Ocenia się, że każdy wypalony papieros skraca życie o ok. 20 minut, a nałogowi palacze żyją średnio o 10 lat krócej w porównaniu z osobami niepalącymi. Co ciekawe, papierosy nie osłabiają zdrowia dopiero na starość, ale niszczą je w sile wieku. Nic dziwnego, że coraz więcej osób postanawia z nimi skończyć. Sprawdź, jak oczyścić płuca palacza i po jakim czasie nikotyna znika z płuc.

Lekarz w białym fartuchu trzyma model ludzkiego serca z przytwierdzonymi elementami układu oddechowego

Jak wyglądają płuca palacza?

Płuca palacza już po kilku latach regularnego sięgania po papierosy zaczynają przybierać brązowy odcień, a z czasem czernieją. Dla porównania płuca osób niepalających mają żywą, różowawą barwę. 

  • Badania radiologiczne u palaczy ujawniają powiększenie płuc z czarną warstwą otaczającą je z zewnątrz oraz liczne ciemne plamy wskazujące na obszary stanu zapalnego.​
  • Substancje smoliste osadzają się na powierzchni płuc, tworząc gęstą, lepką maź, która utrudnia ich prawidłowe funkcjonowanie.
  • W rezultacie dochodzi do zwiększonej produkcji śluzu, który zalega w drogach oddechowych i powoduje charakterystyczny kaszel palacza.​

Zmiana koloru to jednak najmniejszy problem, ponieważ dym papierosowy, oprócz nikotyny, zawiera ponad 6000 substancji chemicznych. Większość z nich ma udokumentowane właściwości cytotoksyczne, mutagenne lub rakotwórcze. Po latach palenia dochodzi do zaburzeń w strukturze oskrzelików i pęcherzyków płucnych, co prowadzi do zmniejszenia pojemności oddechowej i wydolności płuc.

Dym tytoniowy zmienia także fenotyp i funkcję makrofagów płucnych, które u osób palących są mniej dojrzałe i wykazują zaburzone zdolności obronne. Nieskuteczne eliminują bakterie oraz indukują przewlekły proces zapalny w oskrzelach i pęcherzykach płucnych. Dym wpływa też negatywnie na odpowiedź humoralną organizmu, m.in. poprzez ograniczenie aktywności makrofagów i zmniejszenie liczby limfocytów T i B, co prowadzi do ogólnego osłabienia reakcji immunologicznych.

Sprawdź też kalkulator kosztu palenia papierosów.

 

Czy płuca się regenerują po paleniu?

Oczyszczanie płuc po paleniu jest możliwe, niezależnie od tego, czy ktoś palił kilka miesięcy, czy kilkadziesiąt lat. Płuca rozpoczynają proces samooczyszczania niemal natychmiast po ostatnim papierosie. Naukowcy z University College London i Wellcome Sanger Institute odkryli, że po zaprzestaniu palenia niewielka populacja zdrowych komórek, zaczyna się namnażać, co inicjuje proces regeneracji.

Zdrowe komórki zaczynają zastępować te uszkodzone, co umożliwia skuteczne usuwanie śluzu i toksyn z dróg oddechowych. U osób, które rzuciły palenie, nawet po 40 latach nałogu, do 40% komórek wyglądało tak, jakby pochodziło od osoby nigdy niepalącej.​

Sprawdź, jak skutecznie rzucić palenie!

Jeśli jednak doszło już do trwałych zmian strukturalnych, takich jak rozedma płuc czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, pełna regeneracja nie będzie możliwa. To samo dotyczy przewlekłego zapalenia oskrzeli, które powoduje trwałe uszkodzenia dróg oddechowych.​

Zobacz tabletki na rzucanie palenia.

 

Ile oczyszczają się płuca po rzuceniu palenia?

Ile trwa oczyszczanie płuc po rzuceniu palenia? ? Okres ten zależy od indywidualnych uwarunkowań. Cały proces zaczyna się już kilka godzin po odstawieniu paczki papierosów. Po:

  • 20 minutach od ostatniego papierosa tętno i ciśnienie krwi zaczynają wracać do normy,
  • 8 godzinach – poziom tlenu w organizmie normalizuje się,
  • 24 godzinach – z organizmu całkowicie znika dwutlenek węgla,
  • 72 godzinach – rozszerzają się oskrzela, poprawia się wymiana gazowa, a oddychanie staje się łatwiejsze,
  • 2 tygodniach – poprawia się krążenie, a funkcja płuc zwiększa się nawet o 30%,
  • 3 miesiącach – rzęski w płucach wracają do normy i poprawia się ich zdolność do usuwania śluzu,
  • 3 do 9 miesiącach – zmniejsza się kaszel i ustępują objawy duszności.

Oczywiście oczyszczenie płuc palacza z zanieczyszczeń sprawia, że cały jego organizm staje się zdrowszy. Po roku ryzyko zawału serca spada o połowę, a w kolejnych latach zmniejsza się ryzyko udaru mózgu.

Co oczyszcza płuca z papierosów?

Chociaż płuca mają zdolność do samodzielnego oczyszczania, istnieją naturalne metody, które mogą wspomóc ten proces i przyspieszyć regenerację. Jak więc oczyścić płuca domowymi sposobami?

  1. Ćwiczenia oddechowe to skuteczny sposób na poprawę funkcji płuc.
  2. Ćwiczenia aerobowe, takie jak spacery, bieganie, pływanie czy jazda na rowerze, wzmacniają mięśnie oddechowe i poprawiają wydolność płuc. Badania Wen C. P. i wsp. wykazały, że u aktywnych palaczy śmiertelność ze wszystkich przyczyn zmniejszyła się o 23%, a średnia długość życia wydłużyła się o 4 lata. Co więcej, aktywność fizyczna zwiększyła wskaźnik rzucania palenia o 55-81% i zmniejszyła wskaźnik nawrotów o 25-30%.​
  3. Właściwe nawodnienie organizmu.​
  4. Unikanie zanieczyszczeń powietrza, również w domu, poprzez używanie oczyszczaczy powietrza oraz naturalnych środków czystości zamiast produktów zawierających chemikalia.​
  5. Inhalacje parowe.
  6. Dieta bogata w antyoksydanty. Pomóc mogą m.in. owoce i warzywa bogate w witaminy C i E, takie jak papryka, jabłka, pomidory, jagody, cytrusy i ciemnozielone warzywa liściaste.

 

Badanie osłuchowe klatki piersiowej stetoskopem u osoby w białej koszuli – diagnostyka układu oddechowego i sercowo-naczyniowego.

Co pić, żeby oczyścić płuca?

Badania Chan K. H. i wsp. przeprowadzone na szczurach wskazują, że polifenole zawarte w zielonej herbacie ograniczają szkody, jakie dym papierosowy wyrządza płucom. Nie ma jednak wystarczających danych, które potwierdziłyby, czy faktycznie pomagają w oczyszczaniu płuc palacza ze związków toksycznych. Z tego powodu lepiej postawić na domowe, sprawdzone sposoby, np. syropy, które można przygotować samodzielnie.

Domowy syrop na oczyszczenie płuc można przyrządzić na bazie cebuli (200 g), świeżego imbiru (3 cm), kurkumy (1 łyżka) i miodu (2-3 łyżki) oraz 0,5 l wody:

  • Cebula działa jak naturalny antybiotyk i rozrzedza wydzielinę.
  •  Imbir rozszerza oskrzela i ułatwia wykrztuszanie.
  •  Kurkuma zawiera kurkuminę, która jest silnym przeciwutleniaczem oraz działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Hamuje również rozwój bakterii i grzybów.
  • Miód działa antyseptycznie, przeciwwirusowo i antybakteryjnie, a ponadto osłania i nawilża śluzówki gardła nadwyrężone kaszlem.

Można wybrać też prostszy przepis z cebuli i miodu albo dodatkowo wzbogacić miksturę czosnkiem, cytryną czy goździkami.

Co oczyszcza płuca?​ Zioła

Na oczyszczenie płuc palacza bardzo często zaleca się stosowanie różnych ziół wspierających układ oddechowy. Należą do nich:

  • tymianek, który zawiera tymol, substancję o właściwościach przeciwbólowych, wykrztuśnych i rozkurczowych. Pozostałe związki zawarte w tymianku usprawniają rytm śluzowo-rzęskowy, poprawiając oczyszczanie układu oddechowego;
  • miodunka, zwana również płucnikiem lekarskim, działa wykrztuśnie, przyspiesza regenerację błony śluzowej gardła oraz łagodzi kaszel;
  • prawoślaz (w formie syropu) pomaga pozbyć się chrypki i bólu gardła;
  • eukaliptus zawiera związek zwany eukaliptolem, który pomaga rozrzedzać śluz i ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe;
  • babka lancetowata działa przeciwzapalnie i wspomaga oczyszczanie dróg oddechowych.

 

Lekarz w rękawiczkach ochronnych trzyma zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

Płuca palacza: jak je oczyścić? Podsumowanie

Jak oczyścić płuca po paleniu? Płuca, nawet u palacza mają niesamowite zdolności regeneracyjne i mogą same się pozbyć resztek dymu. Proces oczyszczania trwa zwykle kilka lat od wypalenia ostatniego papierosa. Warto go wspomóc poprzez stosowanie ziół, takich jak tymianek, miodunka czy eukaliptus, domowe syropy z cebuli, imbiru i kurkumy, regularne ćwiczenia oddechowe, aktywność fizyczną oraz odpowiednie nawodnienie.​ Żadna z tych metod nie zastąpi jednak całkowitego rzucenia palenia – dlatego im wcześniej, tym lepiej.

Źródła

  1. Motyl M., Paczka papierosów skraca życie o siedem godzin, 2025. https://www.termedia.pl/pulmonologia/Paczka-papierosow-skraca-zycie-o-siedem-godzin-,59750.html. [dostęp: 5.11.2025].
  2. Arnson Y., Shoenfeld Y., Howard Amital H., Wpływ dymu tytoniowego na odporność, zapalenie i procesy autoimmunologiczne, 2010. https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/635/original/31-43.pdf?1481035129. [dostęp: 5.11.2025].
  3. Mejza F., Palenie a płuca. https://www.mp.pl/pacjent/pochp/palenie/54200,palenie-a-pluca/. [dostęp: 5.11.2025].
  4. Gallagher J., Lungs 'magically' heal damage from smoking, 2020. https://www.bbc.com/news/health-51279355. [dostęp: 5.11.2025].
  5. Pohlman M., A Timeline of What Happens After You Quit Smoking, 2024. https://www.snhhealth.org/about-us/about-snhh/news-and-articles/timeline-what-happens-after-you-quit-smoking#. [dostęp: 5.11.2025].
  6. Wen C. P. i wsp., The case for physical activity as an option in the smoking cessation guidelines: Short and long term benefits beyond expectation from regular exercise, 2021. https://www.tobaccoinduceddiseases.org/The-case-for-physical-activity-as-an-option-in-the-smoking-cessation-guidelines-Short,140898,0,2.html. [dostęp: 5.11.2025].
  7. Antioxidant-rich Foods for Lung Health. https://www.unitypoint.org/news-and-articles/antioxidant-rich-foods-for-lung-health-infographic. [dostęp: 5.11.2025].
  8. Chan K. H. i wsp., Chinese green tea ameliorates lung injury in cigarette smoke-exposed rats, 2009. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0954611109001498. [dostęp: 5.11.2025].
Justyna Dystrych
Justyna Dystrych

Z wykształcenia chemiczka o specjalności chemia środków bioaktywnych i kosmetyków, a od 2019 r. copywriterka na cały etat. Specjalizuje się copywritingu medycznym, choć pisze również na tematy związane z rolnictwem, ogrodnictwem i zdrowym trybem życia. Prywatnie interesuje się sztuką i psychologią....