Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego

Anatomia funkcjonalna

Więzadło krzyżowe przednie ACL (Lig. cruciatum anterius) przyczepia się do pola międzykłykciowego przedniego piszczeli i powierzchni przyśrodkowej kłykcia bocznego kości udowej. Składa się z wielu nierównolegle przebiegających włókien, które, choć nie są anatomicznie oddzielone, działają, jako dwie odrębnie funkcjonujące wiązki (niektórzy autorzy wskazują nawet trzy wiązki). Część przyśrodkowa więzadła krzyżowego przedniego napina się, gdy kolano jest wyprostowane, część boczna, gdy kolano jest w zgięte a także, gdy jest zgięte i obrócone na zewnątrz.

Po co nam więzadło krzyżowe przednie?

Funkcja ACL jest złożona. Z jednej strony zapewnia mechaniczną stabilność kolana, a z drugiej posiada receptory dostarczające informację zwrotną dla mięśni przedniej i tylnej strony uda, które kontrolują ustawienie kolana.

ACL powstrzymuje przednie przesunięcie piszczeli względem kości udowej. Zapobiega przeprostowi w stawie kolanowym. Kontroluje rotację do wewnątrz podudzia względem kości udowej, gdy kolano jest zgięte.

Jak dochodzi do uszkodzenia?

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego to poważny uraz, którego konsekwencją jest ograniczenie aktywności, długotrwała rehabilitacja oraz zwiększenie ryzyka powstawania choroby zwyrodnieniowej kolana.

Najczęstszą przyczyną zerwania więzadła krzyżowego przedniego jest uraz podczas obrotu do wewnątrz kolana przy ustabilizowanym podudziu. Około połowa przypadków zerwania ACL następuje podczas zmiany kierunku biegu w trakcie gwałtownego skrętu, podczas prostowania kolana ze skrętu lub lądowania po skoku. Druga połowa przypadków związana jest z pewnego rodzaju kontaktem, czy to na boisku, na trasach narciarskich lub w wyniku wypadku komunikacyjnego. Urazy narciarskie mają miejsce zwykle podczas zjazdu niedoświadczonych narciarzy, najczęściej na wypożyczonych nartach bez odpowiedniego dopasowania wiązań narciarskich, powodującego najczęściej nie wypięcie się nart podczas upadku.

Zerwania więzadła krzyżowego przedniego u dzieci i osób starszych są stosunkowo rzadkie i leczy się zwykle zachowawczo. Pęknięcia więzadła u młodzieży nie są rzadkością, lecz towarzyszą temu urazowi inne problemy związane z niedojrzałością szkieletową. Czasami ze względu na zagrożenie uszkodzenia jąder kostnienia, odracza się zabieg do czasu aż kości osoby młodej osiągnął dojrzałość.

Trzask – czyli jak bardzo boli zerwanie więzadła?

Całkowitemu zerwaniu ACL zazwyczaj towarzyszy charakterystyczny „trzask”, który często pacjenci opisują w wywiadzie. Przy niefortunnych wypadkach, oprócz rozerwania więzadła krzyżowego przedniego może dojść do dodatkowego urazu więzadła pobocznego wraz z uszkodzeniem łąkotki przyśrodkowej.

Jednym z objawów zerwania więzadła krzyżowego przedniego jest możliwość przemieszczenia piszczeli do przodu, tak jak szuflady, względem kości udowej (”objaw przedniej szuflady”).

Reguła urazów skrętnych dotycząca kolana jest dość prosta. Im bardziej boli tym mniejsze są uszkodzenia strukturalne kolana. Zerwane więzadło już nie boli. Pojawia się uczucie niestabilności, ból przy obciążeniu stawu, narasta wysięk stopniowo ograniczający zakres ruchu w stawie i nasilający dolegliwości bólowe.

Sprawdź: Mięśnie i stawy - leczenie