Zolpidem : Informacje podstawowe
Zolpidem jest lekiem stosowanym głównie w leczeniu krótkotrwałych zaburzeń snu, zwłaszcza bezsenności. Należy do grupy leków nazywanych lekami nasennymi i uspokajającymi, a jego działanie polega na wpływie na receptory GABA w ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do wywołania uczucia senności i ułatwienia zasypiania.
Działanie:
Zolpidem działa poprzez wiązanie się z receptorami GABA-A w mózgu, a konkretnie z podjednostką alfa-1. Receptory GABA-A są głównym inhibitorem neuroprzekaźnictwa w mózgu. Poprzez wzmocnienie działania GABA, zolpidem spowalnia aktywność neuronalną, co prowadzi do uspokojenia i snu. Dzięki selektywnemu wiązaniu z podjednostką alfa-1, zolpidem wykazuje mniejsze działanie przeciwlękowe i miorelaksacyjne w porównaniu do benzodiazepin.
Wskazania:
- Krótkotrwałe leczenie bezsenności u osób dorosłych, zwłaszcza w przypadku trudności z zasypianiem.
Dawkowanie:
Dawkowanie zolpidemu powinno być indywidualnie dostosowane przez lekarza. Generalne wytyczne są następujące:
- Dorośli: Zazwyczaj zalecana dawka to 10 mg raz na dobę, bezpośrednio przed snem. U osób w podeszłym wieku (powyżej 65 lat) lub z zaburzeniami czynności wątroby, zaleca się rozpoczęcie terapii od dawki 5 mg. W razie potrzeby, lekarz może rozważyć zwiększenie dawki do 10 mg.
- Osoby w podeszłym wieku: Zwykle 5 mg raz na dobę, bezpośrednio przed snem.
- Maksymalna dawka dobowa: 10 mg.
Lek należy przyjmować na pusty żołądek lub po lekkim posiłku, ponieważ pokarm może opóźnić wchłanianie i osłabić działanie leku. Zolpidem należy przyjąć bezpośrednio przed pójściem spać i zapewnić sobie możliwość nieprzerwanego snu przez co najmniej 7-8 godzin. Długotrwałe stosowanie zolpidemu nie jest zalecane. Lek należy stosować jak najkrócej, zazwyczaj nie dłużej niż 4 tygodnie, włączając w to okres stopniowego odstawiania.
Przeciwwskazania:
- Nadwrażliwość na zolpidem lub którykolwiek składnik preparatu.
- Ciężka niewydolność wątroby.
- Zespół bezdechu sennego.
- Ciężka niewydolność oddechowa.
- Myasthenia gravis (rzadka choroba autoimmunologiczna powodująca osłabienie mięśni).
- Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia.
- Ostre lub ciężkie choroby psychiczne.
Ostrzeżenia i środki ostrożności:
- Tolerancja: Podczas długotrwałego stosowania zolpidemu może rozwinąć się tolerancja, polegająca na osłabieniu działania leku. W takim przypadku, konieczne może być zwiększenie dawki, co nie jest zalecane.
- Uzależnienie: Zolpidem może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego. Ryzyko uzależnienia wzrasta wraz z dawką i czasem trwania leczenia. Należy unikać nagłego odstawienia leku, ponieważ może to spowodować wystąpienie objawów odstawiennych, takich jak bezsenność z odbicia, lęk, drażliwość i drgawki.
- Amnezja następcza: Zolpidem może powodować amnezję następczą, czyli niemożność zapamiętywania wydarzeń, które miały miejsce po zażyciu leku. Ryzyko amnezji jest większe, gdy lek zostanie przyjęty, a pacjent nie położy się spać od razu.
- Somnambulizm i inne złożone zachowania: Zolpidem może powodować somnambulizm (chodzenie we śnie) oraz inne złożone zachowania, takie jak jedzenie, prowadzenie pojazdów lub wykonywanie innych czynności bez pamięci o nich. Ryzyko wystąpienia tych zaburzeń wzrasta przy jednoczesnym spożyciu alkoholu lub innych leków działających na ośrodkowy układ nerwowy. W przypadku wystąpienia somnambulizmu lub innych złożonych zachowań, należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem.
- Depresja: Zolpidem może maskować objawy depresji. U pacjentów z depresją należy zachować szczególną ostrożność i stosować zolpidem pod ścisłym nadzorem lekarza.
- Zaburzenia psychiczne: Zolpidem może wywoływać reakcje paradoksalne, takie jak pobudzenie, drażliwość, omamy, koszmary senne, psychozy. W przypadku wystąpienia takich objawów, należy przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem.
Interakcje z innymi lekami:
Zolpidem może wchodzić w interakcje z innymi lekami, co może wpływać na jego działanie lub zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, w tym o lekach dostępnych bez recepty, ziołach i suplementach diety. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku jednoczesnego stosowania zolpidemu z:
- Lekami działającymi na ośrodkowy układ nerwowy (np. inne leki nasenne, uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne, opioidy).
- Alkohol.
- Ryfampicyną (antybiotyk).
- Ketokonazolem (lek przeciwgrzybiczy).
- Silnymi inhibitorami CYP3A4 (enzym wątrobowy).
Karmienie piersią i ciąża:
Zolpidem nie jest zalecany do stosowania w czasie ciąży i karmienia piersią. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na rozwój płodu. Zolpidem przenika do mleka matki. Jeżeli leczenie zolpidemem jest konieczne, należy przerwać karmienie piersią. Decyzję o zastosowaniu zolpidemu w okresie ciąży i karmienia piersią należy podjąć po dokładnej ocenie korzyści i ryzyka przez lekarza.
Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn:
Zolpidem może powodować senność, zawroty głowy, zaburzenia widzenia i inne działania niepożądane, które mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn po zażyciu zolpidemu, szczególnie jeśli nie minęło 8 godzin od przyjęcia leku. Ryzyko upośledzenia zdolności psychomotorycznych jest większe przy stosowaniu zolpidemu w dawkach większych niż zalecane lub w połączeniu z alkoholem lub innymi lekami działającymi na ośrodkowy układ nerwowy.
Działania niepożądane:
Do najczęstszych działań niepożądanych zolpidemu należą:
- Senność
- Zawroty głowy
- Bóle głowy
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty, biegunka)
- Reakcje alergiczne (wysypka, świąd, pokrzywka)
- Amnezja następcza
- Somnambulizm i inne złożone zachowania
- Zaburzenia widzenia
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek działań niepożądanych, należy skonsultować się z lekarzem.
Przedawkowanie:
W przypadku przedawkowania zolpidemu, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego szpitala. Objawy przedawkowania mogą obejmować senność, śpiączkę, zaburzenia oddechowe, obniżenie ciśnienia krwi.
Przechowywanie:
Lek należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze pokojowej, w oryginalnym opakowaniu, chronić przed wilgocią i światłem.
Niniejszy tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Przed zastosowaniem leku należy zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania.