Trądzik to jedna z najczęściej występujących chorób skóry. Jednym z jego rodzajów jest trądzik hormonalny, który może dać o sobie znać nawet po 30. urodzinach. Jak sama nazwa wskazuje - za pojawienie się na skórze zaskórników i grudek odpowiadają hormony. Pogorszenie stanu cery to nie tylko defekt kosmetyczny, ale i bardzo często powód gorszej samooceny i wycofania się z życia towarzyskiego. Jak rozpoznać trądzik hormonalny i jakie są skuteczne metody jego leczenia?
Przyczyny trądziku hormonalnego
Trądzik może pojawić się w każdym wieku, zwłaszcza jeśli za jego powstanie odpowiadają zmiany hormonalne tak, jak w przypadku trądziku hormonalnego. Zaskórniki i krostki na skórze po 30., 40., a nawet w trakcie menopauzy bywają powodem kompleksów i obniżenia samooceny. Chociaż zaburzenia równowagi hormonalnej dotykają głównie kobiety, to trądzik hormonalny u mężczyzn nie jest rzadkością.
Za rozwój trądziku hormonalnego odpowiadają hormony płciowe - androgeny oraz estrogeny. Gdy ich poziom jest za wysoki, mogą pojawić się zmiany skórne. Stąd też nazwy odmian trądziku hormonalnego - trądzik androgenny oraz trądzik estrogenny. Częściej diagnozowany jest pierwszy z nich. Gdy przyczyną trądziku hormonalnego jest zwiększony poziom androgenów, zazwyczaj mowa o testosteronie. Skutkuje to zwiększeniem aktywności gruczołów łojowych skóry i nadmierną produkcją sebum.
Hormonalny trądzik może też występować w przebiegu takich chorób, jak m.in. choroba Hashimoto, zespół policystycznych jajników czy niedoczynność tarczycy.
Objawy trądziku hormonalnego - jak wygląda i gdzie występuje?
Trądzik hormonalny ma dość typowe objawy. Są to zmiany skórne w postaci zaskórników, grudek i krost, a niekiedy bolesnych cyst. Nadmierny łojotok, błyszczenie się skóry, stany zapalne i zaczerwienienie pojawiają się głównie na twarzy, ale mogą także obejmować inne partie ciała. Gdzie występuje trądzik hormonalny?
To, jak on wygląda i gdzie jest zlokalizowany, zależy od jego rodzaju. Trądzik androgenny występuje głównie na brodzie, żuchwie, szyi. Problemem wielu osób jest trądzik hormonalny na plecach, klatce piersiowej czy ramionach. Trądzik estrogenny to zaczerwienienia i grudki (często swędzące) na czole, nosie, policzkach oraz brodzie.
Badania na trądzik hormonalny
W przypadku podejrzeń występowania trądziku hormonalnego konieczna jest odpowiednia diagnostyka. Badania laboratoryjne z krwi to podstawa rozpoznania problemów skórnych. Żadne sposoby na trądzik nie przyniosą oczekiwanych efektów, jeśli nie będzie znana przyczyna jego rozwoju.
Warto jednak pamiętać o jednej ważnej kwestii. Badania na trądzik hormonalny powinien zlecić lekarz. Specjalista, na podstawie objawów i wywiadu medycznego, dobierze najlepszą diagnostykę. U kobiet znaczenie ma również dzień cyklu menstruacyjnego, w którym zostanie pobrana krew.
Jakie badania hormonalne na trądzik mogą zostać zlecone? W ramach diagnostyki sprawdza się m.in.:
· testosteron,
· hormony tarczycy,
· insulinę,
· hormon luteotropowy (LH),
· hormon folikulotropowy (FSH),
· prolaktynę,
· dehydroepiandrosteron (DHEA).
Leczenie trądziku hormonalnego
Leczenie trądziku hormonalnego to leczenie skojarzone, indywidualnie dopasowane do potrzeb pacjenta. Należy pamiętać, że trądzik hormonalny może pozostawić po sobie blizny lub przebarwienia. Aby tego uniknąć, lepiej nie sięgać po tabletki na trądzik hormonalny bez recepty, tylko zgłosić się do lekarza.
Proces leczenia jest długi, może trwać kilka a nawet kilkanaście miesięcy. Jego forma zależy od przyczyny powstawania zmian i tego, jakie zaburzenia hormonalne występują u pacjenta. Terapia może obejmować doustny antybiotyk na trądzik hormonalny, który złagodzi stany zapalne i działa przeciwbakteryjnie oraz preparaty działające miejscowo – maść lub krem, zazwyczaj z retinoidami, które złuszczają warstwę rogową naskórka, regulują produkcję sebum i rozjaśniają przebarwienia. Częstym wyborem są także leki hormonalne, które regulują poziom hormonów płciowych.
Leczenie naturalne trądziku hormonalnego
Czy domowe sposoby na trądzik hormonalny działają? Terapia powinna być przeprowadzona pod okiem specjalisty. Przed wprowadzeniem do swojej rutyny pielęgnacyjnej ziół na trądzik hormonalny, suplementacji czy maseczek, należy zapytać dermatologa o możliwość ich stosowania. Niektóre preparaty mogą wejść w interakcje z lekami przepisanymi przez lekarza. Nie można także zapominać o właściwościach fotouczulających poszczególnych ziół.
Jeśli chodzi o trądzik hormonalny, leczenie naturalne obejmuje głównie wspomniane zioła. Regularne picie naparów ziołowych może wpłynąć pozytywnie na kondycję skóry. Zioła powinny wykazywać właściwości przeciwzapalne, łagodzące, przeciwbakteryjne. Warto wypróbować napary ze skrzypu polnego, pokrzywy lub czystka.
Naturalne leczenie trądziku hormonalnego należy wzbogacić o odpowiednią dietę. Badania wskazują na możliwe zaostrzenie zmian trądzikowych poprzez spożywanie produktów z wysokim indeksem glikemicznym. U niektórych osób trądzik nasila dieta bogata w sól, ostre przyprawy i mleko. Warto obserwować swój organizm i sprawdzać, co może mu szkodzić. Polecane minerały i witaminy na trądzik hormonalny to przede wszystkim witamina E, czyli witamina młodości oraz cynk. Odpowiadają one za regenerację skóry i działają przeciwzapalnie. Trzeba zadbać również o odpowiednią podaż kwasów omega-3, sięgać po produkty bogate w witaminy A i B.
Pielęgnacja i zabiegi kosmetyczne przy trądziku hormonalnym
Jeśli masz trądzik hormonalny, pielęgnacja skóry powinna być dobrana przez lekarza. Cera trądzikowa jest wymagająca - potrzebuje oczyszczenia i jest poddawana kuracjom złuszczającym. Wymaga też solidnej dawki nawilżenia, które zniweluje działanie wysuszające i podrażniające niektórych leków. Celem pielęgnacji jest wspomaganie bariery ochronnej skóry, łagodzenie stanów zapalnych, regulacja produkcji sebum.
Kosmetyki na trądzik hormonalny nie powinny zawierać alkoholu, talku, substancji zapachowych i emulgatorów. Nie wolno wyciskać zmian skórnych, ponieważ grozi to powstaniem blizn. Codziennie należy stosować krem z filtrem SPF (również zimą). W trakcie kuracji skóra jest wrażliwsza na działanie promieniowania UV.
Wiele osób sięga po kwasy na trądzik hormonalny. Dermatolog może zalecić kwasy AHA, które działają złuszczająco, zwężają pory, wyrównują koloryt cery i dbają o jej nawilżenie. W ich stosowaniu ważny jest wybór odpowiedniego stężenia i częstotliwość użycia, dlatego należy stosować się do zaleceń lekarza. W leczeniu zmian trądzikowych skuteczny jest także kwas salicylowy oraz kwas azelainowy.
Dostępne są również zabiegi na trądzik hormonalny. Należy wybrać sprawdzony gabinet kosmetyczny i umówić się na konsultację. Kosmetolog może zalecić np. laseroterapię, która poprawia strukturę skóry, usuwa przebarwienia i niweluje stany zapalne. W kuracji trądziku hormonalnego przeprowadzane jest także oczyszczanie wodorowe.
Kluczem do leczenia trądziku hormonalnego jest holistyczne podejście do terapii. Warto skorzystać z pomocy specjalisty i uzupełnić kurację o optymalną dietę, redukcję stresu i higienę snu.
Bibliografia:
dr n. med. Dominika Wnęk, Dieta a trądzik, mp.pl, data dostępu: 26.01.2025 r.
Trądzik hormonalny: przyczyny i leczenie, medicoverhospitals.in, data dostępu: 26.01.2025 r.
Prijmachuk Anastazja, Trądzik hormonalny. Przyczyny, terapia oraz pielęgnacja, Kosmetologia Estetyczna. 2021;10(2):25-27.