Nitrogliceryna: Kluczowy Lek w Walce z Dławicą Piersiową

Nazwa Międzynarodowa (INN)

Działanie – Mechanizm Działania

Nitrogliceryna, po podaniu do organizmu, ulega przekształceniu w tlenek azotu (NO). Tlenek azotu jest silnym czynnikiem rozszerzającym naczynia krwionośne, w szczególności żyły. To rozszerzenie naczyń zmniejsza ilość krwi powracającej do serca (tzw. obciążenie wstępne lub preload), co zmniejsza wysiłek, jaki serce musi wykonać, aby pompować krew. Dodatkowo, nitrogliceryna może rozszerzać naczynia wieńcowe, poprawiając ukrwienie i dotlenienie mięśnia sercowego. Dzięki temu szybko ustępuje ból dławicowy, a serce pracuje efektywniej.

Zastosowanie – Wskazania

Nitrogliceryna jest stosowana przede wszystkim w leczeniu i zapobieganiu ostrym napadom dławicy piersiowej (angina pectoris), w tym:

• Stabilna dławica piersiowa (wysiłkowa)
• Niestabilna dławica piersiowa
• Dławica Prinzmetala (naczynioskurczowa)

Ponadto, w określonych sytuacjach klinicznych, nitrogliceryna może być używana w:

• Ostrej niewydolności serca
• Ostrym zawale mięśnia sercowego (w wybranych przypadkach)
• Kontroli nadciśnienia tętniczego w stanach nagłych

Dawkowanie

Dawkowanie nitrogliceryny jest zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza, w zależności od stanu pacjenta, nasilenia objawów oraz postaci leku. Nitrogliceryna dostępna jest w różnych formach, takich jak: tabletki podjęzykowe, aerozol doustny (spray), plastry transdermalne oraz roztwory do infuzji dożylnych. Należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich i nie przekraczać zalecanych dawek.

Przeciwwskazania – Kiedy nie stosować?

Nitrogliceryny nie należy stosować w następujących sytuacjach:

• Ciężka niedokrwistość.
• Jaskra z zamkniętym kątem przesączenia.
• Uraz głowy lub krwotok wewnątrzczaszkowy.
• Jednoczesne stosowanie leków na zaburzenia erekcji z grupy inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (np. sildenafil, tadalafil, wardenafil) – istnieje ryzyko gwałtownego, zagrażającego życiu spadku ciśnienia krwi.
• Ciężkie niedociśnienie tętnicze lub wstrząs.
• Kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu.
• Alergia lub nadwrażliwość na nitroglicerynę lub inne azotany.

Działania Niepożądane – Skutki Uboczne

Jak każdy lek, nitrogliceryna może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią. Najczęściej obserwowane to:

• Bardzo często: Bóle głowy (tzw. „bóle azotynowe”), które zazwyczaj z czasem ustępują w miarę adaptacji organizmu do leku.
• Często: Zawroty głowy, zaczerwienienie skóry twarzy (tzw. flushing), hipotensja (spadek ciśnienia krwi), tachykardia (przyspieszenie akcji serca).
• Rzadziej: Nudności, wymioty, omdlenia, niewyraźne widzenie.

W przypadku wystąpienia silnych lub niepokojących działań niepożądanych należy skonsultować się z lekarzem.

Interakcje – Z jakimi lekami lub substancjami?

Najważniejsza i bezwzględnie przeciwwskazana interakcja to z inhibitorami fosfodiesterazy typu 5 (leki na zaburzenia erekcji, np. sildenafil, tadalafil, wardenafil). Jednoczesne stosowanie jest absolutnie przeciwwskazane ze względu na ryzyko ostrego, znacznego spadku ciśnienia krwi i wstrząsu. Zawsze należy poinformować lekarza o przyjmowaniu tych leków.

Nitrogliceryna może również nasilać działanie innych leków obniżających ciśnienie krwi oraz alkoholu, co może prowadzić do nadmiernego spadku ciśnienia.

Stosowanie w ciąży i karmieniu piersią

Stosowanie nitrogliceryny w ciąży i podczas karmienia piersią jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu/dziecka, i wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarza.

Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn

Ze względu na możliwość wystąpienia zawrotów głowy, osłabienia lub spadku ciśnienia krwi, należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, zwłaszcza na początku leczenia lub po zmianie dawki.

Zjawisko tolerancji

Przy długotrwałym stosowaniu nitrogliceryny może rozwinąć się tolerancja na lek (lek przestaje być tak skuteczny). Lekarz może zalecić specjalny schemat dawkowania lub okresy bez leku, aby przywrócić jego skuteczność.

Ważna informacja w przypadku ostrego napadu dławicy

W przypadku ostrego napadu dławicy piersiowej, po przyjęciu nitrogliceryny (np. podjęzykowo lub w aerozolu), należy usiąść. Jeśli ból nie ustąpi po kilku minutach lub nasili się, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną, gdyż może to być objaw zawału serca.

Przechowywanie

Preparaty nitroglicerynowe są wrażliwe na światło, wilgoć i wysoką temperaturę. Należy przechowywać je w oryginalnym, szczelnie zamkniętym opakowaniu, w suchym i ciemnym miejscu, z dala od źródeł ciepła i bezpośredniego światła słonecznego, zawsze poza zasięgiem dzieci. Niektóre formy (szczególnie tabletki podjęzykowe) mają ograniczony termin ważności po otwarciu opakowania.