Kwasy BHA: właściwości, działanie i zastosowanie w kosmetyce. Z czym nie powinno się ich łączyć?

Kwasy BHA to jedne z najczęściej wybieranych składników aktywnych w kosmetyce – szczególnie przez osoby borykające się z trądzikiem, zaskórnikami czy rozszerzonymi porami. Choć kojarzone są głównie z pielęgnacją cery tłustej i problematycznej, coraz częściej pojawiają się także w rutynach osób z innymi typami skóry. Dowiedz się, jakie są rodzaje kwasów BHA, jak działają, na co pomagają i czego unikać w ich stosowaniu. Sprawdź, jak bezpiecznie i skutecznie włączyć BHA do swojej pielęgnacji.

Kwas BHA: co to jest?

Kwasy BHA, czyli beta-hydroksykwasy, to składniki aktywne wykorzystywane w kosmetyce ze względu na swoje właściwości złuszczające, przeciwzapalne i oczyszczające. Najczęściej stosowanym przedstawicielem tej grupy jest kwas salicylowy BHA, który zyskał popularność jako skuteczny składnik w walce z trądzikiem, nadmiernym wydzielaniem sebum i zaskórnikami.

W odróżnieniu od kwasów AHA, kwasy BHA są rozpuszczalne w tłuszczach, co oznacza, że przenikają przez warstwę sebum i działają głębiej – w porach skóry. Dzięki temu idealnie sprawdzają się w pielęgnacji cery tłustej, mieszanej i trądzikowej.

Kwasy BHA: rodzaje

W kosmetyce najczęściej mówi się o jednym kwasie BHA – kwasie salicylowym, który występuje zarówno w lekach dermatologicznych, jak i produktach pielęgnacyjnych. Jednak oprócz klasycznej wersji, coraz częściej spotykamy jego pochodne, takie jak lipohydroksykwas (LHA), który działa łagodniej, ale równie skutecznie.

Zastanawiasz się, jakie to są kwasy BHA? Najczęściej stosowane to:

• Kwas salicylowy – najpopularniejszy, silnie oczyszczający, o działaniu przeciwzapalnym,
• Lipohydroksykwas (LHA) – delikatniejszy, o stopniowym działaniu, idealny do skóry wrażliwej,
• Tropokolagen BHA – rzadszy w kosmetykach, o działaniu wygładzającym i złuszczającym.

Jak działają kwasy BHA?

Kwasy BHA złuszczają martwe komórki naskórka, oczyszczają pory i regulują wydzielanie sebum. Ich działanie opiera się na rozpuszczaniu tłuszczów, co pozwala dotrzeć w głąb porów i usunąć zanieczyszczenia u źródła. Z tego powodu kwasy BHA na trądzik są jednym z najczęściej polecanych rozwiązań przez dermatologów.

Ich główne właściwości to:

• Oczyszczanie porów i redukcja zaskórników,
• Działanie przeciwzapalne i antybakteryjne,
• Regulacja wydzielania sebum,
• Zmniejszanie widoczności porów,
• Wygładzanie struktury skóry,
• Wyrównanie kolorytu i poprawa ogólnego wyglądu cery.

Kwasy BHA występują m.in. w takich produktach jak tonik do twarzy, serum do twarzy czy profesjonalne dermokosmetyki do twarzy – dzięki temu możesz włączyć je do codziennej pielęgnacji w sposób bezpieczny i dopasowany do potrzeb skóry.

Na co pomaga kwas BHA?

Kwas BHA, a przede wszystkim jego najpopularniejsza forma – kwas salicylowy – to składnik o szerokim zastosowaniu w kosmetyce. Działa nie tylko powierzchniowo, złuszczając martwy naskórek, ale też dogłębnie oczyszcza pory. Może być stosowany punktowo lub jako element regularnej pielęgnacji – w postaci kremów do twarzy, masek, toników lub peelingów.

Kwas BHA wspomaga walkę z:

• Trądzikiem i zmianami zapalnymi,
• Zaskórnikami otwartymi i zamkniętymi,
• Rozszerzonymi porami,
• Nadmiarem sebum i błyszczeniem skóry,
• Nierówną teksturą i kolorytem,
• Rogowaceniem okołomieszkowym.

W pielęgnacji jakiego typu skóry kwas BHA sprawdza się najlepiej?

Kwas BHA najlepiej sprawdza się u osób z cerą tłustą, mieszaną i trądzikową – szczególnie jeśli towarzyszy jej nadprodukcja sebum, skłonność do zapychania porów i występowania niedoskonałości. Dzięki swojej zdolności do przenikania przez warstwę lipidową skóry, działa głęboko, a jednocześnie łagodzi stany zapalne.

Choć uznawany jest za silny składnik, przy odpowiednim stężeniu może być stosowany także w pielęgnacji skóry normalnej i dojrzałej, szczególnie jeśli celem jest wygładzenie i rozświetlenie cery. W przypadku skóry suchej lub wrażliwej należy jednak zachować ostrożność – najlepiej sięgać po produkty z niższym stężeniem kwasu lub jego łagodniejsze pochodne, a pielęgnację zawsze uzupełniać o nawilżające kremy do twarzy.

Gdzie znajdziesz kwasy BHA?

Kwasy BHA są łatwo dostępne w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry tłustej, mieszanej i trądzikowej, ale można je także spotkać w łagodniejszych formułach do skóry wrażliwej. Obecne są zarówno w produktach do użytku codziennego, jak i profesjonalnych zabiegach kosmetycznych. Coraz częściej spotykamy je w pielęgnacji typu „smart” – czyli ukierunkowanej na konkretne potrzeby skóry.

Kwas BHA w kosmetykach

Kwasy BHA znajdziesz w:

• Tonikach,
• Żelach i piankach do mycia twarzy,
• Maskach i peelingach chemicznych,
• Punktowych preparatach na niedoskonałości,
• Serum do twarzy i kuracjach złuszczających,
• W specjalistycznych kremach do twarzy.

Bardzo popularne są również gotowe produkty typu tonik z kwasami AHA/BHA, które łączą działanie obu grup kwasów – na powierzchni i głębiej w porach. Wybierając kosmetyk z BHA, warto zwrócić uwagę na jego stężenie (najczęściej 0,5–2%) oraz obecność składników łagodzących, np. alantoiny czy pantenolu.

Naturalne źródła BHA

Choć najczęściej kwas BHA występuje w formie syntetycznej, naturalnie również można go znaleźć – głównie w roślinach zawierających pochodne kwasu salicylowego. Należą do nich:

• Kora wierzby białej (Salix alba),
• Liście brzozy,
• Zioła, takie jak wiązówka błotna,
• Owoce malin i poziomek.

Te rośliny od wieków były wykorzystywane w ziołolecznictwie ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i łagodzące. Dziś ich ekstrakty bywają składnikami naturalnych preparatów złuszczających lub wspomagających walkę z niedoskonałościami – alternatywa dla osób, które poszukują bardziej naturalnej pielęgnacji z BHA.

Jakie są efekty działania kwasów BHA?

Stosowanie kwasów BHA przynosi skórze szereg korzyści – przede wszystkim zauważalne oczyszczenie porów, zmniejszenie liczby zaskórników i niedoskonałości. Skóra staje się gładsza, bardziej jednolita i mniej podatna na błyszczenie. Kwas salicylowy wspomaga także łagodzenie stanów zapalnych, dzięki czemu cera zyskuje zdrowszy wygląd i lepszą strukturę. Jak sprawdzić, czy BHA działa? Warto uzbroić się w cierpliwość i obserwować swoją skórę. Efekty są zwykle widoczne po kilku tygodniach regularnego stosowania.

Z czym można łączyć, a z czym nie łączyć kwasów BHA?

Warto wiedzieć, z jakimi składnikami kwasy BHA działają synergicznie, a jakich połączeń lepiej unikać. Dzięki temu unikniesz podrażnień, nadmiernego przesuszenia skóry i uzyskasz maksymalne korzyści z pielęgnacji.

Z czym łączyć kwasy BHA?

Kwasy BHA można bezpiecznie łączyć z wieloma składnikami, które wspierają ich działanie lub łagodzą ewentualne skutki uboczne. Najlepsze duety?

• Niacynamid – działa przeciwzapalnie, wyrównuje koloryt i wspomaga redukcję przebarwień.
• Kwas hialuronowy – silnie nawilża i zapobiega przesuszeniu skóry po użyciu BHA.
• Pantenol i alantoina – łagodzą podrażnienia i wspierają regenerację skóry.
• Ceramidy i peptydy – odbudowują barierę hydrolipidową, wzmacniając skórę.

Z czym nie łączyć kwasów BHA?

Niektóre składniki mogą w połączeniu z BHA powodować podrażnienia, nadmierne złuszczanie lub reakcje alergiczne. Unikaj łączenia z:

• Retinolem – ryzyko silnego podrażnienia i przesuszenia, szczególnie przy cerze wrażliwej,
• Witaminą C (kwas askorbinowy) – różne pH składników może osłabić ich działanie i prowadzić do zaczerwienienia,
• Innymi kwasami złuszczającymi (np. AHA, PHA) – może prowadzić do podrażnień, jeśli skóra nie jest przyzwyczajona,
• Nadmiernym stosowaniem peelingów mechanicznych – osłabia barierę skóry i zwiększa jej reaktywność,
• Tonikami z alkoholem – mogą nasilić przesuszenie i uczucie ściągnięcia skóry.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania BHA?

Chociaż kwasy BHA są szeroko stosowane i dobrze tolerowane przez wiele osób, nie dla każdego będą odpowiednie. Jakie są skutki uboczne BHA? W niektórych przypadkach ich użycie może prowadzić do podrażnień lub nasilenia problemów skórnych.

Przeciwwskazaniami do stosowania BHA są m.in.:

• Aktywne stany zapalne skóry (np. ostra postać trądziku różowatego),
• Silne przesuszenie i uszkodzenie bariery hydrolipidowej,
• Uczulenie na kwas salicylowy,
• Skóra bardzo wrażliwa i reaktywna,
• Intensywne złuszczanie skóry w trakcie innych kuracji (np. z retinolem).

Przy problemach dermatologicznych zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed włączeniem BHA do rutyny pielęgnacyjnej.

Kwas BHA a ciąża i karmienie piersią

W czasie ciąży i karmienia piersią należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu substancji aktywnych. Kwas salicylowy, czyli najczęściej stosowany kwas BHA, nie jest zalecany w wysokich stężeniach w tym okresie, szczególnie na dużych powierzchniach skóry.

Jeśli planujesz stosować kosmetyki z BHA, wybieraj produkty z niskim stężeniem (do 2%) i ogranicz ich aplikację do małych obszarów. Bezpieczniejszym wyborem będą łagodniejsze składniki lub dermokosmetyki do twarzy stworzone z myślą o pielęgnacji wrażliwej i delikatnej skóry. W każdej sytuacji warto skonsultować wybór z lekarzem lub dermatologiem.

Kwasy BHA: dobre praktyki w pielęgnacji

Chcąc korzystać z właściwości kwasów BHA w sposób bezpieczny i skuteczny, warto przestrzegać kilku prostych zasad. Dzięki nim unikniesz podrażnień i maksymalnie wykorzystasz potencjał tego składnika w codziennej rutynie pielęgnacyjnej:

• Zacznij od niskiego stężenia (np. 0,5–1%) i stopniowo zwiększaj częstotliwość – najlepiej 2–3 razy w tygodniu,
• Stosuj wieczorem, aby ograniczyć ryzyko podrażnienia przez słońce,
• Aplikuj na czystą, suchą skórę – poczekaj kilka minut, zanim nałożysz kolejne produkty,
• Uzupełnij pielęgnację o nawilżające kremy do twarzy, które odbudują barierę ochronną skóry,
• Zawsze stosuj krem z filtrem SPF – kwasy zwiększają wrażliwość skóry na promieniowanie UV,
• Nie łącz z retinolem, witaminą C ani silnymi kwasami AHA w tej samej rutynie – to może prowadzić do podrażnień,
• Obserwuj skórę – jeśli pojawi się pieczenie, nadmierne złuszczanie lub zaczerwienienie, zrób przerwę i nawilżaj.

Kwasy BHA: podsumowanie

Kwasy BHA to skuteczny sposób na walkę z niedoskonałościami, zaskórnikami i nadmiarem sebum. Regularnie stosowane poprawiają strukturę skóry, oczyszczają pory i działają przeciwzapalnie. W ich stosowaniu ważny jest umiar, odpowiednie dopasowanie do typu skóry i świadoma pielęgnacja – najlepiej wspierana przez tonik do twarzy, serum i kremy do twarzy dostosowane do potrzeb cery.

Bibliografia:

1.     https://phmd.hirszfeld.pl/wp-content/uploads/2023/07/1145825.pdf [dostęp 06.05.2025]

2.     https://wydawnictwo.wseit.edu.pl/wp-content/uploads/2020/06/Zastosowanie-kwasu-salicylowego-w-terapii-sk%C3%B3ry-tr%C4%85dzikowej.pdf [dostęp 06.05.2025]

3.     https://wydawnictwo.wseit.edu.pl/wp-content/uploads/2020/06/Zastosowanie-kwasu-salicylowego-w-terapii-sk%C3%B3ry-tr%C4%85dzikowej.pdf [dostęp 06.05.2025]