Szumy uszne: czym są i co je powoduje? Diagnostyka i domowe sposoby na szumy uszne

Szumy uszne to nieprzyjemna dolegliwość, która może budzić niepokój i obawy o zdrowie słuchu, w tym uszkodzenia przewodu słuchowego lub nerwów. Choć często są objawem przejściowym, mogą również wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne. Z tego artykułu dowiesz się, jak leczyć szumy uszne i co stoi za ich rozwojem.

Szumy uszne: co to jest?

Szumy uszne to dolegliwość polegająca na słyszeniu dźwięków, które nie mają swojego obiektywnego źródła. Najczęściej mają postać dzwonienia, pisku lub brzęczenia. Warto podkreślić, że szumy uszne nie są chorobą, a jedynie objawem. Na ogół nie świadczą o poważnych zaburzeniach, które mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia. Nie należy ich jednak bagatelizować.

W praktyce wyróżniamy kilka rodzajów szumów usznych:

• szumy uszne obiektywne – słyszy je zarówno pacjent, jak i osoby znajdujące się w jego pobliżu. Powstają na skutek dźwięków pochodzących z ciała;
• szumy uszne subiektywne – słyszy je tylko pacjent i występują zdecydowanie częściej;
• szumy uszne pierwotne – nie da się zidentyfikować ich przyczyny;
• szumy uszne wtórne – powstają na skutek innego zaburzenia, np. infekcji, uszkodzenia nerwów lub naczyń, bądź też chorób neurologicznych.

Szacuje się, że szumy uszne odczuwa ok. 20% Polaków, przy czym 5% z nich określa je jako uciążliwe (https://www.mp.pl/otolaryngologia/aktualnosci/180579,co-piaty-polak-odczuwa-szumy-uszne).

Przeczytaj nasz artykuł i sprawdź, jak leczyć zapalenie ucha u dziecka.

Szumy uszne: przyczyna

Szumy uszne subiektywne mogą być objawem następujących zaburzeń:

• zaburzenia ucha wewnętrznego, np. przewlekłe stany zapalne, narażenie na intensywny hałas, głuchota starcza, uszkodzony nerw słuchowy, niedrożność trąbki słuchowej;
• choroby neurologiczne, tj. stwardnienie rozsiane, guzy nerwu VIII (przedsionkowo-ślimakowego), nerwiak nerwu słuchowego, konflikt naczyniowo-nerwowy;
• przebyte infekcje ucha, zapalenie opon mózgowych, borelioza, możliwe są też szumy uszne po COVID-19;
• urazy głowy i kręgów (możliwe są szumy uszne od kręgosłupa);
• nadużywanie niektórych leków, np. NLPZ, środków moczopędnych i antybiotyków.

Subiektywne szumy uszne mogą pojawić się również u osób z anemią, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą czy niedoborami witamin i minerałów.

Natomiast szumy uszne obiektywne mogą świadczyć o zaburzeniach dotyczących naczyń krwionośnych, np.:

• zwężeniu tętnic szyjnych wskutek miażdżycy;
• przetoce tętniczo-żylnej;
• poszerzeniu opuszki żyły szyjnej.

Sprawdź, czym jest migrena i napięciowy ból głowy.

Szumy uszne: objawy

Szumy uszne objawiają się jako odczucie słyszenia dźwięków przypominających szumienie, piszczenie, dzwonienie lub huczenie. Dźwięki mogą mieć różne natężenie. Możliwy jest szum w jednym uchu, jak i obustronne szumy uszne. Inne objawy, które mogą towarzyszyć szumom usznym, to:

• zaburzenia słuchu;
• bóle i zawroty głowy;
• problemy z koncentracją, pamięcią i snem;
• nadmierne napięcie mięśniowe w obrębie głowy i szyi.

Sprawdź, czym jest otalgia i jak sobie z nią poradzić.

Szumy uszne: diagnostyka

Nie wolno bagatelizować szumów usznych, ponieważ mogą świadczyć o chorobach wymagających specjalistycznego leczenia. Jeśli regularnie doświadczasz tego objawu, skonsultuj się z lekarzem.

• Przed wizytą zastanów się, kiedy pojawiły się szumy uszne, jak często występują oraz czy borykasz się też z innymi dolegliwościami. Takie informacje będą miały znaczenie w planowaniu diagnostyki. 
• Oprócz wywiadu lekarz może przeprowadzić też badanie otolaryngologiczne i audiologiczne, aby ocenić budowę ucha oraz słuch. 
• Na podstawie wyników specjalista podejmie decyzję o dalszym postępowaniu.

Szumy uszne: leczenie

Jak wyleczyć szumy uszne? Leczenie szumów usznych jest uzależnione od ich przyczyny. Dostępne metody terapii obejmują:

•  leczenie operacyjne, np. w przypadku znacznego zwężenia tętnic lub guzów uciskających na nerw; 
• leczenie farmakologiczne, zwłaszcza przy przewlekłych infekcjach lub chorobach neurologicznych;
• w niektórych przypadkach także psychoterapię.

Sprawdź leki na ból ucha.

Domowe sposoby na szumy uszne

Leczenie szumów usznych w warunkach domowych bywa trudne. Podłoże tych dolegliwości jest bardzo złożone i niestety nie na wszystko mamy wpływ. Pamiętaj, że szumy uszne nie muszą, ale mogą świadczyć o poważnej chorobie, dlatego, zanim podejmiesz próby leczenia na własną rękę, skonsultuj się z lekarzem. Co możesz zrobić samodzielnie?

• Dbaj o zdrową dietę, bogatą w witaminy, minerały, białko i zdrowe kwasy tłuszczowe, które wspierają zdrowie układu nerwowego i naczyń krwionośnych. 
•  Jakie witaminy na szumy uszne są najważniejsze? Jedz dużo produktów bogatych w foliany (zielone warzywa liściaste) oraz witaminę B12 (jaja, naturalny nabiał, chude mięso i ryby), aby zapobiec anemii, która może powodować szumy uszne. 
• Zadbaj też o prawidłową podaż żelaza. Jedz dużo pełnoziarnistych produktów zbożowych i strączków, a także unikaj popijania posiłków kawą i herbatą.
• Ćwiczenia na szumy uszne obejmują przede wszystkim techniki relaksacyjne. Wprowadź do swojej rutyny ćwiczenia oddechowe, techniki mindfullness lub krótkie medytacje prowadzone. 
• Dbaj też o odpowiednią jakość i długość snu.

Szumy uszne: powikłania

Szumy uszne same w sobie nie są niebezpieczne. Mogą jednak powodować dyskomfort, utrudniać codzienne funkcjonowanie, a tym samym sprzyjać zaburzeniom nastroju. Odpowiednia diagnostyka pomoże zlokalizować ich przyczynę, zaplanować leczenie, a także poprawić komfort i jakość życia pacjentów.

Sprawdź leki na ból głowy i migrenę.

Szumy uszne: profilaktyka

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia szumów usznych:

• unikaj ekspozycji na hałas;
• unikaj nadużywania leków i suplementów diety;
• stosuj zbilansowaną dietę,
• wzmacniaj odporność, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.

Szumy uszne: najczęstsze pytania i odpowiedzi

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące szumów usznych.

Kawa a szumy uszne: czy można ją pić?

Tak, szumy uszne nie stanowią przeciwwskazania do picia kawy. Warto jednak obserwować reakcję organizmu, ponieważ tolerancja kofeiny jest kwestią bardzo indywidualną.

Szumy uszne a nerwica: czy stres może powodować szumy uszne?

Tak, stres może powodować i nasilać szumy uszne. Wynika to z nadmiernej aktywacji układu nerwowego i zwiększonej wrażliwości na bodźce. Niestety, często prowadzi to do błędnego koła, ponieważ szumy uszne również nasilają stres i lęk. Dlatego nieodłącznym elementem profilaktyki i leczenia szumów usznych jest dbałość zarówno o zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.

Poznaj możliwe przyczyny i sprawdź, jak leczyć zaburzenia snu.

Muzyka a szumy uszne: czy można słuchać muzyki?

Tak, możesz słuchać muzyki, nawet jeśli miewasz szumy uszne. Należy jednak ustawić niską lub umiarkowaną głośność. Możesz też wypróbować słuchawki nauszne, zamiast dousznych.

Witamina D3 a szumy uszne: czy jest jakiś związek?

Receptory dla witaminy D występują w całym organizmie, dlatego często mówi się, że składnik ten wpływa niemal na każdy aspekt naszego codziennego funkcjonowania. Szumy uszne nie są typowym objawem niedoboru witaminy D3, jednak mogą się pojawić w stanach obniżonej podaży. Pamiętaj, że ponad 90% Polaków boryka się z niskim poziomem witaminy D, dlatego w okresie jesienno-zimowym zalecana jest rutynowa suplementacja.

Słodycze a szumy uszne: czy można je jeść?

Jedzenie słodyczy nie wpływa bezpośrednio na występowanie szumów usznych, jednak warto pamiętać, że nie są prozdrowotnym elementem diety. Dieta bogata w słodycze, słodkie przekąski i inne produkty wysokoprzetworzone często ogranicza podaż najważniejszych witamin i minerałów, które mogą powodować szumy uszne.

Czy wysoki cholesterol powoduje szumy uszne?

Nadmiar cholesterolu sprzyja rozwojowi miażdżycy. Duża blaszka miażdżycowa może natomiast powodować zwężenie światła naczyń krwionośnych, a tym samym zaburzać przepływ krwi i sprzyjać wystąpieniu szumów usznych.

Jakiej witaminy brakuje, gdy szumi w uszach?

Szumy uszne nie są charakterystycznym objawem niedoborów pokarmowych. Jeśli jednak doświadczasz ich regularnie, zastanów się, czy spożywasz odpowiednią ilość witaminy D, żelaza, kwasów omega-3 i witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B9 i witaminy B12.

Czy szum w uchu jest niebezpieczny?

Szum w uszach to dolegliwość, której nie wolno bagatelizować. Zazwyczaj nie świadczy o trwałym uszkodzeniu słuchu, jednak zdarza się, że jest objawem poważnych problemów neurologicznych lub naczyniowych. Zawsze skonsultuj się z lekarzem, aby mieć pewność w kwestii swojego zdrowia.

Szumy uszne – podsumowanie

Szumy uszne mogą być objawem uszkodzeń słuchu, zarówno wskutek nadmiernej ekspozycji na hałas, infekcji, jak i uszkodzeń nerwu słuchowego czy innych chorób neurologicznych. Często bywają uciążliwe mogą prowadzić do problemów ze snem, koncentracją i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Szumy uszne zawsze należy konsultować z lekarzem, aby odnaleźć przyczynę i zaplanować skuteczne leczenie.