Alergia: jak ją rozpoznać i leczyć?

Szacuje się, że nawet co trzeci Polak cierpi z powodu alergii. Zdecydowanie częściej dotyczy ona osób mieszkających w miastach oraz kobiet. Skala zjawiska jest na tyle duża, że alergia osiągnęła miano choroby cywilizacyjnej XXI wieku. Uciążliwy katar i zatkany nos, opuchnięte, załzawione oczy, duszący kaszel i trudności w oddychaniu. Alergia potrafi dać się we znaki, a jej objawy mogą być wyjątkowo uciążliwe i utrudniać normalne funkcjonowanie.

Aby pokonać wroga, trzeba najpierw poznać jego słabe strony. W walce z alergią często wystarczy unikanie kontaktu z czynnikami wywołującymi niepożądane objawy. Warunkiem jest w tym przypadku świadomość, że to, co nam dolega to już alergia, a nie na przykład zwykłe przeziębienie, a także zdolność określenia, co jest przyczyną uczulenia. Wiele osób cierpiących na alergię nie zdaje sobie sprawy ze swojego problemu lub go bagatelizuje. Tymczasem nieleczona alergia może doprowadzić do zachorowania na astmę i wielu innych poważnych dolegliwości.

Najczęstsze przyczyny alergii

Alergia może dotknąć każdego bez względu na wiek. Fakt, że w tej chwili nie jesteśmy na nic uczuleni nie oznacza, że za tydzień sytuacja nie ulegnie zmianie. Uczulać może dosłownie wszystko, zaczynając od składników pokarmowych, po pyłki roślin i kurz, na lekach kończąc. Wachlarz dolegliwości towarzyszących alergiom jest równie szeroki. Nieleczona alergia może zakończyć się rozwojem poważnych, przewlekłych chorób, dlatego tak ważne jest rozpoznanie problemu i dobranie skutecznego sposobu walki z przeciwnikiem.

Co dwie alergie, to nie jedna

Rodzaj alergii, w której pacjent jest wrażliwy na alergeny z dwóch grup posiadających podobną budowę białkową lub pochodzące z tego samego źródła, nazywamy alergią krzyżową. Najczęściej łączą się ze sobą alergia wziewna z alergią pokarmową oraz różne alergeny pokarmowe. Szacuje się, że u ok. 30% osób uczulonych występuje alergia krzyżowa. Osoby takie cierpią na objawy typowe dla uczulenia na pyłki roślin, do których dochodzą dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz objawy skórne. Osoby uczulone na pyłki traw i zbóż często mają alergię na mąkę pszenną i żytnią, miód, pomidory czy kiwi, a także jabłka i gruszki. Z kolei osoby uczulone na pyłki bylicy nie mogą jeść selera, marchwi, pietruszki, szczypioru, miodu, niektórych przypraw, a nawet bananów. Co ciekawe, u uczulonych na kocią sierść czasami występuje nietolerancja mięsa wieprzowego, a u osób o zdiagnozowanej alergii na lateks pojawia się uczulenie między innymi na ananasy, pomidory, ziemniaki, banany i awokado.

Jak walczyć z uczuleniem?

Nie każdy rodzaj alergii wymaga leczenia farmakologicznego, bardzo często wystarczy unikać czynnika wywołującego uczulenie. Jest to metoda skuteczna w przypadku alergii pokarmowych, niektórych alergii kontaktowych czy np. uczulenia na sierść zwierząt lub wdychane środki chemiczne. O ile jesteśmy w stanie zrezygnować z jedzenia orzeszków arachidowych czy stosowania wywołującego wysypkę kremu, tak niestety, nie unikniemy wdychania pyłków roślin czy roztoczy kurzu. Szczególnie z uwagi na fakt, że sezon na alergie wziewne trwa już od lutego nawet do późnej jesieni. Dla takich osób bardzo pomocny jest kalendarz pyleń, dzięki któremu jesteśmy w stanie określić, w jakim czasie występuje największe pylenie konkretnych gatunków i w tym czasie unikać kontaktu z alergenem. Niestety, takie działanie możemy stosować raczej pomocniczo, zwłaszcza, gdy jesteśmy uczuleni na więcej gatunków roślin. W przypadkach alergii stosuje się dwie metody leczenia – środki farmakologiczne lub odczulanie.

Leki stosowane w alergii

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele preparatów stosowanych w leczeniu alergii, zarówno na receptę, jak i wydawanych bez przepisu lekarza. W walce z objawami uczulenia pomogą nam tabletki, kapsułki, żele i aerozole do nosa, krople do oczu, maści, tabletki musujące, a nawet mydła i szampony. Najczęściej stosowane preparaty to leki przeciwhistaminowe I i II generacji, hamujące działanie substancji odpowiedzialnej za powstawanie objawów alergii. Leki I generacji stosowane są częściej w alergiach skórnych i zawierają następujące substancje: hydroksyzyna, prometazyna, klemastyna, dimetynden, cyproheptadyna. Ich stosowanie może powodować dokuczliwe objawy uboczne. Najczęściej występują zawroty głowy, senność, suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia i zwiększenie masy ciała. Leki II generacji stosowane najczęściej w alergicznym nieżycie nosa zawierają przede wszystkim azelastynę, cetyryzynę, dezloratadynę, loratadynę i feksofenadynę.

Odczulanie

Immunoterapia swoista (inaczej immunoterapia alergenowa) to najskuteczniejsza ze znanych metod leczenia alergii. Większość leków jedynie niweluje objawy choroby, odczulanie natomiast pozwala zwalczyć jej przyczyny. W Polsce dostępne są dwie metody immunoterapii: iniekcyjna oraz doustna. W pierwszym przypadku pacjentowi podaje się serię szczepionek zawierających alergen, na który jest uczulony, stopniowo zwiększając jego dawkę aż do osiągnięcia fazy podtrzymującej. W pierwszej fazie szczepionka podawana jest co 7-14 dni, następnie w fazie podtrzymującej co 4-8 tygodni. Terapia odczulająca trwa przez kilka lat, w ciągu tego czasu pacjent przyjmuje regularnie dawkę podtrzymującą. Efekty terapii są widoczne już po pierwszym roku.

Metoda podjęzykowa jest bardziej nowoczesną i łatwiejszą w stosowaniu odmianą immunoterapii, ponieważ nie wymaga regularnych wizyt u specjalisty. W zależności od rodzaju alergii substancja podawana jest w formie kropel lub tabletek. Pacjent samodzielnie, ściśle według wskazówek lekarza, aplikuje dawkę alergenu na błonę śluzową pod językiem, a po kilku minutach połyka.

Świadomość jest najważniejsza

Alergia jest powszechną przypadłością, na którą z roku na rok cierpi coraz większa liczba osób. Najwięcej odnotowanych przypadków alergii dotyczy uczulenia na pyłki i kurz. Mimo, iż często alergia wydaje nam się niegroźna, zaniedbanie problemu może rodzić poważne konsekwencje. Nie bagatelizujmy objawów żadnej alergii i pamiętajmy, że nic nie zastąpi wizyty u specjalisty.

Wszystkie preparaty stosowane w leczeniu alergii są dostępne poprzez portal Recepta.pl z darmową dostawą do 2.000 aptek w całej Polsce.

Autor: Ewelina Malka, 11.06.2015r.