Kwas Traneksamowy : Charakterystyka Substancji Czynnej

Nazwa Międzynarodowa (INN)

• Tranexamic Acid (Kwas traneksamowy) – nazwa międzynarodowa, pod którą substancja ta jest znana i stosowana na całym świecie.

Działanie

Kwas traneksamowy to syntetyczny aminokwas, który działa jako silny lek przeciwkrwotoczny, należący do grupy leków antyfibrynolitycznych. Jego główny mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności plazminy – enzymu odpowiedzialnego za rozkład skrzepów krwi (fibrynolizę). Plazmina powstaje z plazminogenu, a kwas traneksamowy blokuje to przekształcenie. Poprzez blokowanie działania plazminy, kwas traneksamowy stabilizuje istniejące skrzepy, co skutecznie zmniejsza utratę krwi i promuje prawidłowe krzepnięcie w miejscach krwawienia.

Zastosowanie

Kwas traneksamowy stosowany jest w szerokim zakresie stanów klinicznych, gdzie istnieje ryzyko nadmiernego krwawienia lub w celu jego zatrzymania. Należą do nich m.in.:

• Obfite krwawienia miesiączkowe (menorrhagia): Stosowany w celu zmniejszenia obfitości i czasu trwania krwawienia.
• Krwawienia pooperacyjne: Pomocny w kontrolowaniu utraty krwi po zabiegach chirurgicznych (np. ortopedycznych, urologicznych, kardiologicznych).
• Krwawienia po usunięciu zębów: Szczególnie u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi, takimi jak hemofilia.
• Krwawienia z nosa (epistaxis): W przypadku ciężkich lub nawracających krwawień.
• Krwawienia z przewodu pokarmowego: W wybranych przypadkach, na podstawie oceny lekarza.
• Krwawienia z dróg moczowych.
• W dziedzicznej angioedemie: Jako profilaktyka i leczenie ostrych ataków (rzadsze zastosowanie).
• W urazach: W celu zmniejszenia krwawienia i poprawy przeżywalności w ciężkich urazach, np. po wypadkach.

Dawkowanie

Dawkowanie kwasu traneksamowego jest zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza. Zależy ono od stanu klinicznego pacjenta, rodzaju i nasilenia krwawienia, wieku, wagi, funkcjonowania nerek oraz innych współistniejących schorzeń. Lek może być podawany doustnie (w postaci tabletek) lub dożylnie. Należy zawsze ściśle przestrzegać zaleceń lekarza oraz informacji zawartych w ulotce dołączonej do opakowania leku. Nie wolno samodzielnie zmieniać dawki ani przerywać leczenia.

Przeciwwskazania

Niektóre sytuacje wykluczają lub ograniczają stosowanie kwasu traneksamowego. Do najważniejszych przeciwwskazań należą:

• Aktywna choroba zakrzepowo-zatorowa: Jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna.
• Historia choroby zakrzepowo-zatorowej: Szczególnie jeśli związane było z przyjmowaniem leków.
• Krwawienie podpajęczynówkowe: Ze względu na ryzyko powiększenia obrzęku mózgu.
• Ciężka niewydolność nerek: Ze względu na ryzyko kumulacji leku w organizmie.
• Zaburzenia widzenia barw (daltonizm): Kwas traneksamowy może powodować zaburzenia widzenia, a w przypadku daltonizmu trudniej jest je wcześnie wykryć.
• Nadwrażliwość na kwas traneksamowy lub którąkolwiek substancję pomocniczą leku.
• Drgawki w wywiadzie: Kwas traneksamowy może zwiększać ryzyko drgawek.

Działania Niepożądane

Jak każdy lek, kwas traneksamowy może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią. Najczęściej zgłaszane to:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: Nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha.
• Ból głowy.
• Zawroty głowy.
• Zmęczenie.

Rzadziej, ale poważniejsze działania niepożądane to:

• Zaburzenia widzenia: W tym zaburzenia widzenia barw. W przypadku długotrwałego leczenia zalecane są regularne badania okulistyczne.
• Reakcje alergiczne: Wysypka skórna, pokrzywka, a w rzadkich przypadkach ciężka reakcja anafilaktyczna (wymaga natychmiastowej pomocy medycznej).
• Ryzyko zakrzepicy: Chociaż lek jest stosowany w celu zapobiegania krwawieniom, u niektórych pacjentów (szczególnie z czynnikami ryzyka) może zwiększać ryzyko tworzenia się zakrzepów krwi.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Interakcje

Kwas traneksamowy może wchodzić w interakcje z innymi lekami, wpływając na ich działanie lub zwiększając ryzyko działań niepożądanych. Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu z:

• Doustnymi środkami antykoncepcyjnymi: Może zwiększać ryzyko wystąpienia zakrzepicy.
• Lekami prozakrzepowymi: Takimi jak leki zawierające czynniki krzepnięcia krwi (np. czynnik IX).
• Lekami trombolitycznymi: Lekami stosowanymi do rozpuszczania zakrzepów, ponieważ kwas traneksamowy działa antagonistycznie do nich.
• Innymi lekami wpływającymi na układ krzepnięcia.

Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach diety oraz ziołach, aby uniknąć potencjalnych interakcji.

Uwagi

Przed rozpoczęciem leczenia kwasem traneksamowym, a także w jego trakcie, lekarz może zlecić dodatkowe badania, szczególnie u pacjentów z chorobami nerek lub w przypadku długotrwałego leczenia.

• Ciąża: Kwas traneksamowy przenika przez łożysko. Może być stosowany w ciąży jedynie w sytuacjach, gdy lekarz uzna to za absolutnie konieczne i korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
• Karmienie piersią: Kwas traneksamowy przenika do mleka matki. Decyzję o stosowaniu leku w okresie karmienia piersią podejmuje lekarz, oceniając stosunek korzyści do ryzyka.
• Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn: Kwas traneksamowy może powodować zawroty głowy, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Należy zachować ostrożność.
• Pacjenci z niewydolnością nerek: Wymagają specjalnego dostosowania dawki leku.
• Monitorowanie okulistyczne: W przypadku długotrwałego stosowania kwasu traneksamowego, zalecane są regularne badania okulistyczne, w tym badanie dna oka i ostrości widzenia barw.

Pamiętaj, że niniejszy opis ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej ani farmaceutycznej. Wszelkie decyzje dotyczące leczenia powinny być podejmowane w porozumieniu ze specjalistą.