Klindamycyna

Charakterystyka ogólna

Klindamycyna to półsyntetyczny antybiotyk z grupy linkozamidów, pochodna naturalnej linkomycyny. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, głównie bakteriostatyczne, choć w wyższych stężeniach może działać bakteriobójczo. Lek dostępny jest w różnych postaciach: kapsułki, tabletki powlekane, roztwory do wstrzykiwań, żele, kremy dopochwowe, emulsje i płyny do stosowania na skórę.

Mechanizm działania

Klindamycyna działa poprzez hamowanie syntezy białek bakteryjnych. Wiąże się z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego, co uniemożliwia elongację łańcucha peptydowego. W efekcie dochodzi do zahamowania wzrostu i namnażania bakterii. Lek jest skuteczny głównie wobec bakterii Gram-dodatnich (np. gronkowce, paciorkowce) oraz niektórych beztlenowców (np. Bacteroides spp.).

Wskazania do stosowania

Zakażenia bakteryjne:

• Zakażenia skóry i tkanek miękkich (czyraki, ropnie, trądzik)
• Zakażenia układu oddechowego (zapalenie płuc, oskrzeli, zatok)
• Zakażenia jamy brzusznej (np. ropnie, zapalenie otrzewnej)
• Zakażenia ginekologiczne (zapalenie narządów miednicy mniejszej, bakteryjna waginoza)
• Zakażenia kości i stawów (np. zapalenie kości i szpiku)
• Posocznica wywołana przez bakterie wrażliwe na klindamycynę
• Profilaktyka zapalenia wsierdzia u pacjentów uczulonych na penicyliny

Dawkowanie

Dawkowanie zależy od rodzaju zakażenia, wieku pacjenta, masy ciała oraz postaci leku:

• Dorośli (doustnie): 600–1800 mg na dobę w 2–4 dawkach podzielonych
• Dzieci (doustnie): 8–25 mg/kg mc./dobę w 3–4 dawkach podzielonych
• Dorośli (dożylnie/domięśniowo): 600–2700 mg na dobę w 2–4 dawkach
• Dzieci (pozajelitowo): 15–40 mg/kg mc./dobę w 3–4 dawkach
• Trądzik pospolity (żel na skórę): 1–2 razy dziennie na zmienione chorobowo miejsca
• Bakteryjna waginoza (krem dopochwowy): 1 aplikacja na noc przez 3–7 dni

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na klindamycynę lub linkomycynę
• Przebyte ciężkie reakcje alergiczne na antybiotyki z tej grupy
• Biegunka związana z antybiotykoterapią (ryzyko rzekomobłoniastego zapalenia jelit)
• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby lub nerek (wymaga ostrożności i dostosowania dawki)

Środki ostrożności

• Ryzyko rzekomobłoniastego zapalenia jelit – należy przerwać leczenie w przypadku wystąpienia biegunki
• Ostrożność u pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego
• Monitorowanie czynności wątroby i nerek przy długotrwałym stosowaniu
• Możliwość nadkażeń grzybiczych przy długim leczeniu

Działania niepożądane

Częste:

• Biegunka
• Nudności, wymioty
• Bóle brzucha

Rzadziej:

• Wysypki skórne, świąd
• Zaburzenia czynności wątroby (wzrost enzymów wątrobowych)
• Reakcje nadwrażliwości (pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy)

Bardzo rzadko:

• Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
• Anafilaksja
• Agranulocytoza, trombocytopenia

Interakcje

• Klindamycyna może nasilać działanie leków zwiotczających mięśnie (np. podczas znieczulenia)
• Antagonizm z erytromycyną – nie należy stosować jednocześnie
• Może wpływać na florę jelitową i zmniejszać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych

Stosowanie w ciąży i laktacji

Klindamycyna może być stosowana w ciąży tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko. Przenika do mleka matki – decyzję o kontynuacji karmienia należy podjąć indywidualnie, po konsultacji z lekarzem.

Przechowywanie

Lek należy przechowywać w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu, chronić przed światłem i wilgocią. Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.