Badanie dopplera – nieinwazyjne badanie żył i tętnic

Badanie dopplera jest nieinwazyjnym badaniem, które przede wszystkim pozwala ocenić stan żył i tętnic. Najczęściej pomocne jest w diagnozowaniu chorób serca, miażdżycy, żylaków i zakrzepów, ale bez badania dopplerowskiego trudno sobie dziś wyobrazić także diagnozowanie chorób dziecka w łonie matki, czy męskiej niepłodności.

Jak płynie krew w naszych narządach wewnętrznych, jak prędko i w jakim kierunku – na takie pytania daje odpowiedź badanie dopplerowskie. To rodzaj badania USG, które dokładnie obrazuje przepływ krwi w naszych naczyniach krwionośnych, niezależnie od tego, czy znajdują się one w mózgu, sercu czy innych narządach wewnętrznych. To bardzo ważne badanie, które pozwala wykryć zwężenia i niedrożności żył, różnego rodzaju guzy, ocenić wygląd i ewentualne uszkodzenia naczyń krwionośnych, wykryć zakrzepy i żylaki, złogi miażdżycowe, czy sprawdzić sprawność zastawek żylnych. Jest nieocenione w diagnostyce takich chorób, jak:

• choroby zastawek serca,
• tętniaki aorty,
• tętniaki naczyń brzusznych,
• przetoki naczyniowe,
• zakrzepowe zapalenie żył,
• niewydolność żylna.
  
  

Badanie dopplera wskazania

Wskazaniem do badania USG doppler są różnego rodzaju objawy, które przede wszystkim mogą sugerować schorzenia w obrębie żył i tętnic. Niepokój pacjenta powinny wzbudzić czasem niepozorne symptomy, takie jak:

• uczucie ciężkich nóg,
• ból łydki,
• bóle nóg, zwłaszcza podczas chodzenia, snu,
• pajączki pojawiające się na skórze,
• obrzęki nóg, zwłaszcza, jeśli pacjent odczuwa też silny ból w jednym podudziu,
• bóle i zawroty głowy,
• zaburzenia w widzeniu (widzenie tylko na jedno oko),
• bóle pośladków nasilające się przy chodzeniu,
• nagły, silny ból kończyny dolnej i zaburzenia czucia; złe gojenie się ran na nogach, siniaki,
• drętwienie i marznięcie kończyn.

Badanie dopplerowskie wykonuje się także często przed różnego rodzaju zabiegami, w tym np. przed leczeniem operacyjnym żylaków czy skleroterapią oraz po wykonanych przeszczepach.

Na czym polega badanie dopplera

To bezbolesne badanie, które nie wymaga od pacjenta żadnego przygotowania (na czczo trzeba być tylko gdy wykonuje się dopplera tętnic nerkowych i wątroby) i nie grozi żadnymi powikłaniami. Podobnie, jak zwykłe USG, wykorzystuje zjawisko odbijania się fali ultradźwiękowej. Badanie najczęściej jest wykonywane, gdy pacjent leży na kozetce, choć czasem przy badaniu nóg wymagana jest pozycja stojąca lub siedząca. Lekarza smaruje żelem miejsce badania i przykłada do skóry głowicę aparatu USG. Na monitorze widać przekształcone w obraz graficzny echo fal, które odbijają się od narządów wewnętrznych.

Badanie dopplerowskie żył jest jednym z dłuższych rodzajów USG i może trwać w niektórych przypadkach nawet 40 minut.

Doppler – co się bada najczęściej?

W neurologii badanie dopplerowskie wykonuje się po to, żeby zbadać stan tętnic szyjnych i wykryć przy tej okazji ewentualne zwężenia. Bardzo często pacjent jest kierowany na dopplera tętnic szyjnych, gdy zdarzają mu się przypadki omdleń, ma chwilowe niedowłady kończyn, zdarzają się zaniki pamięci. Badanie dopplerowskie pokazuje także jakie spustoszenie dokonało się u pacjenta po przebytym udarze mózgu. Lekarz może zlecić również dopplera tętnic kręgowych, zwłaszcza po nagłych upadkach i gdy chory miewa częste zawroty głowy.

Doppler serca pomaga wykryć wady w zastawkach, bardzo często jest połączone z tzw. echem serca. Badanie dopplerowskie żył kończyn dolnych jest pomocne przy diagnozowaniu przyczyn złego ukrwienia nóg. Żylaki można diagnozować także w trakcie badania dopplerowskiego narządów płciowych. Badanie wykrywa żylaki powrózka nasiennego, które są częstą przyczyną męskiej niepłodności.

Badanie pokazuje również różne zmiany w naczyniach krwionośnych organów wewnętrznych: wątrobie, trzustce, nerkach, śledzionie. Można w ten sposób wykryć uszkodzenia, guzy, zmiany zapalne czy stany niedokrwienia.

Badanie dopplera w ciąży

Od kilku lat wykonuje się także badanie dopplera w ciąży, w trakcie którego ginekolog mierzy prędkość przepływu krwi w naczyniach matki i dziecka. To niezwykle cenny instrument diagnostyczny, ponieważ pozwala wykryć ciążę wysokiego ryzyka na 2-3 tygodnie przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby. Dzięki tej metodzie medycyna częściej potrafi zapobiegać uszkodzeniom neurologicznym i porażeniu mózgowemu.

Podczas badania lekarz ocenia stan tętnic macicznych, tętnicy pępowinowej i tętnicy środkowej mózgu dziecka. Czasem badany jest też układ naczyń żylnych.

Badanie dopplera w ciąży wykonuje się najczęściej po 26. tygodniu. Głównymi wskazaniami do diagnostyki są:

• podejrzenie gestozy,
• zaburzenia wzrostu płodu,
• zaburzenia rytmu serca płodu,
• ciąża u kobiety powyżej 35. roku życia,
• wcześniejsze poronienia,
• konflikt serologiczny,
• zbyt mała ilość płynu owodniowego,
• podejrzenie wad rozwojowych bądź zaburzeń chromosomowych u płodu,
• podejrzenie wady serca u dziecka,
• przedwczesne skurcze porodowe,
• infekcja wewnątrzmaciczna.
  
  

Badanie wykonuje się rutynowo także, gdy ciąża jest mnoga, ciężarna ma kłopoty z nadciśnieniem i nerkami, choruje na cukrzycę ciążową, zdiagnozowano u niej stan przedrzucawkowy.