Amiodaron
Charakterystyka ogólna
Amiodaron to silny lek przeciwarytmiczny klasy III według klasyfikacji Williamsa, stosowany w leczeniu poważnych zaburzeń rytmu serca. Substancją czynną jest chlorowodorek amiodaronu. Lek dostępny jest w postaci tabletek oraz roztworu do wstrzykiwań i stosowany wyłącznie na receptę, pod ścisłą kontrolą lekarza, najczęściej kardiologa.
Mechanizm działania
Amiodaron działa wielokierunkowo:
- blokuje kanały potasowe, co wydłuża czas repolaryzacji i okres refrakcji mięśnia sercowego,
- hamuje kanały sodowe i wapniowe,
- działa adrenolitycznie – blokuje receptory α- i β-adrenergiczne,
- spowalnia przewodzenie w węźle zatokowym i przedsionkowo-komorowym,
- wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego.
Dzięki temu skutecznie stabilizuje rytm serca i zapobiega nawrotom arytmii, zarówno nadkomorowych, jak i komorowych.
Wskazania do stosowania
Amiodaron stosowany jest w leczeniu i profilaktyce ciężkich zaburzeń rytmu serca, szczególnie gdy inne leki są nieskuteczne lub przeciwwskazane:
- migotanie przedsionków (szczególnie nawrotowe),
- częstoskurcz nadkomorowy i węzłowy,
- napadowe tachyarytmie nadkomorowe,
- częstoskurcz komorowy,
- migotanie komór,
- zespół Wolffa-Parkinsona-White’a (WPW),
- profilaktyka nagłego zatrzymania krążenia u pacjentów wysokiego ryzyka.
Dawkowanie
Dawkowanie ustalane jest indywidualnie przez lekarza, w zależności od wskazania i reakcji pacjenta:
Doustnie:
- Faza nasycająca: 200 mg 3 razy dziennie przez 7 dni.
- Faza podtrzymująca: 100–200 mg dziennie (np. 200 mg co drugi dzień).
Dożylnie:
- Wlew dożylny: 5 mg/kg mc. w 250 ml 5% glukozy przez 20–120 minut.
- Wlew ciągły: 10–20 mg/kg mc./dobę przez 24 godziny.
Leczenie rozpoczyna się zwykle w warunkach szpitalnych. W trakcie terapii konieczne są regularne kontrole EKG, poziomu TSH, enzymów wątrobowych oraz badania okulistyczne.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na amiodaron lub jod,
- Bradykardia zatokowa, blok zatokowo-przedsionkowy,
- Zespół chorego węzła zatokowego (bez rozrusznika),
- Ciężka niewydolność wątroby,
- Choroby tarczycy (nadczynność lub niedoczynność),
- Wydłużony odstęp QT,
- Ciąża i okres karmienia piersią,
- Jednoczesne stosowanie leków wydłużających QT (np. niektóre neuroleptyki, antybiotyki, leki przeciwhistaminowe).
Środki ostrożności
- Leczenie powinno być prowadzone pod ścisłą kontrolą kardiologiczną.
- Przed rozpoczęciem terapii należy wykonać EKG, oznaczyć poziom potasu, magnezu i TSH.
- Należy unikać ekspozycji na słońce – ryzyko fotouczulenia.
- Monitorować czynność tarczycy co 6 miesięcy.
- Ostrożność u pacjentów z chorobami płuc, wątroby i wzroku.
Działania niepożądane
Częste:
- zaburzenia rytmu serca (torsade de pointes),
- bradykardia,
- zaburzenia czynności tarczycy (nadczynność lub niedoczynność),
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty, zaparcia),
- zmiany skórne (fotodermatozy, przebarwienia),
- bezsenność, bóle głowy.
Rzadziej:
- włóknienie płuc,
- neuropatia obwodowa,
- zaburzenia widzenia (mikroosady w rogówce),
- zaburzenia czynności wątroby (wzrost enzymów, zapalenie wątroby),
- reakcje alergiczne.
Bardzo rzadko:
- zatrzymanie akcji serca,
- zespół Stevens-Johnsona,
- toksyczna martwica naskórka.
Interakcje
Amiodaron wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami:
- nasila działanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny),
- zwiększa stężenie digoksyny i fenytoiny,
- nie należy łączyć z innymi lekami wydłużającymi QT,
- może nasilać działanie beta-blokerów i antagonistów wapnia.
Stosowanie w ciąży i laktacji
Amiodaron jest przeciwwskazany w ciąży i okresie karmienia piersią. Może powodować zaburzenia czynności tarczycy u płodu i noworodka oraz inne powikłania. W razie konieczności leczenia należy rozważyć przerwanie karmienia.
Przechowywanie
- Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C.
- Chronić przed światłem i wilgocią.
- Nie stosować po upływie terminu ważności.
- Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.