, takie jak aloes, propolis czy olejek z drzewa herbacianego. Żele te mogą pomóc w redukcji stanu zapalnego i łagodzeniu podrażnień dziąseł. 

Antybiotyki mogą być częścią kompleksowego planu leczenia paradontozy, ale nie są podstawowym środkiem terapeutycznym. 

Z domowych płukanek warto jest sięgnąć po zioła np. rumianek i szałwia, które posiadają właściwości łagodzące i przeciwzapalne. Można je stosować w formie naparów do płukania jamy ustnej. 

Jak zapobiegać paradontozie? 

Pierwsze objawy paradontozy mogą pojawić się już w dzieciństwie, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka.  

Najważniejszym aspektem zapobiegania paradontozie jest regularna higiena jamy ustnej. Odpowiednia technika mycia zębów (skupiająca się na linii dziąseł), umożliwia usunięcie płytki nazębnej, co powinno być wspomagane stosowaniem nici dentystycznych. 

Należy również zadbać o: 

• regularne wizyty u stomatologa, 

• płukanie jamy ustnej z antyseptykami,  

• zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy,  

• unikanie palenia tytoniu. 

Paradontoza jest chorobą genetyczną. Należy zwrócić uwagę, czy w rodzinie występowały przypadki paradontozy. Pozwoli to na wczesne wykrycie choroby i skuteczne zapobieganie objawów.   

Bibliografia: 

• B.M. Eley, M.Soory, J.D. Manson Periodontologia wyd. 6, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, 

• S. Majewski Współczesna protetyka stomatologiczna podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014, 
• Praktyczna PeriodontoIogia Kliniczna redakcja naukowa Zbigniew Jańczuk, Wydawnictwo Kwintesencja 2004.