Ropiejące oczy u dziecka: przyczyny, rozpoznanie, leczenie i domowe sposoby

Jakiekolwiek symptomy wskazujące na rozwój choroby u pociechy budzą w rodzicach niepokój. Jednym z takich objawów może być zaropiałe oko u dziecka. Jak nie pomylić schorzenia wymagającego specjalistycznego leczenia z niegroźnym „śpioszkiem”? Sprawdź, jak określić przyczynę i dobrać sposoby leczenia!

Objawy zaropiałych oczu u dziecka: rozróżnienie między infekcyjną ropą a zwykłą wydzieliną

Ropiejące oko u dziecka można rozpoznać po gęstej, kleistej wydzielinie o różnych odcieniach – od żółtej po żółto-zieloną. Taka żółta ropa w oku dziecka wskazuje najczęściej na bakteryjne zapalenie spojówek. Zwykle pojawia się po przebudzeniu, ponieważ wysięk nie trafia do kanału nosowo-łzowego, tylko zasycha na powiekach i rzęsach, sklejając je, a nawet utrudniając otwarcie oczu. Natomiast naturalna wydzielina pojawiająca się sporadycznie po nocy jest przejrzysta lub lekko żółtawa i łatwo daje się usunąć po przemyciu.

Dodatkowo ropienie oczu u dziecka może pojawić się jednocześnie z zaczerwienieniem spojówek, obrzękiem powiek, nadmiernym łzawieniem, uczuciem pieczenia lub swędzenia. Niepokojące sygnały, które wymagają natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza, to silny ból oka, nagłe pogorszenie widzenia, światłowstręt, obrzęk tkanek otaczających oko oraz obecność pęcherzy na powiekach. Należy też zwrócić uwagę, czy te objawy występują tylko w jednym, czy w obu oczach, bo to pomoże ustalić przyczynę.

Przyczyny ropiejących oczu u dzieci

Jeżeli spuchnięte oko u dziecka występuje jednostronnie, najprawdopodobniej ma to związek z urazem mechanicznym – zatarciem lub dostaniem się do niego ciała obcego. Jeżeli jednak pojawia się równomiernie w obu oczach, wskazuje to na zapalenie spojówek u dziecka. To z kolei może wynikać z:

• Zakażenia bakteryjnego, wywołanego głównie przez gronkowce i paciorkowce (rzadziej przez Haemophilus influenzae czy bakterie jelitowe gram-ujemne),
• Infekcji wirusowych, często związanych z przeziębieniem górnych dróg oddechowych. Ropiejące oczy dziecka przy katarze zdarzają się bardzo często, ponieważ łatwo przenieść np. adenowirusy z „cieknącego” nosa w okolice oczu.

U niemowląt ważnym czynnikiem wywołującym ropienie oczu jest niedrożność dróg łzowych. Wynika ona z niewydolności zastawki Hasnera – błony, która powinna pęknąć podczas pierwszego krzyku noworodka. Gdy błona pozostaje nienaruszona, łzy zalegają w worku łzowym, tworząc idealne środowisko dla rozwoju bakterii.

Alergiczne zapalenie spojówek stanowi kolejną przyczynę, szczególnie u dzieci ze skłonnościami atopowymi. Ropa w oku u dziecka może pojawić się też przy zapaleniu gruczołów powiekowych (jęczmień, gradówka) oraz podczas ząbkowania u niemowląt, który może wywołać wtórny stan zapalny.

Diagnostyka ropiejących oczu: badania i wybór specjalisty

Do jakiego lekarza udać się z problemem zaropiałych oczu u dziecka? W pierwszej kolejności warto skonsultować się z pediatrą, który może wykluczyć przyczyny ogólnoustrojowe i w razie potrzeby skierować do okulisty dziecięcego.

Diagnostyka obejmuje ocenę charakteru wydzieliny, stopnia przekrwienia spojówek, reakcji grudkowej oraz stanu rogówki. W przypadku niedrożności dróg łzowych wykonuje się prosty test diagnostyczny – ucisk woreczka łzowego, którego skutkiem jest pojawienie się wydzieliny na powierzchni gałki ocznej.

Ważne! U noworodków podejrzenie zapalenia rzeżączkowego lub opryszczkowego może wymagać specjalistycznych badań wirusologicznych.

Co na ropiejące oko u dziecka? Jak je leczyć?

Podstawą leczenia, nawet przed odkryciem przyczyny, jest właściwa higiena oczu. Czym przemywać zaropiałe oczy u dziecka, aby przynieść mu ulgę? Wystarczy do tego jałowy gazik nasączony roztworem soli fizjologicznej. Przemywanie należy przeprowadzać od zewnętrznego ku wewnętrznemu kącikowi oka, używając osobnego gazika do każdego oka. Dalsze leczenie dostosowuje się do zdiagnozowanej przyczyny.

W przypadku potwierdzonej infekcji bakteryjnej stosuje się miejscowo maści i żele do oczu oraz krople zawierające antybiotyki. Gdy nie przynosi to poprawy, lekarz może zdecydować o antybiotykoterapii ogólnoustrojowej. Z kolei lecząc alergiczne zapalenie spojówek, należy sięgnąć po przeciwhistaminowe krople do oczu. W ciężkich przypadkach konieczne może być miejscowe zastosowanie glikokortykosteroidów pod ścisłą kontrolą lekarską. Zaś wirusowe zapalenie wymaga tylko łagodzenia objawów.

Leczenie niedrożności dróg łzowych

U niemowląt z niedrożnością kanalików łzowych podstawową metodą jest systematyczny masaż woreczka łzowego, który ma na celu mechaniczne udrożnienie przewodu nosowo-łzowego. Masaż wykonuje się przez delikatne uciskanie przyśrodkowego kącika oka w kierunku nosa, kilka razy dziennie.

W przypadku braku poprawy po kilku miesiącach leczenia oraz uporczywych nawrotów infekcji może być konieczne sondowanie dróg łzowych – zabieg chirurgiczny wykonywany przez okulistę.

Domowe sposoby na ropiejące oczy

Pomocne w łagodzeniu objawów okazują się chłodne okłady na powieki, które zmniejszają obrzęk i świąd. Można je wykonywać za pomocą czystych kompresów nasączonych zimną wodą. Okłady z przestudzonej herbaty (najlepiej czarnej) również przynoszą ulgę, jednak należy uważać na potencjalne reakcje alergiczne u wrażliwych dzieci.

Warto też dodać, że co prawda zioła na oczy, takie jak chaber bławatek czy rumianek pospolity, mają działanie ściągające, przeciwzapalne i bakteriobójcze, jednak u małych dzieci mogą wywołać reakcje alergiczne i dodatkowo podrażnić już zainfekowane spojówki.

Czy zaropiałe oczy u dziecka po nocy mogą być groźne?

Większość przypadków ropienia oczu u dziecka przebiega łagodnie i nie pozostawia trwałych następstw. Jednak nieleczone lub źle leczone stany zapalne mogą prowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u noworodków i niemowląt.

Do potencjalnie niebezpiecznych powikłań należy rozszerzenie się infekcji na rogówkę, co może skutkować jej zapaleniem i trwałym uszkodzeniem wzroku. U noworodków zapalenie rzeżączkowe może prowadzić do jej perforacji i trwałej utraty widzenia.

Zapobieganie ropiejącym oczom u dzieci

Bez względu na etiologię ropiejących oczu u dziecka profilaktyka opiera się głównie na przestrzeganiu zasad higieny. Fundamentalne znaczenie ma regularne mycie rąk dziecka oraz nauczenie go unikania dotykania oczu brudnymi dłońmi.

W przypadku dzieci uczęszczających do żłobków i przedszkoli szczególnie ważne jest używanie osobnych ręczników oraz unikanie wspólnego korzystania z akcesoriów do higieny osobistej. Częsta wymiana pościeli, szczególnie poszewek na poduszki, ogranicza ryzyko reinfekcji.

Dla dzieci z alergicznym zapaleniem spojówek profilaktyka obejmuje eliminację alergenów z otoczenia – regularne odkurzanie, używanie pokrowców antyroztoczowych na materace, ograniczenie liczby przedmiotów gromadzących kurz oraz, w przypadku alergii na sierść, rozważenie rezygnacji ze zwierząt domowych.

Ropiejące oko u dziecka: podsumowanie

Ropiejące oko u dziecka stanowi częsty, ale zwykle łagodny problem zdrowotny, który przy właściwym rozpoznaniu i leczeniu ustępuje bez pozostawiania trwałych następstw. Co więcej, nawet w domu znajdą się środki do zmniejszenia dyskomfortu wynikającego z zatkanych kanalików łzowych oraz opuchniętych i swędzących oczu. Przyjazne dzieciom krople do oczu, sól fizjologiczna i dbałość o higienę pomagają zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce.