Zaburzenia mikroflory jelitowej mogą prowadzić do rozwoju różnych chorób skóry, w tym trądziku pospolitego i różowatego. Stosowanie odpowiednio dobranych probiotyków może poprawić stan cery. Dlaczego warto jednocześnie stosować probiotyki doustnie i miejscowo w przypadku trądziku? Jak je dawkować? Jakie produkty warto spożywać, aby dostarczać do organizmu naturalne probiotyki, wspierające walkę z trądzikiem?

Jak działają probiotyki na trądzik?

Równowaga mikroorganizmów w jelitach jest istotna dla zdrowia skóry. Pomiędzy przewodem pokarmowym a skórą istnieje oś skórno-jelitowa, w której rolę komunikatorów pełnią:

  • komórki układu odpornościowego,
  • hormony i neurotransmitery,
  • metabolity bakterii jelitowych, m.in. kwas masłowy lub mlekowy.

Zdrowy mikrobiom jelitowy wspiera utrzymanie zdrowej skóry:

  • zmniejszając stan zapalny,
  • modulując odpowiedzi immunologiczne skóry,
  • wpływając na produkcję sebum,
  • kontrolując kolonizację przez bakterie patologiczne.

Istnieje związek między zdrowiem jelit a ryzykiem wystąpienia trądziku. Na zaburzenia równowagi w składzie mikrobioty jelitowej mają wpływ:

  • dieta (produkty o wysokim indeksie glikemicznym, ubogie w błonnik i bogate w tłuszcze nasycone),
  • choroby przewodu pokarmowego (np. refluks żołądkowo-przełykowy, nieswoiste choroby zapalne jelit),
  • przewlekły stres, który skutkuje ogólnoustrojowym stanem zapalnym.

Prowadzą one do nadmiernego wzrostu patogennych bakterii w jelitach, które wytwarzają substancje toksyczne, a te przedostają się do krwiobiegu i mogą nasilać trądzik.

Suplementacja odpowiednich probiotyków – żywych drobnoustrojów wywierających korzystny wpływ na zdrowie gospodarza – powoduje, że równowaga mikrobioty jelitowej zostaje przywrócona. Probiotyki eliminują mikroorganizmy odpowiedzialne za rozwój trądziku. Dobre bakterie, wpływając na oś skórno-jelitową, prowadzą do przywrócenia prawidłowych funkcji skóry, łagodzą stany zapalne, poprawiają stan cery, a zatem mogą być skuteczne w redukcji trądziku.

Jak dopasować probiotyk do różnych typów trądziku?

Istnieją różne typy trądziku, w których dochodzi do zaburzeń mikroflory.

Trądzik pospolity jest przewlekłą chorobą skóry, której towarzyszy łojotok. Cechuje się występowaniem zaskórników, grudek i krost na twarzy, plecach i szyi. U pacjentów z trądzikiem pospolitym dochodzi do zmniejszonej kolonizacji jelit przez bakterie Lactobacillus i Bifidobacterium.

Trądzik różowaty to przewlekła, nawrotowa, zapalna choroba skóry. Do rozwoju trądziku różowatego prowadzi infekcja Helicobacter pylori oraz SIBO, czyli stan, w którym w jelicie cienkim występuje zwiększona liczba bakterii patogennych. Do jej charakterystycznych objawów należą: nawracające zaczerwienienia skóry twarzy, rumień, krosty w obrębie policzków, nosa, brody, czoła, a nawet skóry głowy. U pacjentów z tym typem trądziku obserwowano spadek kolonizacji jelit przez bakterie Lactobacillus i dlatego probiotyki na trądzik różowaty powinny zawierać bakterie z tego rodzaju.

Istnieje również trądzik odwrócony, który jest przewlekłą chorobą skóry, w której dochodzi do powstawania bolesnych zmian zapalnych w obrębie pach i pachwin. Jedną z przyczyn tego trądziku są m.in. nieswoiste choroby zapalne jelit. U pacjentów z trądzikiem odwróconym stwierdzono zwiększoną kolonizację jelit przez bakterie patogenne.

Jakie probiotyki stosować na trądzik?

Wzrost bakterii odpowiedzialnych za rozwój trądziku pospolitego, jest hamowany przez następujące probiotyki:

  • Lactobacillus casei ssp casei,
  • Lactobacillus acidophilus,
  • Lactobacillus plantarum CJLP55,
  • Lactobacillus gasseri,
  • Lactobacillus lactis ssp lactis,
  • Lactobacillus delbrueckii sub. Bulgaricus,
  • Lactobacillus bifidus,
  • Bifidobacterium bifidum.

Szczep Lactobacillus rhamnosus SP1 jest skuteczny w trądziku u dorosłych, zaś szczepy Lactobacillus salivarius LS01 i Bifidobacterium breve BR03 likwidują trądzik różowaty i zapobiegają jego nawrotom.

Probiotyki w kosmetykach

Probiotyki mogą być stosowane miejscowo na skórę, w tym tłustą, ponieważ wzmacniają naturalną barierę skórną, łagodzą stany zapalne, zmniejszają stres oksydacyjny, hamują produkcję łoju i redukują wykwity. Można łączyć stosowanie probiotyków doustnych z probiotykami obecnymi w kosmetykach w formie kremów, toników, maseczek, ser, płynów do mycia twarzy i peelingów, ponieważ działają synergicznie. Produkty te wywołują rozwój prawidłowej mikroflory na powierzchni skóry. Producenci kosmetyków zamiast żywych bakterii często stosują ich bioaktywne cząstki, np. kwas mlekowy, który działa złuszczająco i zwiększa nawilżenie skóry.

Miejscowe stosowanie kosmetyku zawierającego Vitreoscilla filiformis przez 30 dni zmniejszało rumień u osób z trądzikiem różowatym.

Probiotyki naturalne

Naturalne probiotyki występują w jedzeniu. Do produktów spożywczych bogatych w bakterie kwasu mlekowego, które wspierają walkę z trądzikiem, należą:

  • produkty mleczne (kefir, jogurt naturalny, zsiadłe mleko),
  • kiszonki,
  • kimchi, czyli pikantne sfermentowane warzywa.

Mogą one częściowo zastąpić suplementy, jednak aby były równie skuteczne, trzeba byłoby je spożywać w dużych ilościach. Ponadto w suplementach diety i lekach są obecne ściśle określone gatunki oraz szczepy bakterii probiotycznych o udowodnionym działaniu przeciwtrądzikowym.

Warto spożywać również prebiotyki, np. inulinę, czyli substancje stymulujące wzrost oraz aktywność dobrych bakterii. Są one obecne m.in. w:

  • czosnku,
  • cebuli,
  • cykorii,
  • pomidorach,
  • porach,
  • bananach,
  • aloesie,
  • siemieniu lnianym,
  • jęczmieniu,
  • owsie,
  • roślinach strączkowych.

Zasady stosowania probiotyków w leczeniu trądziku

Probiotyki mogą stanowić opcję terapeutyczną w leczeniu trądziku lub można je podawać razem z antybiotykami, co nasila działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne tych antybiotyków, a jednocześnie zmniejsza ich działania niepożądane.

Stosowanie probiotyków w leczeniu trądziku jest procesem długotrwałym. Według danych literaturowych czas kuracji probiotycznej trwa około 3 miesięcy. Dawkowanie probiotyku jest zależne od szczepu, który powinien być dobrany do typu trądziku, a także od ilości bakterii w preparacie, która jest wyrażona jako jednostki tworzące kolonię – CFU.

Szczep Lactobacillus plantarum CJLP55 wyraźnie redukował trądzik pospolity, gdy był podawany przez 12 tygodni w dawce 1010 CFU dziennie.

Przyjmowanie Lactobacillus rhamnosus SP1 przez 12 tygodni w dawce 3 x 1012 CFU dziennie zmniejszało zmiany trądzikowe o 32% u osób dorosłych, a także zmniejszało stan zapalny.

Szczepy Lactobacillus salivarius LS01 i Bifidobacterium breve BR03 podawane 2 x dziennie przez 8 tygodni w dawce 109 CFU wzmacniały działanie doksycykliny, a po zakończeniu podawania tego antybiotyku chroniły przed nawrotami i zaostrzeniami trądziku różowatego.

Bibliografia:

  1. Dolan KE, Pizano JM, Gossard CM, Williamson CB, Burns CM, Gasta MG, Finley HJ, Parker EC, Lipski EA. 2017. Probiotics and disease: a comprehensive summary-part 6, skin health. Integr. Med. (Encinitas). 16(4):32-41. 
  1. Michalak-Stoma A, Chodorowska G, Juszkiewicz-Borowiec M, Gerkowicz A, Bartosińska J. 2010. Rola Propionibacterium acnes (P. acnes) w patogenezie trądziku pospolitego. Nowa Medycyna 2:56-59.
  1. Al-Ghazzewi FH, Tester RF. 2010. Effect of konjac glucomannan hydrolysates and probiotics on the growth of the skin bacterium Propionibacterium acnes in vitro. Int. J. Cosmet. Sci. 32:139-42.
  1. Fabbrocini G, Bertona M, Picazo Ó, Pareja-Galeano H, Monfrecola G, Emanuele E. 2016. Supplementation with Lactobacillus rhamnosus SP1 normalises skin expression of genes implicated in insulin signalling and improves adult acne. Benef Microbes. 7:625-630.
  1. Jung GW, Tse JE, Guiha I, Rao J. 2013. Prospective, randomized, open-label trial comparing the safety, efficacy, and tolerability of an acne treatment regimen with and without a probiotic supplement and minocycline in subjects with mild to moderate acne. J. Cutan. Med. Surg. 17:114-22.
  1. Yan HM, Zhao HJ, Guo DY, Zhu PQ, Zhang CL, Jiang W. 2018. Gut microbiota alterations in moderate to severe acne vulgaris patients. J. Dermatol. 45:1166-1171.
  1. Fortuna MC, Garelli V, Pranteda G, Romaniello F, Cardone M, Carlesimo M, Rossi A. 2016. A case of Scalp Rosacea treated with low dose doxycycline and probiotic therapy and literature review on therapeutic options. Dermatol. Ther. 29:249-51. 
  1. Gueniche A, Liboutet M, Cheilian S, Fagot D, Juchaux F, Breton L. 2021. Vitreoscilla filiformis extract for topical skin care: a review. Front. Cell Infect. Microbiol. 11:747663. 
  1. Kim MJ, Kim KP, Choi E, Yim JH, Choi C, Yun HS, Ahn HY, Oh JY, Cho Y. 2021. Effects of Lactobacillus plantarum CJLP55 on clinical improvement, skin condition and urine bacterial extracellular vesicles in patients with acne vulgaris: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutrients 13:1368.
  1. Kurkowska N. 2021. Probiotyki w pielęgnacji skóry trądzikowej. Przegląd najnowszych doniesień naukowych. Aesthet. Cosmetol. Med. 2(10):91-98.
share-icon Podziel się artykułem ze znajomymi