Ostry ból gardła przy przełykaniu: przyczyny, leczenie oraz domowe sposoby

Jeśli zastanawiasz się nad pytaniem: „Dlaczego czuję ostry ból w gardle, gdy przełykam?”, prawdopodobnie zaczniesz szukać u siebie innych, charakterystycznych objawów choroby. Co jednak w sytuacji, gdy ostry ból gardła przy przełykaniu występuje bez gorączki? Jak rozpoznać przyczynę dolegliwości i sobie z nią poradzić? Sprawdź!

Ostry ból gardła przy przełykaniu bez gorączki: co to znaczy?

Pacjenci, którzy skarżą się na ostry ból gardła przy przełykaniu, często opisują go jako dyskomfort, pieczenie, kłucie, drapanie. Brak gorączki wcale nie wyklucza infekcji, choć może też wskazywać na inne przyczyny – zwłaszcza jeśli nie mija samoistnie po kilku dniach (do 2 tygodni).

Ostry ból gardła przy przełykaniu a odynofagia

Według niektórych ostry ból gardła przy połykaniu to inaczej odynofagia, choć nie do końca tak jest. 

• Termin ten oznacza ogólnie ból przy przełykaniu śliny albo pokarmów, jednak nie dotyczy tylko gardła (odcinka dróg pokarmowych między jamą ustną a przełykiem i krtanią), ale również jamy ustnej i przełyku. Dokładne umiejscowienie bólu ma duże znaczenie w diagnostyce przyczyn dolegliwości. 
• Innym pokrewnym terminem jest dysfagia, czyli trudność w przełykaniu pokarmu. Często współwystępuje z odynofagią.

Ostry ból gardła przy przełykaniu bez gorączki: przyczyny

Najczęstszą przyczyną bólu gardła przy przełykaniu są infekcje wirusowe, które mogą przebiegać również bez gorączki, np.:

• przeziębienie;
• grypa;
• zakażenia zatok.

Bolesne przełykanie pojawia się także przy:

• chorobie Leśniowskiego-Crohna;
• zapaleniu przełyku;
• wrzodach żołądka;
• chorobie refluksowej (GERD);
• zakażeniu wirusem opryszczki (HSV-1);
• mononukleozie;
• anginie ropnej (choć częściej przebiega z gorączką);
• pleśniawkach;
• nowotworach szyi lub głowy;
• ciele obcym w przewodzie pokarmowym (np. wbita ość);
• alergiach;
• podrażnieniach błony śluzowej, spowodowanych np. suchym powietrzem, nadużywaniem głosu, zanieczyszczeniami, substancjami żrącymi lub drażniącymi, promieniowaniem, niektórymi lekami (NLPZ, preparaty potasu, doksycyklina, bisfosfoniany).

Ostry ból gardła przy przełykaniu: objawy towarzyszące

Wraz z bólem gardła przy przełykaniu mogą pojawić się też inne objawy, które pomagają w ustaleniu przyczyny dolegliwości:

nalot na migdałkach;

• chrypka lub zmiana barwy głosu;
• suchy kaszel;
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła;
• uczucie suchości w gardle;
• zatkany nos albo katar;
• uczucie rozbicia i osłabienie;
• ból głowy;
• brak apetytu;
• powiększenie i bolesność węzłów chłonnych;
•  tkliwość szyi przy dotyku;
• napięcie pod żuchwą;
• pieczenie za mostkiem;
•  cofanie się treści pokarmowej do przełyku lub ust;
• kwaśny posmak w ustach;
• niezamierzona utrata wagi.

Sprawdź też, jakie są nietypowe objawy refluksu.

Do jakiego lekarza zgłosić się z ostrym bólem gardła przy przełykaniu?

Jeśli ostry ból gardła nie mija w ciągu 2 tygodni albo pojawią się inne, niepokojące objawy, warto zwrócić się w pierwszej kolejności do lekarza POZ, który przeprowadzi wywiad i badanie fizykalne, zleci określoną terapię oraz w razie potrzeby skieruje do specjalisty (np. gastrologa, onkologa).

W przypadku trudności w zidentyfikowaniu przyczyny dolegliwości wykonuje się badania pomocnicze:

• gastroskopię;
• RTG gardła i przełyku;
• manometrię przełyku;
• pH-metrię przełyku.

Co na ostry ból gardła przy przełykaniu? Leczenie

Leczenie ostrego bólu gardła przy przełykaniu zależy od przyczyny. Często wystarczają proste, domowe sposoby albo leki na ból gardła dostępne bez recepty, choć czasami konieczna jest specjalistyczna terapia. Najpoważniejsze przypadki wymagają leczenia operacyjnego (np. nowotwory, brak skuteczności farmakoterapii przy GERD).

Jak leczyć ostry ból gardła? Farmakoterapia

Istotną rolę w leczeniu ostrego bólu gardła przy przełykaniu odgrywa farmakoterapia.

• W przypadku infekcji wirusowych stosuje się leczenie objawowe – zarówno preparaty na ból gardła o działaniu miejscowym, jak i ogólne leki na gorączkę i ból (np. paracetamol albo NLPZ).
• Przy zakażeniach bakteryjnych podaje się antybiotyki, a grzybiczych – miejscowe lub ogólne leki przeciwgrzybicze.
• Przy refluksie i wrzodach żołądka jednym z elementów terapii są leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego (obok modyfikacji diety i stylu życia).

Ostry ból gardła przy przełykaniu: domowe sposoby

Niezależnie od przyczyny warto wypróbować domowe sposoby na ostry ból gardła – w łagodnych przypadkach okazują się zupełnie wystarczające, a w pozostałych wspomagają leczenie i ograniczają dalsze podrażnianie gardła. Najczęściej zalecane metody to:

picie dużej ilości ciepłych płynów (np. herbata z miodem, bulion);

• płukanie gardła ciepłą wodą z solą;
• odpoczynek;
• nawilżanie powietrza;
• unikanie ekspozycji na czynniki drażniące (np. smog, dym, alergeny);
• oszczędzanie głosu.

Ile trwa leczenie ostrego bólu gardła przy przełykaniu?

Ostry ból gardła przy przełykaniu najczęściej mija samoistnie po kilku dniach. Jeśli tak się nie dzieje, należy skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Nieleczony ostry ból gardła przy przełykaniu: powikłania

Spożywanie odpowiedniej ilości płynów i pokarmów w przypadku ostrego bólu gardła przy przełykaniu może być trudne. Jeśli taki stan się przedłuża, istnieje ryzyko odwodnienia, niedożywienia czy anemii z niedoboru żelaza. Z kolei w przypadku nowotworów dochodzi czasami do przerzutów.

Ostry ból gardła przy przełykaniu: profilaktyka

Niektórym przyczynom ostrego bólu gardła przy przełykaniu można zapobiec poprzez działania profilaktyczne, takie jak:

• częste mycie rąk i powierzchni, a także ich regularne odkażanie;
• unikanie kontaktu z osobami, które kichają i kaszlą;
• dbanie o odporność (np. zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna, walka ze stresem);
•  szczepienia ochronne.

Ostry ból gardła przy przełykaniu: często zadawane pytania

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na pytania, które często nurtują osoby z ostrym bólem gardła przy przełykaniu.

Jak długo można leczyć ostry ból gardła domowymi sposobami?

Domowe sposoby na ostry ból gardła przy przełykaniu można stosować przez kilka dni, o ile dolegliwości stopniowo się zmniejszają. U większości osób ból związany z infekcją wirusową, podrażnieniem błony śluzowej lub przeciążeniem głosu ustępuje samoistnie w ciągu 3-7 dni.

Kiedy ból gardła przy przełykaniu wymaga pilnej konsultacji lekarskiej?

Pilna konsultacja lekarska jest wskazana, gdy ostry ból gardła przy przełykaniu utrzymuje się dłużej niż 10-14 dni, narasta lub pojawia się bez wyraźnej przyczyny. Niepokój powinny wzbudzić także objawy, takie jak jednostronny ból, trudności w połykaniu, krztuszenie się, niezamierzona utrata masy ciała, powiększone węzły chłonne, chrypka utrzymująca się przez kilka tygodni czy ból promieniujący do ucha.

Ostry ból gardła przy przełykaniu: podsumowanie

Ostry ból gardła przy przełykaniu bez gorączki najczęściej nie oznacza niczego poważnego i można sobie z nim poradzić domowymi sposobami. Nie należy jednak lekceważyć przedłużających się dolegliwości. Zdaniem lekarzy utrzymujący się ostry ból gardła przy przełykaniu to sygnał alarmowy, który wymaga wykluczenia nowotworów. Jeśli więc ból nie mija po 2 tygodniach (nawet przy braku innych symptomów), trzeba skonsultować się ze specjalistą.