Badanie grupy krwi - aglutynacja, przebieg badania i opis grup krwi

Każdy powinien wiedzieć jaką posiada grupę krwi. Wiedza ta jest niezbędna do wykonania zabiegu chirurgicznego, transfuzji krwi, a także u kobiet w ciąży. Badanie można wykonać w każdym punkcie diagnostycznym na podstawie pobranej próbki krwi.

W organizmie człowieka płynie od 5 do 6 litrów krwi. Ma ona za zadanie dotlenić komórki i narządy wewnętrzne, dostarczyć substancje odżywcze, zadbać o prawidłową gospodarkę wodną i mineralną, a także chronić i oczyszczać organizm.

Krew składa się głównie z trombocytów (płytek krwi) odpowiedzialnych za krzepliwość, erytrocytów (czerwonych ciałek krwi), które dotleniają wszystkie komórki, a także z leukocytów (białych ciałek krwi) chroniących organizm. Oprócz głównych składników w czerwonych krwinkach zawarte są aglutynogeny A, B i 0, które determinują grupę krwi.

Grupy krwi

• Grupa A – jest najczęściej występującą grupą krwi i płynie w żyłach u 40% populacji. Na powierzchni erytrocytów są obecne białka świadczące o grupie A. Krew posiada przeciwciała grupy B.
• Grupa B - jest zdecydowanie rzadziej występującą grupą krwi. Płynie w organizmie 12% ludzi. Posiada na powierzchni czerwonych krwinek substancję grupową B, natomiast przeciwciała anty-A w osoczu.
• Grupa AB – występuje najrzadziej – u 8% populacji. Powierzchnia erytrocytów wykazuje obecność substancji grupowych zarówno A, jak i B. W osoczu nie ma przeciwciał grupowych.
• Grupa 0 – jest równie popularna jak grupa A i także występuje u 40 % osób. W przeciwieństwie do grupy AB nie posiada na powierzchni czerwonych krwinek substancji grupowych, natomiast w osoczu widoczne są przeciwciała anty-A i anty-B.

Oprócz układu AB0 we krwi obecny jest także układ grupowy Rh. Składa się on z 49 antygenów. Najsilniejszym z nich jest antygen D, który wstępuje u 85% osób. Oznacza się go jako Rh+, jeśli na powierzchni erytrocytów nie ma tego antygenu to oznacza się Rh-.

Badanie grupy krwi – na czym polega aglutynacja?

Badanie grupy krwi polega na ocenie reakcji czerwonych krwinek pobranych od pacjenta na obecność surowicy wzorcowej, która zawiera określone przeciwciała. Pobrane krwinki umieszcza się na szklanej płytce, dodaje kroplę surowicy i obserwuje się czy dochodzi do aglutynacji, czyli sklejania się erytrocytów pod wpływem zawartych w surowicy przeciwciał. Jeśli nastąpiła aglutynacja z czerwonych krwinek utworzą się widoczne gołym okiem skupiska.

Przy pomocy wzorcowych krwinek i wzorcowej surowicy można ustalić grupę krwi pacjenta. Surowica może zawierać przeciwciała anty-A, anty-B lub przeciwciała zarówno anty-A+B.
W czasie badania ocenia się czy doszło do aglutynacji między surowicą, a krwinkami i określa w ten sposób, które z antygenów układu AB0 są obecne w krwinkach. Jeśli nie dojdzie do aglutynacji to oznacza, że w erytrocycie nie ma danego antygenu. Dzięki temu można określić jedną z czterech grup krwi:

• Grupa A – aglutynacja pobranych krwinek tylko z surowicą zawierającą przeciwciała anty-A.
• Grupa B – sklejanie się erytrocytów w wyniku kontaktu z surowicą z przeciwciałami anty-B.
• Grupa AB – żadna z surowic wzorcowych nie wywołuje aglutynacji.
• Grupa 0 – aglutynacja wywoływana jest surowicą, która zawiera zarówno przeciwciała anty-A, jak i anty-B.
  
  

Badanie na grupę krwi – kiedy należy je wykonać?

Każdy powinien znać swoją grupę krwi. Jednak bezwzględnie należy je wykonać.

• Przed transfuzją krwi, ponieważ niezbędna jest zgodność grupy dawcy i biorcy.
• Przed zabiegiem chirurgicznym, gdyż każda operacja niesie za sobą ryzyko krwotoku i konieczności transfuzji.
• Kobiecie w ciąży.
• Jeśli istnieje konieczność leczenia niedokrwistości przetoczeniami krwi.
• Honorowemu dawcy krwi.

Po wykonaniu badania grupy krwi wiarygodnym potwierdzeniem jest:

• krewkarta, czyli karta identyfikacyjna grupy krwi, która wydawana jest bezpłatnie tylko w regionalnych centrach krwiodawstwa,
• legitymacja honorowego dawcy krwi, którą otrzymuje każdy po oddaniu krwi w punkcie krwiodawstwa,
• wynik badania laboratoryjnego, który posiada pieczątkę pracowni.
  
  

Badanie grupy krwi - przebieg badania

Do badania nie jest potrzebne specjalne przygotowanie, ani skierowanie lekarza. Nie trzeba być także na czczo. Przebieg badania jest taki sam jak w przypadku zwykłego badania morfologii. Lekarz, bądź pielęgniarka pobiera z próbkę krwi żylnej (ok 5-10ml), zazwyczaj ze zgięcia łokciowego, a u noworodków z pępowiny. Po pobraniu krwi pacjent otrzymuje wacik lub gazę do uciśnięcia miejsca wkłucia. Ważne, aby przez kilkanaście minut nie zginać ręki, aby uniknąć powstania krwiaka lub siniaka.

Jeśli konieczne jest jednoczesne ustalenie grupy krwi oraz wykonanie próby krzyżowej krew pobierana jest dwukrotnie.

Badanie jest bezpieczne i niemal bezbolesne. Nie wpływa także na funkcjonowanie, więc zaraz po wykonaniu badania pacjent może wrócić do codziennych obowiązków.

Jaka jest cena badania grupy krwi?

Cena badania grupy krwi waha się od 30 do 35 zł, natomiast można je wykonać bezpłatnie zostając honorowym dawcą krwi. Przed oddaniem krwi ochotnik przechodzi serię badań, które sprawdzają stan zdrowia, a także określają grupę krwi.