Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego o niejasnym lub nieznanym podłożu, która charakteryzuje się bólami brzucha i zaburzeniami w wypróżnianiu się - zaparciami lub biegunkami. Jakie jeszcze ma zespół jelita drażliwego objawy? Jakie są przyczyny tej choroby? Jak leczyć zespół jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego - przyczyny
Zespół jelita drażliwego (IBS) to choroba idiopatyczna. Oznacza to, że nie można jednoznacznie określić jej przyczyny. Zespół jelita drażliwego to dolegliwości ze strony układu pokarmowego o charakterze przewlekłym. Pacjenci zgłaszający się do lekarza opisują objawy utrzymujące się co najmniej przez trzy miesiące.
Zwykle lekarze nie są w stanie wskazać pierwotnej przyczyny tych dolegliwości. Badania nad tą jednostką chorobową opisaną po raz pierwszy pod koniec XIX wieku, wskazują, że do jej rozwoju przyczynia się rozrost flory bakteryjnej, spożywanie produktów niezawierających błonnika oraz problemy natury psychicznej. Szacuje się, że na zespół jelita drażliwego cierpi 13 procent Polaków. W zdecydowanej większości to kobiety, które ukończyły 30 lat.
Sprawdź: Co na ból żołądka? Domowe sposoby i leki pomagające
Zespół jelita drażliwego - objawy
Zespół jelita drażliwego jest dość trudny w diagnostyce, daje bowiem szereg różnych objawów. Objawy bywają ostre i mogą sugerować, że w organizmie rozwija się choroba, ale wszelkie badania przedmiotowe nie wykazują niczego niepokojącego.
W większości przypadków lekarze dopiero po wyeliminowaniu wielu chorób, podejrzewają, że pacjenci mogą cierpieć na zespół jelita drażliwego. Znamienne dla zespołu jelita drażliwego jest to, że objawy nasilają się pod wpływem stresu. Często to jedyny trop wiodący do właściwej diagnozy. Pacjenci, u których zdiagnozowano zespół jelita drażliwego, wśród objawów najczęściej wymieniają:
- bóle brzucha, najczęściej podbrzusza, które nasilają się po posiłku;
- biegunki lub zaparcia;
- wzdęcia i gazy;
- odbijanie się;
- uczucie przelewania w brzuchu;
- zgaga;
- nudności i wymioty;
- częstomocz;
- zaburzenia miesiączkowania;
- ogólne zmęczenie.
Jednymi z najbardziej charakterystycznych objawów są zaparcia, biegunki lub naprzemiennie występujące biegunki i zaparcia.
Zobacz: Ból brzucha po jedzeniu – z czego wynika? Co zrobić?
Zespół jelita drażliwego - leczenie
Jak leczyć zespół jelita drażliwego? Pierwszym krokiem powinna być odpowiednia diagnostyka. Lekarz powinien przede wszystkim wykluczyć choroby, które dają podobne do zespołu jelita drażliwego objawy. By to zrobić, trzeba wykonać szereg badań. Morfologia krwi, OB, badanie moczu, badanie kału, rektoskopia, USG jamy brzusznej - to podstawowe badania. Jeśli te nie wystarczą by postawić diagnozę, można jeszcze wykonać: kolonoskopię, tomografię komputerową jamy brzusznej, RTG jelita cienkiego lub górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Obowiązują także tzw. Kryteria Rzymskie w rozpoznaniu zespołu jelita drażliwego. Zgodnie z tymi wytycznymi IBS można rozpoznać po przewlekłym dyskomforcie w jamie brzusznej utrzymującym się przez co najmniej trzy miesiące, który ustępuje zaraz po wyróżnieniu, a pacjent pierwsze objawy wiąże ze zmianą rytmu wypróżnień oraz zmianą wyglądu stolca.
Zwykle po wykluczeniu innych chorób i wnikliwym wywiadzie z pacjentem, lekarz stawia diagnozę - zespół jelita drażliwego i rozpoczyna leczenie. Niestety zespołu jelita drażliwego nie da się trwale wyleczyć. Można natomiast IBS leczyć objawowo. Leczenie opiera się przede wszystkim na wprowadzeniu odpowiedniej diety. Podaje się także w zespole jelita drażliwego leki wspomagające. Osobom cierpiącym na IBS poleca się także jogę, unikanie sytuacji stresujących, stosowanie oleju z mięty pieprzowej.
Zobacz także: Tabletki na trawienie - skuteczne leki na niestrawność
Zespół jelita drażliwego - leki
Leki na zespół jelita drażliwego można podzielić na te stosowanie w biegunkach oraz przepisywane na zaparcia. W przypadku zespołu jelita drażliwego objawiającego się biegunką lekarze przepisują leki zawierające takie substancje jak rifaksymina, difenoksylat, loperamid i cholestyramina.
Leki na zespół jelita drażliwego charakteryzujący się zaparciami zawierają natomiast drotawerynę, mebewerynę, trimebutynę. Również laktuloza jest podawana na ten rodzaj zespołu jelita drażliwego. Leki na wzdęcia to środki zawierające simetikon i dimetikon. Jeśli ból po zjedzeniu posiłku jest dokuczliwy, można dodatkowo podać bromek oksyfenonium lub hioscynę. Często przepisuje się w zespole jelita drażliwego leki uspokajające - benzodiazepiny, amitryptyliny, paroksetyny.
Oprócz leków na zespół jelita drażliwego, zioła także wykazują skuteczność w leczeniu. Do najskuteczniejszych zalicza się:
Czytaj również: Leki osłonowe na żołądek - tabletki i naturalna osłona
Zespół jelita drażliwego - co jeść a czego nie jeść?
Leczenie zespołu jelita drażliwego nie polega tylko na przyjmowaniu leków. Ważna jest również odpowiednia dieta. Cierpiąc na zespół jelita drażliwego, przepisy kulinarne powinny być odpowiednio selekcjonowane. Trzeba się wystrzegać dań ciężkostrawnych i obfitych. Zamiast nich spożywać mniejsze porcje jedzenia, ale częściej, najlepiej 5 lekkostrawnych posiłków dziennie.
Przepisy dla chorych na zespół jelita drażliwego zawierają produkty bogate w rozpuszczalny błonnik.
Czytaj też: Biegunka - przyczyny, co jeść, leczenie