Escitalopram

Charakterystyka ogólna

Escitalopram to lek przeciwdepresyjny należący do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Jest enancjomerem citalopramu, co oznacza, że wykazuje silniejsze i bardziej selektywne działanie przy niższych dawkach. Stosowany jest w leczeniu depresji oraz różnych zaburzeń lękowych. Lek dostępny jest w postaci tabletek powlekanych i roztworu doustnego, wyłącznie na receptę.

Mechanizm działania

Escitalopram działa poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny (5-HT) w synapsach nerwowych. Zwiększa to stężenie serotoniny w szczelinie synaptycznej i wydłuża jej działanie na receptory postsynaptyczne. Efektem jest poprawa nastroju, zmniejszenie lęku i poprawa funkcjonowania psychicznego. Escitalopram wykazuje minimalne powinowactwo do receptorów dopaminowych, adrenergicznych, histaminowych i muskarynowych, co ogranicza ryzyko działań niepożądanych.

Wskazania do stosowania

Escitalopram jest wskazany w leczeniu:

• dużych epizodów depresyjnych,
• zaburzeń lękowych z napadami paniki (z agorafobią lub bez),
• fobii społecznej (zaburzenia lękowe społeczne),
• uogólnionych zaburzeń lękowych (GAD),
• zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD).

Dawkowanie

Dawkowanie ustalane jest indywidualnie przez lekarza, w zależności od wskazania, wieku pacjenta i reakcji na leczenie:

• Depresja: zazwyczaj 10 mg raz dziennie; dawkę można zwiększyć do maks. 20 mg/dobę.
• Zaburzenia lękowe z napadami paniki: początkowo 5 mg/dobę przez pierwszy tydzień, następnie 10 mg/dobę; maks. 20 mg/dobę.
• Fobia społeczna: 10 mg/dobę; w zależności od odpowiedzi klinicznej dawkę można zmniejszyć do 5 mg lub zwiększyć do 20 mg/dobę.
• Zaburzenia lękowe uogólnione: 10 mg/dobę; maks. 20 mg/dobę.
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne: 10 mg/dobę; maks. 20 mg/dobę.

U pacjentów w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek zaleca się ostrożność i stosowanie niższych dawek początkowych.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na escitalopram lub którykolwiek składnik preparatu,
• Jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO (np. selegilina, moklobemid, linezolid),
• Wrodzone lub nabyte wydłużenie odstępu QT,
• Jednoczesne stosowanie leków wydłużających QT (np. niektóre leki przeciwarytmiczne, przeciwpsychotyczne, makrolidy),
• Ciężka niewydolność wątroby.

Środki ostrożności

• Ryzyko samobójstw – szczególnie na początku leczenia i u młodych dorosłych,
• Możliwość wystąpienia zespołu serotoninowego – szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu innych leków serotoninergicznych,
• Ostrożność u pacjentów z padaczką – ryzyko napadów drgawkowych,
• Zaburzenia czynności wątroby i nerek – konieczność dostosowania dawki,
• Cukrzyca – możliwe zaburzenia kontroli glikemii,
• Ryzyko hiponatremii – szczególnie u osób starszych.

Działania niepożądane

Częste:

• Nudności, biegunka, suchość w ustach,
• Bezsenność, senność, zawroty głowy,
• Zmniejszenie libido, zaburzenia ejakulacji,
• Zwiększona potliwość, zmęczenie.

Rzadziej:

• Lęk, pobudzenie, drżenie,
• Wzrost masy ciała,
• Wysypki skórne, świąd,
• Zaburzenia smaku, zaburzenia widzenia.

Bardzo rzadko:

• Zespół serotoninowy,
• Napady drgawkowe,
• Wydłużenie odstępu QT,
• Reakcje anafilaktyczne.

Interakcje

• Nie stosować z inhibitorami MAO – ryzyko zespołu serotoninowego,
• Ostrożność przy stosowaniu z lekami wydłużającymi QT,
• Może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny),
• Interakcje z litem, tryptofanem, tramadolem, sumatryptanem – ryzyko działań serotoninergicznych,
• Alkohol może nasilać działania uspokajające.

Stosowanie w ciąży i laktacji

• W ciąży: stosowanie tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko. Możliwe ryzyko dla płodu (np. nadciśnienie płucne noworodków).
• W okresie karmienia piersią: escitalopram przenika do mleka – decyzję o kontynuacji karmienia należy podjąć indywidualnie.

Przechowywanie

• Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C,
• Chronić przed światłem i wilgocią,
• Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci,
• Nie stosować po upływie terminu ważności.