Dermatoskopia – co to jest badanie dermatoskopowe?

Dermatoskopia to podstawowa metoda diagnozowania zmian skóry. To nieinwazyjne badanie pozwala wykryć złośliwe nowotwory skóry w bardzo wczesnym stadium. Dzięki temu pacjent ma szansę na całkowite wyleczenie. Badanie dermatoskopowe pomocne jest jednak także w diagnozowaniu świerzbowca i badaniu trzonu włosa.

Przeciętny człowiek ma na skórze około 20 znamion, zwanych potocznie pieprzykami. Wiele z nich może być źródłem rozwoju czerniaka złośliwego, który odpowiada aż za 75 procent zgonów spowodowanych nowotworami skóry. Podstawowa metodą w profilaktyce i diagnostyce czerniaka jest dermatoskopia, która pozwala wykryć niebezpieczne zmiany.

Część pieprzyków powinno się profilaktycznie usunąć, zwłaszcza jeśli:

• zmiany są nietypowe,
• znajdują się w miejscach trudnych do stałej obserwacji (skóra owłosiona głowy, okolice narządów płciowych),
• znajdują się w miejscach często drażnionych (stopy, dłonie, srom, okolica podsutkowa, szyja, miejsce zakończenia stanika),
• znamiona są wrodzone i bardzo duże.
  
  

Trzeba pamiętać, że wczesne rozpoznanie czerniaka lub innego nowotworu skóry daje pacjentowi szansę całkowitego wyleczenia.

Na czym polega dermatoskopia?

Dermatoskopia jest bezbolesnym i nieinwazyjnym sposobem badania skóry i błon śluzowych, które nie wymaga od pacjenta żadnego wcześniejszego przygotowania. W badaniu wykorzystuje się dermatoskop, który jest rodzajem lupy ze źródłem światła wnikającego w głębsze warstwy skóry, która pozwala powiększyć obraz 10-20 razy. Szacuje się, że czułość badania skóry za pomocą samego oka wynosi 60 procent, tymczasem z pomocą dermatoskopu aż 95 procent.

Długość badania zależy od tego, ile pacjent ma podejrzanych zmian, przyjmuje się, że na dokładne zbadanie jeden zmiany potrzeba 10 minut. Przeciętnie badanie trwa 40 min, do 1 godz.

Badanie dermatoskopowe wskazania

Każdy powinien regularnie przyglądać się swoim pieprzykom i sprawdzać, czy nie zmienia się ich kształt, struktura, kolor. Kontrolne badanie powinniśmy wykonywać raz w roku, najlepiej jesienią lub zimą. O kontroli nie powinny zapominać zwłaszcza osoby z grupy ryzyka, czyli o jasnej karnacji, które doświadczyły oparzenia słonecznego, osoby posiadające dużo znamion lub u których znamię przekracza 5 mm, osoby, które wcześniej chorowały na czerniaka skóry lub których krewni chorowali oraz każdy, którego znamię zaczęło zmieniać swój wygląd.

Szczególnym wskazaniem do dermatoskopii są:

• niepokojące zmiany w obrębie istniejącego znamienia (gdy zmiana się powiększa, pogrubia, zaczerwienia lub gdy barwa staje się bardziej intensywna),
• konieczność monitorowania zdiagnozowanych nowotworów skóry,
• obciążenie rodzinne (gdy krewni chorowali na raka skóry),
• dla osób z nieokreślonymi zmianami skórnymi wymagającymi diagnostyki,
• dziwne zmiany długo się utrzymujące na skórze (guzki, strupki, nadżerki, plamki, przebarwienia, zmiany na paznokciach).
  
  

Dermatoskopia jest pomocna nie tylko przy diagnostyce raka skóry, ale również przy identyfikacji świerzbowca, badaniu trzonu włosa, łożyska naczyniowego obrąbka naskórkowego paznokcia w kolagenozach.

Badanie videodermatoskopowe, czyli dermatoskopia cyfrowa

Dermatoskopia cyfrowa zwana też videodermatoskopia jest nowocześniejszą i coraz częściej oferowaną pacjentom formą diagnozowania znamion skóry. Zasadnicza różnica polega na tym, że obraz zmian skórnych widoczny na ekranie komputera można znacznie powiększyć (nawet 70-krotnie) i dokładniej przyjrzeć się zmianie. Lekarz może lepiej ocenić jej rozmiar, rozkład barwnika, kolor, symetrię. Videodermatoskopia pozwala także na archiwizowanie zdjęć i porównywanie, jak bardzo podejrzana zmiana zmieniła swoja strukturę.

Dermatoskop cyfrowy składa się z głowicy zakończonej kamerą, którą lekarz przykłada do skóry oraz komputera z monitorem. Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut.

Komputerowa analiza znamion jest szczególnie zalecana w przypadkach:

• zespołów zmian dysplastycznych,
• przy dużej ilości zmian barwnikowych skóry,
• u pacjentów z przeszłością onkologiczną,
• u pacjentów poddawanych immunosupresji.
  
  

Do najnowszych metod diagnozowania znamion należy laserowa skanująca mikroskopia konfokalna, która umożliwia zbadanie skóry na poziomie komórkowym z dokładnością porównywalną do dokładności badania histopatologicznego. Na badane znamię kierowana jest wiązka światła laserowego, która odbija się i trafia do detektora zmieniając strumień fotonów w impulsy elektryczne. Widać je na monitorze jako czarno-biały obrazów. Metoda ta jest niezwykle pomocna przy diagnozowaniu znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy.