Zgrzytanie zębami u dzieci

Mimowolne zgrzytanie zębami w nocy i zaciskanie zębów w dzień to typowe objawy bruksizmu – choroby, która dotyka szczególnie dzieci. Nieleczona może doprowadzić do uszkodzenia szkliwa, starcia zębów i wad zgryzu. Sprawdź, jakie są przyczyny zgrzytania zębami u dzieci oraz jak leczy się bruksizm.

Zgrzytanie zębami u dzieci w nomenklaturze medycznej nazywa się bruksizmem. Zgodnie z definicją przytoczoną przez American Sleep Disorders Association mianem bruksizmu określa się także zaciskanie zębów. Zaburzenie ma charakter mimowolny i nawykowy. Może występować podczas snu, jak i w czasie czuwania.

W związku z powyższym wyróżnia się dwa typy bruksizmu:

ekscentryczny – charakteryzujący się poziomym przesuwaniem zębów i zgrzytaniem w czasie snu,
centryczny – charakteryzujący się pionowym obciążeniem zębów – zaciskaniem, występujący w czasie czuwania.

Zaburzenie prowadzi do nieprawidłowego zużycia zębów oraz dolegliwości ze strony mięśni żwaczy. U chorych często występują napięciowe bóle głowy i szumy uszne.

Zgrzytanie zębami u dzieci podczas snu

Zgrzytanie zębami podczas snu, czyli tzw. bruksizm senny, dotyka przede wszystkim młodsze dzieci. Charakteryzuje się zaciskaniem zębów i występuje w czasie czuwania jest typowy dla trzynastolatków. Bruksizm senny występuje zdecydowanie częściej niż ten w czasie czuwania, jednak warto mieć na uwadze fakt, że zaciskanie zębów w czasie czuwania bywa niezauważalne dla otoczenia. Zdaniem profesora Jacka Grygalerwicza zgrzytanie zębami podczas snu może dotyczyć ponad 40 procent dzieci w wieku przedszkolnym. Częstość występowania zaburzenia maleje wraz z wiekiem. Szacuje się, że bruksizm występuje u 5 procent dzieci w wieku szkolnym.

Przyczyny zgrzytania zębami u dzieci w nocy

Przyczyny zgrzytania zębami u dzieci w nocy nie są do końca wyjaśnione. Przypuszcza się, że nadmierna praca mięśni odpowiadających za żucie jest spowodowana zbyt dużą aktywnością szlaku korowo-opuszkowego w mózgu, który kontroluje czynność mięśni twarzy.

Przyczyn upatruje się w:

nadmiernym stresie,
niedoborze wapnia i magnezu,
zaburzeniach hormonalnych.

Badacze spoza Europy uważają, że zgrzytanie zębami powodują pasożyty przewodu pokarmowego – owsiki i glista ludzka.

Zgrzytanie zębami u dzieci w dzień

Zgrzytanie zębami u dzieci w czasie czuwania ma inną etiologię. Badacze wskazują przede wszystkim na stres jako przyczynę bruksizmu „dziennego”. Zaciskaniu zębów często towarzyszy obgryzanie paznokci lub przygryzanie warg przez dzieci.

Zgrzytanie zębami u dzieci a robaki

Tezy jakoby wpływ na zgrzytanie zębami u dzieci miały robaki nie potwierdza wielu europejskich naukowców, niemniej wśród przyczyn bruksizmu często wymienia się owsiki i glistę ludzką. Zdaniem badaczy potwierdzających wspomnianą tezę, pasożyty bytujące w organizmie wydzielają szkodliwe produkty przemiany materii i tym samym powodują różne dolegliwości, takie jak:

zespół jelita drażliwego,
nietolerancje pokarmowe,
przewlekłe zmęczenie,
zaburzenia odporności,
nadpobudliwość ruchową i problemy ze snem, w tym bruksizm.

Leczenie zgrzytania zębami u dzieci

Bruksizm diagnozuje się zwykle na podstawie elektromiografii mięśni nadgnykowych i żwaczy (EMG). Do tej pory nie opracowano skutecznych metod leczenia choroby. Zaleca się leczenie przyczynowe polegające na wyeliminowaniu czynnika, który może wywołać zgrzytanie zębami.

Leczeniem zajmują się psychoterapeuci specjalizujący się w terapii behawioralnej oraz zaburzeniach snu. W skrajnych przypadkach stosuje się farmakoterapię lekami uspokajającymi. Zgrzytanie zębami u dziecka może także wynikać z wad zgryzu, dlatego zalecana jest wizyta u ortodonty. Przed rozpoczęciem terapii warto wykonać dziecku badania na obecność pasożytów w organizmie, zwłaszcza owsików i glisty ludzkiej. Leczenie owsicy i glistnicy polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych, nie tylko przez chorego, ale przez wszystkich członków rodziny.

Autor: Joanna Woźniak

Czytaj też:

Bibliografia:

Grygalerwicz J., Bruksizm u dzieci – czy wszyscy go widzą i słyszą?, Pediatria po Dyplomie 2012; 16(6):34-37.
Ziółkowska-Kochan M., Kochan J., Pracka D., Dróżdż W., Borkowska A., Bruksizm – problem interdyscyplinarny, Czas. Stomatol., 2007, LX, 6, 391-397.