Przetwarzanie...
x
Wybierz aptekę
Moja apteka
exclamation-circle
x
location-marker Użyj lokalizacji
Wybierz lokalizację

Palma sabałowa: działanie, zastosowanie, właściwości

Palma sabałowa (Serenoa repens) to roślina o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych – szczególnie ceniona w łagodzeniu objawów przerostu prostaty. Jej owoce zawierają substancje o działaniu przeciwzapalnym i hormonalnym. Dowiedz się, jak ją stosować, kiedy pomaga i co warto wiedzieć przed rozpoczęciem kuracji.

heart
od 66,39 zł
Podana cena jest ceną maksymalną. Dowiedz się więcej
więcej
heart
od 33,19 zł
Podana cena jest ceną maksymalną. Dowiedz się więcej
więcej
heart
od 105,09 zł
Podana cena jest ceną maksymalną. Dowiedz się więcej
więcej
Kerabione Booster, kapsułki, 30 szt.
od 56,99 zł
Podana cena jest ceną maksymalną. Dowiedz się więcej
więcej
heart
od 35,69 zł
Podana cena jest ceną maksymalną. Dowiedz się więcej
więcej

Palma sabałowa – wygląd, pochodzenie, morfologia

Nazwa łacińska: Serenoa repens (wcześniej Sabal serrulata)


Rodzina: Arecaceae (palmy)

 

Palma sabałowa to niewielka palma tropikalna, naturalnie występująca na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych, przede wszystkim na Florydzie, a także w południowej Georgii oraz Alabamie. W stanie naturalnym rośnie w obszarach nadbrzeżnych oraz na piaszczystych terenach, często jako gęste zarośla.

 

Morfologicznie palma sabałowa to roślina osiągająca wysokość od 2 do 4 metrów, choć najczęściej pozostaje niskim krzewem. Posiada grubą, zdrewniałą łodygę i sztywne, wachlarzowate liście, których jasnozielony kolor z wierzchu kontrastuje z nieco jaśniejszą stroną spodnią. Liście są długości około 50-90 cm, z charakterystycznym, drobnym ząbkowaniem na brzegach (stąd jedna z nazw gatunkowych „serrulata” – ząbkowany). Palma wytwarza drobne, kremowo-białe kwiatostany w postaci wiech, pojawiające się od maja do sierpnia. Owoce to czarne, błyszczące jagody, o średnicy około 6-10 mm, dojrzewające jesienią. To one stanowią surowiec wykorzystywany w medycynie.

 

Surowiec pozyskuje się głównie z owoców palmy sabałowej, które zbiera się jesienią, w momencie pełnej dojrzałości, gdy zawartość substancji aktywnych jest najwyższa. Owoce suszy się i przetwarza na ekstrakty bądź proszki wykorzystywane w preparatach fitoterapeutycznych.

 

 

Palma sabałowa – zastosowanie i wskazania

Palma sabałowa jest stosowana głównie w leczeniu dolegliwości związanych z układem moczowo-płciowym, szczególnie u mężczyzn. Jej ekstrakty są przede wszystkim zalecane w terapii łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH – benign prostatic hyperplasia), pomagając łagodzić objawy takie jak częste oddawanie moczu, nocne wizyty w toalecie oraz osłabienie strumienia moczu.

 

Ponadto palma sabałowa bywa wykorzystywana w tradycyjnej medycynie ludowej do poprawy funkcji seksualnych, na przykład w łagodzeniu zaburzeń erekcji i zwiększaniu libido, choć tego typu zastosowania wymagają dalszych badań klinicznych.

 

Współcześnie preparaty z palmy sabałowej dostępne są w formie kapsułek, tabletek, ekstraktów świetnie wchłanianych przez organizm, a także mniejszych ilościach w preparatach kompleksowych wspierających zdrowie prostaty.

 

Ciekawostką etnograficzną jest fakt, że rdzenni mieszkańcy Florydy wykorzystywali owoce palmy sabałowej również jako źródło pożywienia, często prażąc je lub mieląc na mąkę. Obecnie owoce nie są powszechnie spożywane ze względu na ich charakterystyczny, lekko gorzkawy smak.

 

 

Palma sabałowa – działanie, właściwości, skład

Najważniejszymi związkami czynnymi zawartymi w owocach palmy sabałowej są:

  • Sterole roślinne (np. beta-sitosterol) – substancje o działaniu przeciwzapalnym i modulującym metabolizm hormonów androgenowych, co przyczynia się do hamowania rozrostu gruczołu krokowego.
  • Kwasy tłuszczowe (m.in. kwas laurynowy, oleinowy i linolowy) – wykazujące właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne.
  • Flawonoidy – o działaniu antyoksydacyjnym, wspomagające ochronę tkanki prostaty przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
  • Fitosterole – wspomagają układ odpornościowy i wpływają na korzystne zmiany w profilu lipidowym.

 

Mechanizm działania palmy sabałowej wiąże się przede wszystkim z hamowaniem enzymu 5-alfa-reduktazy, który przekształca testosteron do dihydrotestosteronu (DHT) – hormon odpowiedzialny za rozwój przerostu prostaty. Dzięki temu zmniejsza się nadmierny wzrost komórek gruczołu krokowego, a także poprawia odpływ moczu.

 

Zawartość beta-sitosterolu w ekstraktach może sięgać 0,2–0,5%, a całościowe stężenie substancji aktywnych w standardyzowanych preparatach jest odpowiednio regulowane i kontrolowane.

 

Działania antyoksydacyjne i przeciwzapalne uzupełniają korzystne właściwości tej rośliny, przyczyniając się do poprawy komfortu życia pacjentów z dolegliwościami układu moczowego.

 

 

Palma sabałowa – stosowanie i dawkowanie

Preparaty z palmy sabałowej dostępne są głównie w postaci wyciągów standaryzowanych, kapsułek, tabletek, a także suszonych owoców do sporządzania naparów.

 

Typowe dawki:

  • Standaryzowany ekstrakt (np. o zawartości 85-95% suchych ekstraktów owoców): 160-320 mg dziennie, podzielone na dwie dawki.
  • Kapsułki zawierające wyciąg z owoców: zazwyczaj 320 mg dziennie.
  • Napar: 1-2 łyżeczki suszonych owoców (ok. 3-5 g) na szklankę wrzątku, parzyć 10-15 minut, 2 razy dziennie.

 

Sposób przygotowania naparu: suszone owoce zalewamy wodą o temperaturze około 95°C i odstawiamy pod przykryciem na 10-15 minut, po czym przecedzamy.

 

Kuracja preparatami z palmy sabałowej powinna trwać minimum 3 miesiące, aby zaobserwować wyraźne efekty kliniczne. Regularność i systematyczność stosowania mają kluczowe znaczenie. Stosowanie powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta oraz po konsultacji z lekarzem.

 

 

Palma sabałowa – interakcje z lekami i ziołami

Ze względu na wpływ palmy sabałowej na metabolizm hormonów androgenowych i działanie przeciwzapalne, należy zachować ostrożność podczas łączenia preparatów z lekami hormonalnymi, przeciwzakrzepowymi i immunosupresyjnymi.

 

Potencjalne interakcje obejmują:

  • Leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna) – palma sabałowa może nasilać działanie, zwiększając ryzyko krwawień.
  • Leki hormonalne (np. leki stosowane w terapii raka prostaty) – możliwe jest additive (sumacyjne) lub antagonistyczne działanie.
  • Inne zioła modulujące układ hormonalny (np. PALMETTO, pygeum afrykańskie) – stosowane łącznie mogą nasilać działanie lub prowadzić do niepożądanych efektów hormonalnych.
  • Leki moczopędne i przeciwcukrzycowe – brak danych potwierdzających istotne interakcje, jednak ze względu na wpływ na układ moczowy zaleca się konsultację z lekarzem.

 

Ze względu na niewystarczającą ilość danych o interakcjach, przed rozpoczęciem terapii warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, zwłaszcza u pacjentów przewlekle chorujących i stosujących wielolekową farmakoterapię.

 

 

Palma sabałowa – skutki uboczne, przedawkowanie

Palma sabałowa jest dobrze tolerowana przez większość osób przyjmujących ją w zalecanych dawkach. Niemniej mogą wystąpić niepożądane reakcje:

  • Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, biegunka, bóle brzucha)
  • Reakcje alergiczne (rzadko) – wysypka, świąd, obrzęk
  • Zawroty głowy lub bóle głowy – sporadycznie raportowane

Przedawkowanie nie zostało szeroko opisane w literaturze, ale może nasilać wyżej wymienione działania niepożądane oraz prowadzić do zaburzeń hormonalnych.

Przeciwwskazania:

  • Nadwrażliwość na składniki preparatu
  • Ciąża i okres karmienia piersią (brak wystarczających danych bezpieczeństwa)
  • Ciężkie choroby wątroby lub nerek (konieczna konsultacja lekarska)

 

 

Działanie

  • Przeciwzapalne
  • Przeciwdziałające przerostowi gruczołu krokowego
  • Antyoksydacyjne
  • Przeciwhormonalne (modulujące metabolizm androgenów)
  • Łagodzące objawy związane z zaburzeniami mikcji
  • Wspomagające funkcje seksualne (na podstawie tradycyjnego zastosowania)

 

 

Postacie i formy

  • Kapsułki z wyciągiem standaryzowanym
  • Tabletki
  • Suszone owoce do sporządzania naparów
  • Wyciągi płynne
  • Preparaty kompleksowe wspierające zdrowie prostaty (często w połączeniu z innymi ziołami)

 

 

Substancje aktywne

  • Beta-sitosterol (fitosterol)
  • Kwasy tłuszczowe (kwas laurynowy, oleinowy, linolowy)
  • Flawonoidy
  • Fitosterole
  • Polifenole

 

 

Surowiec

W terapii stosuje się owoce palmy sabałowej, które zawierają skoncentrowane ilości związków czynnych odpowiedzialnych za działanie lecznicze.

 

 

Podsumowanie

Palma sabałowa (Serenoa repens) to roślina o potwierdzonym zastosowaniu w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego oraz podnoszeniu komfortu układu moczowo-płciowego u mężczyzn. Działanie to opiera się na zawartości steroli roślinnych oraz kwasów tłuszczowych, które modulują gospodarkę hormonalną i wykazują efekt przeciwzapalny. Preparaty z owoców palmy sabałowej są dostępne w wielu formach, a ich stosowanie, pod kontrolą specjalisty, stanowi wartościowe uzupełnienie terapii konwencjonalnej.

 

Ze względu na dobre profile bezpieczeństwa ziółko to cieszy się popularnością, jednak jak każdy lek roślinny wymaga świadomego stosowania oraz uwzględnienia możliwych interakcji i przeciwwskazań.