Każda mama czeka na słowa, że urodziła piękne, różowe i śliczne dziecko, któremu lekarze dali „dziesiątkę”. Co to oznacza? Zaraz po urodzeniu noworodek jest kilkukrotnie oceniany według skali Apgar. Neonatolog lub pediatra przyznają punkty w skali od jeden do dziesięć. Nie oceniają jednak wyglądu malucha, tylko jego funkcje życiowe. Co jest brane pod uwagę?
Schemat oceny noworodka lekarka Virginia Apgar opracowała już w latach 50-tych XX wieku. Chodzi o jak najszybsze sprawdzenie, czy dziecko nie wymaga natychmiastowej pomocy.
- Bezpośrednio po urodzeniu dziecko jest odpępniane i oceniane w skali Apgar – mówi dr Marianna Suska-Cichosz, ordynator oddziału neonatologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. kard. Wyszyńskiego w Lublinie.
Co to znaczy? Oceniamy podstawowe funkcje życiowe: oddychanie, aktywność, układ krążenia, napięcie mięśniowe i wczesną adaptację w ciągu pierwszych dziesięciu minut.
W pierwszych 10 minutach życia, lekarz dokonuje minimum dwukrotnej oceny. Jeśli pojawią się wątpliwości, kolejne badania przeprowadza się po 10 i 15 minutach, żeby sprawdzić czy stan noworodka poprawia się, czy pogarsza. Każdy parametr ocenia się w skali od 0 do 2, co oznacza zły, średni i dobry wynik.
Parametry skali Apgar
Najistotniejszym parametrem jest zdolność samodzielnego oddychania malucha. Jeśli noworodek głośno płacze i krzyczy, to znaczy że wszystko jest w porządku. Czasem konieczne jest oczyszczenie dróg oddechowych ze śluzu, żeby oddychanie wróciło do normy. Jeśli to nie pomaga, dziecko może wymagać podania tlenu, a nawet sztucznej wentylacji.
Lekarz ocenia też czynność akcji serca, czyli tętno dziecka. Jeżeli jest niewyczuwalne, konieczna jest akcja reanimacyjna. Jakie jest prawidłowe tętno? Powyżej stu uderzeń na minutę.
Lekarz ocenia też napięcie mięśniowe. Jeżeli jest prawidłowe, noworodek ma zgięte wszystkie stawy i stawia opór przy próbie rozprostowania nóg, rąk, czy paluszków.
A jaki kolor powinna mieć skóra maluszka? Zdrowe dziecko ma mocno zaróżowioną skórę na całym ciele. Blada lub sina barwa jest często skutkiem niedotlenienia organizmu.
Na koniec neonatolog sprawdza reakcję na bodźce zewnętrzne. Najczęściej robi to poprzez włożenie do noska gruszki bądź rurki, żeby usunąć śluz. Prawidłową reakcją organizmu, która świadczy o odpowiednim działaniu układu nerwowego jest kichanie lub kaszel.
Jak interpretować wynik w skali Apgar?
Noworodek może uzyskać maksymalnie 10 punktów w skali Apgar. Wynik powyżej ośmiu punktów oznacza ocenę dobrą lub bardzo dobrą. Otrzymanie od 4 do 7 punktów oznacza, że dziecko potrzebuje podania tlenu, oczyszczenia dróg oddechowych. Ocena poniżej czterech punktów oznacza stan ciężki. Lekarze uspokajają, że choć nie są to częste sytuacje, zdarzają się. Sale porodowe oraz sale operacyjne, gdzie przeprowadza się cięcia cesarskie mamy coraz lepsze wyposażenie w stanowiska resuscytacyjne.
Na co zwrócić uwagę wybierając oddział położniczy?
- Jeżeli mama ogląda oddział, w którym będzie rodziła to powinna zwrócić uwagę nie tylko na to, jak wyposażony jest oddział, ale także sala porodowa pod kątem wczesnej interwencji, pomocy noworodkowi – mówi Elżbieta Jochman, położna oddziałowa oddziału ginekologiczno-położniczego ze Szpitala Specjalistycznego Brzeziny.
Niska punktacja w skali Apgar nie musi oznaczać problemów zdrowotnych w przyszłości. Oznacza jedynie, że noworodek potrzebuje pomocy tuż po urodzeniu. W przyszłości może rozwijać się tak samo jak rówieśnicy, którzy dostali „dziesiątkę”.