Alergia na mleko a nietolerancja laktozy

Prawie 40 procent dorosłych Polaków nie trawi laktozy, z czego jedynie 10 proc. odczuwa objawy nietolerancji – alarmują specjaliści. Co więcej, taka sama dawka laktozy może wywołać zupełnie inne objawy u dwóch różnych osób ze stwierdzoną nietolerancją laktozy. Sprawdź, jak objawia się nietolerancja laktozy, a także czym różni się od alergii na mleko.

Objawy nietolerancji laktozy

Brak enzymu laktazy sprawia, że niestrawiona laktoza zalega w przewodzie pokarmowym i fermentuje. Pod wpływem procesów fermentacji pacjenci zaczynają odczuwać nieprzyjemne objawy nietolerancji laktozy, takie jak:

biegunki,
nudności,
bóle brzucha,
wzdęcia,
nadmierną produkcję gazów,
uczucie przelewania w brzuchu.

Pierwsze objawy nietolerancji laktozy zwykle pojawiają się po niespełna godzinie od spożycia mleka lub produktów mlecznych, ale u niektórych osób występują znacznie później – nawet po kilku godzinach.

Alergia na mleko

Nietolerancja laktozy bywa błędnie utożsamiana z alergią na mleko, ale te pojęcia nie są równoznaczne. Alergia na mleko krowie jest nadmierną reakcją układu immunologicznego na alergen w postaci białka mleka krowiego. Natomiast nietolerancja laktozy jest spowodowana zbyt małą aktywnością enzymu wytwarzanego przez jelito cienko. Istotna różnica pomiędzy alergią na mleko a nietolerancją tkwi także w objawach.

Reakcja alergiczna następuje niemal od razu po spożyciu mleka i niekoniecznie manifestuje się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.

Nietolerancja laktozy u niemowląt

Niemowlęta żywią się przede wszystkim mlekiem, dlatego w wieku niemowlęcym laktaza wykazuje największą aktywność. Z wiekiem aktywność enzymu trawiącego laktozę zmniejsza się. Nietolerancja laktozy u niemowląt zdarza się niezwykle rzadko i ma związek z wrodzonym brakiem laktazy. Objawy alaktazji u noworodka można zaobserwować w pierwszych dniach życia – pojawiają się uporczywe biegunki, które prowadzą do odwodnienia i niedożywienia. Dlatego dzieci z wrodzoną nietolerancją laktozy muszą żywić się preparatami mlekozastępczymi, które nie zawierają laktozy.

Nietolerancja laktozy a dieta

Leczenie nietolerancji laktozy opiera się na wyeliminowaniu z codziennej diety mleka i produktów mlecznych. Pacjenci z wrodzoną lub pierwotną nietolerancją laktozy nie mogą spożywać w swojej diecie bezmlecznej:

mleka,
mleka w proszku,
lodów,
jogurtu,
maślanki,
kefiru,
sera żółtego,
twarogu,
śmietany,
masła.

Warto podkreślić, że fermentowane napoje mleczne zawierają niewielką ilość laktozy i bywa, że są dobrze tolerowane przez osoby, u których zdiagnozowano pierwotną lub wtórną nietolerancję. Jednak osoby ze stwierdzoną alaktazją muszą unikać także produktów niskolaktozowych.

U nich mogą wystąpić objawy chorobowe nawet po spożyciu:

pieczywa,
płatków śniadaniowych,
zup w proszku,
czekolady mlecznej i słodyczy zawierających mleko w proszku,
margaryny.

Pacjenci z nietolerancją laktozy powinni zadać o odpowiednią podaż wapnia w diecie. Produkty zalecane to:

sardynki,
tofu,
fasola,
szpinak,
kalafior,
suszone figi.

Nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy jest zespołem objawów chorobowych, występującym po spożyciu mleka lub jego przetworów i związanym z niedoborem lub brakiem laktazy, czyli enzymu niezbędnego do trawienia laktozy.

Laktaza jest wytwarzana przez jelito cienko. Rozkłada laktozę, będącą dwucukrem, na cukry proste, czyli glukozę i galaktozę. Dopiero w tej postaci laktoza jest wchłaniania i metabolizowana przez organizm. Osoby, które mają niedobór laktazy nie trawią laktozy. Zalegająca w jelitach laktoza z czasem zaczyna fermentować i wywoływać objawy chorobowe.

Nietolerancja laktozy może przybierać postać wrodzoną, pierwotną oraz wtórną. Wtórna jest najczęściej związana z uszkodzeniem błony śluzowej jelita cienkiego i ma charakter przejściowy. Pierwotna nietolerancja laktozy ma związek ze stale zmniejszają się aktywnością

enzymu laktazy. Zwykle jest diagnozowana u 4-letnich dzieci. Natomiast alaktazję, czyli wrodzoną nietolerancję laktozy z powodu całkowitego braku laktazy, wykrywa się znacznie wcześniej. Najczęściej daje o sobie znać w pierwszych dniach życia dziecka. Zdaniem ekspertów aż 37 proc. dorosłych nie trawi laktozy, ale jedynie 10 proc. odczuwa objawy nietolerancji. Reszta cierpi na hipolaktazję, czyli obniżoną aktywność laktazy, które nie daje typowych objawów klinicznych.

Autor: Joanna Woźniak

Czytaj:

Bibliografia: