Żółty nalot na języku - co oznacza? Przyczyny, leczenie

Żółty nalot na języku może być symptomem niewłaściwej higieny jamy ustnej, odwodnienia, infekcji górnych dróg oddechowych lub chorób układu trawiennego, zwłaszcza wątroby. Oglądanie języka, ocena jego struktury i koloru jest stałym elementem diagnostycznym zarówno w gabinetach pediatrycznych jak i internistycznych.

Wygląd języka – zdrowy i chory – kolor i struktura

Zdrowy język u człowieka ma różowy kolor, jest lekko wilgotny i pokryty brodawkami, które nie są powiększone. Jego powierzchnia jest gładka, bez żadnych zmian chorobowych, takich jak owrzodzenia czy plamy. Jego brzegi są regularne. Język regularnie oczyszcza się z resztek pokarmowych i bakterii. Nie wydziela również nieprzyjemnego zapachu.

Zmiany w wyglądzie języka, takie jak zmiana koloru, rozmiaru, obecność owrzodzeń, mogą wskazywać na rozwijający się proces chorobowy. Wygląd języka, zwłaszcza jego kolor, może wiele powiedzieć o stanie zdrowia.

W diagnostyce chorób ważny jest kolor nalotu na języku oraz struktura miąższu. Żółty nalot na języku może wskazywać na niedostateczną higienę jamy ustnej, infekcję dróg oddechowych, odwodnienie lub problemy z wątrobą i pęcherzykiem żółciowym

Jakie są przyczyny żółtego nalotu na języku?

Język włochaty, geograficzny, leukoplakia, zakażenie grzybiczne, awitaminozy, anemia, cukrzyca, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie, a nawet rak. Istnieje dużo jednostek chorobowych, które mają wpływ na kolor języka, powstawanie nalotu oraz zmianę jego struktury. Zabarwienie zmienia się też w trakcie cyklu menstruacyjnego kobiety. Także niewłaściwa higiena jamy ustnej, palenie papierosów oraz picie kawy i herbaty wpływają na kolor języka. Ponadto język może zmienić barwę po spożyciu posiłku przyprawionego barwiącymi przyprawami lub zawierającego syntetyczne barwniki.

Przyczyną żółtego nalotu na języku może być niewłaściwa higiena jamy ustnej, infekcja układu oddechowego lub odwodnienie. W rzadkich przypadkach żółty nalot na języku jest oznaką chorób układu trawiennego. Świadczy zwłaszcza o problemach z wątrobą oraz pęcherzykiem żółciowym.

Przyczyna powstawania żółtego nalotu na języku może być palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych.
Błędy w higienie jamy ustnej prowadzą do pojawienia się nalotu na języku. Obecnie zaleca się dokładne szczotkowanie nie tylko zębów, ale także języka. Służą do tego specjalne skrobaczki i czyściki.
Infekcje jamy ustnej mogą być przyczyną żółtego języka. Infekcje grzybicze, takie jak kandydoza jamy ustnej (pleśniawka), mogą prowadzić do powstawania białawego lub żółtawego nalotu na języku.
Dysbioza mikrobiomu w obrębie jamy ustnej to kolejna przyczyna żółtego zabarwienia języka.

Żółty nalot na języku a jelita i wątroba

Chora wątroba i problemy z pęcherzykiem żółciowym mogą powodować pojawienie się żółtego nalotu na języku. Nadmiar żółci w organizmie, który może być wynikiem problemów z wątrobą (takich jak marskość, żółtaczka czy zatrucie alkoholem) lub z drogami żółciowymi (np. kamica żółciowa). Żółć jest produkowana przez wątrobę i magazynowana w pęcherzyku żółciowym, a jej nadmiar lub zaburzenia przepływu mogą wpływać na kolor skóry i błon śluzowych, w tym języka.

Żółty nalot na języku może być także oznaką problemów jelitowych lub żołądkowych – m.in. wrzodów lub zapalenia błony śluzowej żołądka i refluksu.

Refluks żołądkowo-przełykowy polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku, co może skutkować drażniącym działaniem na błonę śluzową jamy ustnej i prowadzić do powstawania nalotu na języku.

Żółty nalot na języku i ból gardła

Zakażenia górnych dróg oddechowych to kolejna przyczyna żółtego lub biało-żółtego nalotu na języku. Podczas infekcji takich jak angina, przeziębienie, zapalenie migdałków, zapalenie zatok dochodzi do nagromadzenia bakterii, które mogą prowadzić do powstawania nalotu, w tym żółtego.

Na szczególną uwagę zasługuje zakażenie bakteryjne gardła, wywołane zwłaszcza paciorkowcem czy gronkowcem. To właśnie zakażenia podchodzenia bakteryjnego najczęściej wywołują zmiany na języku. Z kolei w przypadku zapalenia migdałków, mogą wystąpić także inne objawy, takie jak trudności w połykaniu, gorączka i ogólne osłabienie.

Pieczenie i żółty nalot na języku

Te objawy należy przypisywać wspomnianym już zakażeniom w obrębie jamy ustnej. Infekcje grzybicze, takie jak pleśniawka (kandydoza), są jednymi z częstszych przyczyn tych symptomów, szczególnie u dzieci, osób starszych lub tych o osłabionym układzie odpornościowym. Candida albicans, grzyb, który powoduje pleśniawkę, może namnażać się w jamie ustnej, prowadząc do powstawania białawego lub żółtego nalotu na języku oraz podrażnienia i pieczenia.

Reakcje alergiczne na pokarmy mogą również wywoływać podrażnienie jamy ustnej, co może objawiać się pieczeniem języka oraz zmianami w jego kolorze. W przypadku alergii pokarmowych, spożycie alergenu może prowadzić do reakcji zapalnej, która rozprzestrzenia się na błonę śluzową jamy ustnej, w tym na język.

Żółty nalot na języku u dziecka

W przypadku dzieci częstą przyczyną żółtego języka są infekcje grzybicze w obrębie jamy ustnej, w tym także pleśniawki. Te obserwujemy zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci.

W przypadku maluchów alergie pokarmowe są częstsze niż u dorosłych, co może prowadzić do reakcji alergicznych na pokarmy, które mogą objawiać się zmianami w wyglądzie języka, w tym w postaci żółtego nalotu.

Spożywanie pokarmów o intensywnym kolorze, takich jak niektóre napoje, słodycze czy pokarmy zawierające barwniki, może prowadzić do osadzania się kolorantu spożywczego na powierzchni języka, co może skutkować pojawieniem się żółtego nalotu.

Domowe sposoby na żółty nalot na języku

Analizując przyczyny, jako pierwszy sposób warto wymienić odpowiednią higienę jamy ustnej. Szczotkowanie, nitkowanie i płukanie jamy ustnej oraz oczyszczanie języka skrobaczką pozwoli ograniczyć namnażanie bakterii odpowiedzialnych za stany chorobowe w obrębie jamy ustnej.
W przypadku osób dorosłych konieczne jest rzucenie palenia tytoniu, które odpowiada lub przyczynia się do większości chorób jamy ustnej.
Regularne nawadnianie organizmu wodą pomoże w usuwaniu resztek pokarmowych i bakterii, które prowadzą do powstawania nalotu na języku.
Unikanie pokarmów wysokoprzetworzonych, słodyczy i napojów zawierających barwniki może pomóc w ograniczeniu opisywanych zmian.
Ważne jest przywrócenie naturalnej flory bakteryjnej. Pomogą w tym niskotłuszczowe produkty mleczne zawierające naturalne szczepy bakterii, a także suplementy.
Żucie świeżej mięty pomoże odświeży oddech i ograniczyć powstawanie nalotu na języku.
Sposobem na żółty nalot na języku będzie wzbogacenie diety o wybrane owoce i warzyw. Część z nich jak np. jabłka zawiera naturalne kwasy, które pomagają oczyścić język z nalotu.

Autor: Joanna Woźniak

Bibliografia:

Zdrojewicz Z., Majewski J., Pająk J., Sycz R., Język prawdę ci powie, czyli język jako narzędzie diagnostyczne wielu chorób, Medycyna Rodzinna 2017; 20(3): 226-232.
Hartleb M., Simon K., Lipiński M., Drobnik J., Woroń J., Rydzewska G., Mastalerz-Migas A., Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ 4/2017.

Czytaj: