Angina ropna – przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka

Justyna Dystrych

Późna jesień, zima i wczesna wiosna to okres zwiększonej zachorowalności na zapalenie gardła i migdałków. Jednym z jego rodzajów jest angina ropna – infekcja o charakterystycznym przebiegu, która przytrafia się głównie dzieciom. Różnicowanie anginy od innych dolegliwości ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego leczenia. Jak więc ją rozpoznać? Wyjaśniamy!

Chora kobieta lezy w lozku w salonie i trzyma sie za gardlo

Angina ropna – co to za choroba?

W praktyce medycznej pod pojęciem „angina” kryje się ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (łac. tonsillitis) wywoływane przez różne patogeny, najczęściej wirusy: rynowirusy, koronawirusy, wirusy RS i wirusy paragrypy (90-95% przypadków u dorosłych i 70-85% u dzieci). A co to jest angina ropna? To zapalenie gardła i migdałków o podłożu bakteryjnym. Zakażenia grzybicze zdarzają się najrzadziej i to przede wszystkim u osób o bardzo upośledzonej odporności.

Czy angina ropna jest zaraźliwa?

Angina ropna jest zaraźliwa. Infekcja przenosi się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt, a główny czynnik ryzyka rozwinięcia się zakażenia to styczność z chorym lub bezobjawowym nosicielem. A jak długo zaraża pacjent z anginą ropną? Do 24 godzin od momentu rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii i do 7 dni po ustąpieniu objawów w przypadku braku leczenia. Poza tym warto podkreślić, że przechorowanie nie powoduje wytworzenia przeciwciał i trwałej odporności. W rezultacie choroba może nawracać.

Angina ropna – przyczyny

Najpowszechniejszą przyczyną anginy ropnej jest paciorkowiec w gardle, a konkretnie paciorkowiec β-hemolizujący grupy A z gatunku Streptococcus pyogenes, czyli PBHA. U dorosłych infekcję często wywołują też bakterie Fusobacterium necrophorum, rzadziej paciorkowce grupy C i G.

Angina ropna – objawy

Angina bakteryjna ma nagły początek i dość charakterystyczne symptomy, które pozwalają ją odróżnić od zakażenia wirusowego. Jakie są objawy anginy ropnej?

Silny ból gardła,

Ból podczas przełykania,

Ból głowy,

Zwykle wysoka gorączka (powyżej 38°C),

U dzieci: ból brzucha, nudności i wymioty,

Mocno zaczerwieniona, często obrzęknięta błona śluzowa gardła i migdałków oraz języczka podniebiennego,

Na początku obłożony, potem „malinowy” język,

Powiększone i tkliwe węzły chłonne (szyjne przednie),

Nie występuje katar ani kaszel – i to właśnie ułatwia odróżnienie anginy ropnej od wirusowej.

Jak rozpoznać anginę ropną?

Lekarz rozpoznaje anginę ropną na podstawie wywiadu i badanie fizykalnego. Do oceny wykorzystuje się skalę Centora w modyfikacji McIsaaca, w której konkretnym objawom przypisuje się punkty.

Gorączka powyżej 38°C, brak kaszlu, powiększone szyjne węzły chłonne, nalot włóknikowy i obrzęk migdałków, wiek poniżej 15 lat: +1 pkt. (za każdy czynnik),

Wiek 15-44 lata: 0 pkt.,

Wiek powyżej 45 lat: -1 pkt.

Możliwy wynik wynosi od -1 do 5 – im wyższy, tym większe prawdopodobieństwo zakażenia paciorkowcami. W celu rozwiania wszelkich wątpliwości lekarz zleca czasem szybkie testy diagnostyczne (wykrywają paciorkowca w ciągu kilku minut) lub wymaz z gardła (w przypadku braku szybkiego testu lub podejrzenia zakażenia bakterią inną niż paciorkowiec). Test paciorkowcowy wykonuje się przy już 2-3 punktach.

zolty blistr tabletek na bol gardla na bialym tle

Angina ropna – leczenie

Jak leczyć anginę ropną? Tak jak każda inna infekcja bakteryjna, również angina ropna, wymaga podania antybiotyków. Lekarz może też przepisać środki łagodzące objawy, np. ból gardła czy gorączkę. Domowe sposoby są pomocne, jednak należy je stosować tylko do wspierania terapii. Bardzo ważne jest kontynuowanie leczenia tak długo, jak zalecił lekarz, mimo że objawy ustępują nawet samoistnie po 3-4 dniach.

Leczenie farmakologiczne anginy ropnej – przyczynowe i objawowe

Antybiotyki stosowane w leczeniu anginy wywołanej przez paciorkowce to zazwyczaj penicylina fenoksymetylowa, amoksycylina lub amoksycylina z kwasem klawulanowym. Podawanie antybiotyku należy kontynuować przez ok. 10 dni (tak długo, jak zadecydował lekarz). Nie wolno przerywać leczenia na własną rękę!

Leczenie objawowe obejmuje m.in. leki na ból gardła (np. z benzydaminą, lidokainą, salicylanem choliny), a także preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (paracetamol) oraz przeciwzapalne (NSLPZ, np. ibuprofen). Czasami lekarz może zalecić jednorazowe podanie deksametazonu, zwłaszcza przy bardzo silnym bólu.

Angina ropna – domowe sposoby tylko wspomagająco!

Domowe sposoby na ból gardła to np. picie ciepłego mleka z miodem czy herbat ziołowych z imbirem, sokiem malinowym albo z dzikiej róży. Oprócz tego choremu niezbędny jest odpoczynek i odpowiednie nawadnianie organizmu (zwłaszcza przy gorączce). Niektórzy zastanawiają się też, czy można jeść lody przy anginie ropnej. Zimno faktycznie łagodzi obrzęk, ale to działanie raczej krótkotrwałe, dlatego nie należy przypisywać jedzeniu mrożonych deserów zbyt dużego znaczenia.

Powikłania po anginie ropnej

Powikłania pojawiają się przy niepodjęciu skutecznego leczenia i najczęściej dotyczą dzieci. Możliwe jest nawrotowe paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków (3 lub więcej infekcji rocznie), które zazwyczaj wynika z niestosowania się do zaleceń lekarza lub za wczesnego przerwania terapii.

Wczesne powikłania anginy ropnej to ropień okołogardłowy oraz ropne zapalenia struktur położonych blisko gardła i migdałków (węzłów chłonnych szyjnych, zatok przynosowych, wyrostka sutkowatego, ucha środkowego).

Powikłania immunologiczne zdarzają się rzadko, zwłaszcza u dorosłych. Najczęściej jest to gorączka reumatyczna, ostre zapalenie kłębuszków nerkowych i sepsa.

Najrzadziej dochodzi do rozwoju zapalenia płuc lub opon mózgowo-rdzeniowych.

kobieta z bolem na twarzy trzyma sie gardla

Angina ropna – odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Wokół objawów, przebiegu i leczenia anginy ropnej pojawia się wiele pytań, dlatego poniżej publikujemy odpowiedzi na te najczęściej zadawane.

Jak długo trwa angina ropna? Najbardziej uciążliwe objawy zwykle ustępują po kilku dniach (3-4) po wdrożeniu terapii. Leczenia nie wolno jednak przerywać – antybiotyk trzeba „wybrać do końca”.

Jak wygląda gardło przy anginie ropnej? Gardło jest żywo- lub krwistoczerwone i obrzęknięte. Tak samo wyglądają migdałki i języczek podniebienny. Mogą też pojawić się czerwone plamki (wybroczyny) na błonie śluzowej. Poza tym na migdałkach widać wyraźny, ropny wysięk.

Czy angina ropna sama przejdzie? Objawy anginy ropnej ustępują nawet samoistnie po kilku dniach, choć nie oznacza to, że infekcja „sama przeszła”. Chory dalej zaraża (nawet do 7 dni od ustąpienia symptomów), a niepodjęcie antybiotykoterapii naraża go na rozwój różnych powikłań albo nawrotowego zapalenia gardła i migdałków.

Czy z anginą ropną można wychodzić na dwór? Gorączka, osłabienie i dolegliwości ze strony układu pokarmowego nie sprzyjają wychodzeniu na dwór. Jeśli jednak te objawy ustąpią, nie ma przeciwwskazań do przebywania na świeżym powietrzu, zwłaszcza przy ładnej pogodzie.

Co jeść przy anginie ropnej? Zalecana jest dieta lekkostrawna. Obrzęk i ból gardła utrudniają przełykanie twardych potraw, dlatego warto podawać choremu grysiki, kaszki, budynie, zblendowane owoce i warzywa czy zupy krem. Jedzenie nie powinno być za gorące, żeby nie podrażnić dodatkowo błony śluzowej.

Czym płukać gardło przy anginie ropnej? Można wykorzystać płukankę z jodyną, rozpuszczoną w ciepłej wodzie sodę oczyszczoną, wodę z solą kuchenną, wywary z szałwii lub rumianku.

Jak złagodzić ból gardła przy anginie ropnej? Pomocne w łagodzeniu bólu gardła są tabletki do ssania i inne preparaty z apteki, a także ziołowe napary, m.in. z rumianku, szałwii, nagietka, tymianku. Prawoślaz, podbiał i porost islandzki mają właściwości nawilżające błonę śluzową, więc również mogą przynieść pewną ulgę.

Angina ropna – podsumowanie

Angina ropna to jeden z rodzajów anginy, czyli ostrego zapalenia gardła i migdałków. Najczęściej odpowiadają za nią paciorkowce, które bezwzględnie należy leczyć antybiotykiem. Poza tym chory powinien dużo odpoczywać i unikać kontaktu z innymi ludźmi (szczególnie przez pierwszą dobę od podania antybiotyku), ponieważ infekcja jest zaraźliwa.

Źródła: