Leczenie chorób autoimmunologicznych jest trudne przede wszystkim ze względu na niepoznane dotąd przyczyny autoagresji i szerokie spektrum dolegliwości związanych z chorobami autoimmunizacyjnymi.
Nie mamy leczenia przyczynowego. Niestety, nie do końca poznawszy mechanizmy powstawania chorób autoimmunologicznych, musimy ograniczyć się do leczenia objawowego oraz wszechstronnego wsparcia dla chorego i jego rodziny.
Choroby autoimmunologiczne: wizyta u lekarza
Nie ma także jednej, właściwej i skutecznej terapii. Leczenie odbywa się bardzo indywidualnie z monitorowaniem okresów remisji i wznów, a także działań niepożądanych stosowanych leków. Najczęstszym celem terapii jest uzyskanie jak najdłuższego okresu remisji choroby przy stosowaniu minimalnych, skutecznych dawek leków.
Jakie leki stosować?
Podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu są leki przeciwzapalne, zarówno niesteroidowe, jak i sterydy, które stosuje się miejscowo oraz systemowo. Takie leki określamy jako leki kontrolujące przebieg choroby.
W reumatologii stosuje się także tzw. leki modyfikujące przebieg choroby, z podziałem na tzw. leki klasyczne oraz biologiczne. Najczęściej stosowanym klasycznym lekiem modyfikującym przebieg choroby jest metotreksat. Inne to: cyklosporyna, sulfasalazyna, leflunomid i inne. Wszystkie niosą za sobą duże ryzyko działań niepożądanych, dlatego ich stosowanie wymaga wykonywania okresowych badań laboratoryjnych (morfologia krwi, panel wątrobowy, badanie moczu) oraz wnikliwej kontroli ze strony lekarza leczącego.
Autoagresja organizmu – czy rokowania mogą być pomyślne?
Najczęstszymi lekami biologicznymi modyfikującymi przebieg choroby są: infliksimab, entanercept, adalimumab. Są to leki bardzo drogie, stosowane najczęściej w specjalnych programach terapeutycznych w ośrodkach specjalistycznych. Są one najczęściej alternatywą dla osób, którym leki klasyczne nie pomagają bądź występują u nich poważne powikłania klasycznej farmakoterapii.
Oczywiście w niektórych chorobach konieczne jest leczenie substytucyjne (uzupełniające braki), stosuje się np. hormony tarczycy w przypadku choroby Hashimoto czy insulinę w przypadku cukrzycy młodzieńczej.
Skutki chorób autoimmunologicznych
Niestety postępujący charakter chorób autoimmunologicznych powoduje w końcu powstanie trwałych, nieodwracalnych, upośledzających normalne funkcjonowanie zmian w obrębie tkanek. Dlatego niezwykle ważne jest prowadzenie odpowiednio wczesnej i w miarę możliwości specjalistycznej rehabilitacji takich chorych.
Kolejnym, ważnym problemem dotykającym często chorych ze schorzeniem autoimmunologicznym są zaburzenia depresyjne związane ze świadomością nieuleczalności choroby, postępującej niesprawności itd. Ważne jest zatem całościowe podejście do takiej osoby i zapewnienie jej nie tylko leków działających na podstawowe objawy choroby, ale i próba zapewnienia jej dobrostanu psychicznego, do czego powinna być włączona tak rodzina, jak i specjaliści (np. psycholodzy kliniczni).