Klindamycyna

Charakterystyka ogólna

Memantyna to lek stosowany w leczeniu choroby Alzheimera o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu. Należy do grupy antagonistów receptorów NMDA (N-metylo-D-asparaginianu), które odgrywają istotną rolę w procesach pamięci i uczenia się. Nadmierna aktywacja tych receptorów może prowadzić do uszkodzenia neuronów – memantyna przeciwdziała temu mechanizmowi.

Mechanizm działania

Memantyna działa jako napięciozależny, niekompetycyjny antagonista receptora NMDA. Blokuje patologicznie zwiększoną aktywność glutaminianu – neuroprzekaźnika, którego nadmiar może prowadzić do neurotoksyczności i śmierci komórek nerwowych. Lek nie wpływa istotnie na inne receptory (GABA, dopaminowe, adrenergiczne, histaminowe), co ogranicza ryzyko działań niepożądanych.

Wskazania do stosowania

• Leczenie choroby Alzheimera o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu
• Poprawa funkcji poznawczych, zdolności do wykonywania codziennych czynności i ogólnego stanu pacjenta
• Wspomagająco w terapii skojarzonej z inhibitorami acetylocholinesterazy (np. donepezil)

Dawkowanie

Memantyna jest stosowana doustnie, raz dziennie, o stałej porze, niezależnie od posiłków. Dawkowanie należy zwiększać stopniowo:

• 1. tydzień: 5 mg/dobę
• 2. tydzień: 10 mg/dobę
• 3. tydzień: 15 mg/dobę
• Od 4. tygodnia: dawka podtrzymująca 20 mg/dobę

U pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności nerek dawkę należy odpowiednio zmniejszyć (np. do 10 mg/dobę).

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na memantynę lub którykolwiek składnik preparatu
• Padaczka lub skłonność do drgawek
• Równoczesne stosowanie innych antagonistów NMDA (np. amantadyna, ketamina, dekstrometorfan)
• Ciężkie zaburzenia czynności nerek przy alkalizacji moczu

Środki ostrożności

• Zachować ostrożność u pacjentów z niedawnym zawałem serca, niewyrównaną niewydolnością serca (NYHA III–IV) lub niekontrolowanym nadciśnieniem
• Monitorować pH moczu – zmiany diety, zakażenia dróg moczowych lub leki zobojętniające sok żołądkowy mogą wpływać na wydalanie leku
• Regularna ocena skuteczności leczenia – szczególnie w ciągu pierwszych 3 miesięcy terapii

Działania niepożądane

Częste:

• Zawroty głowy
• Bóle głowy
• Senność
• Nadciśnienie
• Zaparcia

Rzadziej:

• Splątanie
• Halucynacje
• Niepokój
• Zmęczenie
• Zaburzenia równowagi

Bardzo rzadko:

• Drgawki
• Reakcje alergiczne
• Psychozy

Interakcje

• Unikać jednoczesnego stosowania z innymi antagonistami NMDA
• Leki wpływające na pH moczu (np. inhibitory anhydrazy węglanowej, leki alkalizujące) mogą zmieniać wydalanie memantyny
• Ostrożność przy stosowaniu z lekami działającymi na OUN (np. neuroleptyki, barbiturany)

Stosowanie w ciąży i laktacji

Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania memantyny w ciąży i okresie karmienia piersią. Lek może być stosowany tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.

Przechowywanie

Lek należy przechowywać w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu, chronić przed światłem i wilgocią. Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.