Hydroksychlorochina
Hydroksychlorochina to lek syntetyczny, pochodna chininy, o działaniu przeciwmalarycznym, przeciwzapalnym i immunomodulującym. Pierwotnie stosowana w leczeniu malarii, znalazła zastosowanie również w terapii chorób autoimmunologicznych.
Działanie:
- Przeciwmalaryczne: Hamuje wzrost pasożytów malarii w krwinkach czerwonych.
- Przeciwzapalne i immunomodulujące: Wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, zmniejszając produkcję cytokin prozapalnych i aktywność komórek odpornościowych. Mechanizm działania w chorobach autoimmunologicznych nie jest w pełni poznany, ale przypuszcza się, że hydroksychlorochina zakłóca proces prezentacji antygenów i moduluje odpowiedź immunologiczną.
Wskazania:
- Malaria (leczenie i profilaktyka)
- Toczeń rumieniowaty układowy (SLE)
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
- Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
- Zapalenie skórno-mięśniowe
Dawkowanie:
Dawkowanie hydroksychlorochiny jest ustalane indywidualnie przez lekarza, w zależności od wskazania, stanu pacjenta i reakcji na leczenie. Należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Lek zwykle przyjmuje się doustnie, z posiłkiem, aby zmniejszyć ryzyko podrażnienia żołądka.
Przeciwwskazania:
- Nadwrażliwość na hydroksychlorochinę, chlorochinę lub inne pochodne chinoliny.
- Choroby siatkówki oka (w tym retinopatia barwnikowa).
- Ciąża (z wyjątkiem sytuacji, gdy korzyści przewyższają ryzyko dla płodu – decyzja lekarza).
- Okres karmienia piersią (należy rozważyć zaprzestanie karmienia).
- Ciężka niewydolność wątroby lub nerek.
- Niektóre zaburzenia rytmu serca (np. wydłużenie odstępu QT).
Działania niepożądane:
Hydroksychlorochina może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią. Do najczęstszych należą:
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha.
- Zaburzenia skóry: wysypki, świąd.
- Zaburzenia neurologiczne: bóle głowy, zawroty głowy, nerwowość, bezsenność.
- Zaburzenia widzenia: niewyraźne widzenie, trudności z akomodacją.
- Zaburzenia hematologiczne: niedokrwistość, małopłytkowość, leukopenia (rzadko).
- Kardiomiopatia: (rzadko, przy długotrwałym stosowaniu wysokich dawek)
Ostrzeżenia i środki ostrożności:
- Badanie okulistyczne: Przed rozpoczęciem leczenia i regularnie w trakcie terapii (co 6-12 miesięcy) należy wykonać badanie okulistyczne, w tym ocenę dna oka, aby monitorować potencjalne zmiany w siatkówce.
- Choroby serca: Osoby z chorobami serca lub czynnikami ryzyka chorób serca powinny zachować szczególną ostrożność.
- Niewydolność wątroby/nerek: Dawkowanie należy dostosować w przypadku niewydolności wątroby lub nerek.
- Interakcje z innymi lekami: Hydroksychlorochina może wchodzić w interakcje z innymi lekami, np. digoksyną, lekami przeciwcukrzycowymi, antybiotykami (np. azytromycyna), lekami przeciwarytmicznymi. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.
- Wrażliwość na światło: Hydroksychlorochina może zwiększać wrażliwość skóry na światło słoneczne. Należy stosować kremy z filtrem UV i unikać nadmiernej ekspozycji na słońce.
- Ciąża i karmienie piersią: Stosowanie hydroksychlorochiny w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga indywidualnej oceny ryzyka i korzyści przez lekarza.
Hydroksychlorochina a prowadzenie pojazdów:
Hydroksychlorochina może powodować zaburzenia widzenia (niewyraźne widzenie, trudności z akomodacją) oraz zawroty głowy. W przypadku wystąpienia tych objawów, należy unikać prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Przechowywanie:
Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w temperaturze pokojowej, z dala od wilgoci i światła.
Informacje zawarte w tym leksykonie mają charakter informacyjny i nie zastępują porady lekarskiej. Wszelkie decyzje dotyczące leczenia hydroksychlorochiną powinny być podejmowane w porozumieniu z lekarzem.