Gliklazyd - Gliclazidum

Gliklazyd jest doustnym lekiem przeciwcukrzycowym, stosowanym w leczeniu cukrzycy typu 2. Jego głównym zadaniem jest pomoc organizmowi w lepszym kontrolowaniu poziomu cukru we krwi poprzez stymulację trzustki do wydzielania insuliny. Skuteczność terapii zależy od ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem, regularnego przyjmowania leku oraz przestrzegania zaleceń dotyczących diety i stylu życia.

Działanie – jak działa gliklazyd?

Gliklazyd należy do grupy leków nazywanych pochodnymi sulfonylomocznika. Jego podstawowy mechanizm działania polega na pobudzaniu komórek beta trzustki do produkcji i uwalniania insuliny. Insulina to naturalny hormon, który odgrywa kluczową rolę w organizmie – obniża stężenie glukozy (cukru) we krwi, umożliwiając jej transport do komórek, gdzie jest wykorzystywana jako źródło energii.

Działanie gliklazydu jest skuteczne tylko wtedy, gdy trzustka zachowuje zdolność do wytwarzania insuliny. Lek nie zastępuje insuliny, ale wspomaga jej naturalne wydzielanie w odpowiedzi na posiłek. Niektóre preparaty gliklazydu występują w formie o zmodyfikowanym uwalnianiu (MR), co zapewnia stabilne działanie leku przez całą dobę.

Zastosowanie

Gliklazyd jest stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2 u osób dorosłych, w sytuacjach, gdy leczenie niefarmakologiczne – czyli odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna i redukcja masy ciała – nie przynosi wystarczających efektów w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi.

Dawkowanie

Dawkowanie leku jest ustalane indywidualnie przez lekarza diabetologa na podstawie regularnych pomiarów stężenia glukozy we krwi i w moczu. Lek przyjmuje się doustnie, zazwyczaj raz na dobę, w trakcie śniadania.

Tabletki, zwłaszcza te o zmodyfikowanym uwalnianiu (MR), należy połykać w całości, bez rozgryzania czy kruszenia, popijając szklanką wody. Kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności leczenia jest regularne przyjmowanie leku oraz spożywanie posiłków o stałych porach, aby uniknąć gwałtownych wahań poziomu cukru.

Przeciwwskazania

Leków zawierających gliklazyd nie należy stosować w przypadku:

• Cukrzycy typu 1.
• Ciężkiej niewydolności nerek lub wątroby.
• Ciąży lub karmienia piersią.
• Nadwrażliwości (alergii) na gliklazyd, inne pochodne sulfonylomocznika, sulfonamidy lub którykolwiek ze składników preparatu.
• Cukrzycowej kwasicy ketonowej, stanu przedśpiączkowego lub śpiączki cukrzycowej.

Działania niepożądane

Najważniejszym i najczęściej występującym działaniem niepożądanym podczas stosowania gliklazydu jest hipoglikemia (niedocukrzenie), czyli zbyt niski poziom cukru we krwi.

Objawy hipoglikemii to m.in.:

• Nagłe pocenie się, drżenie rąk.
• Niepokój, uczucie silnego głodu, kołatanie serca.
• Bladość skóry, zaburzenia widzenia, ból głowy, splątanie.

W przypadku wystąpienia tych objawów należy natychmiast spożyć coś słodkiego (np. kostkę cukru, słodki napój, miód).

Inne możliwe działania niepożądane:

• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia).
• Reakcje skórne (wysypka, świąd, pokrzywka).
• Zaburzenia w badaniach krwi (rzadko).

Interakcje

Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania gliklazydu mogą ulec zmianie przy jednoczesnym przyjmowaniu innych leków.

• Leki nasilające działanie (zwiększające ryzyko hipoglikemii): inne leki przeciwcukrzycowe (w tym insulina), niektóre antybiotyki, leki przeciwgrzybicze (mikonazol), niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen, fenylbutazon), leki na nadciśnienie (beta-blokery).
• Leki osłabiające działanie (zwiększające ryzyko hiperglikemii – wysokiego poziomu cukru): glikokortykosteroidy, niektóre leki moczopędne (diuretyki tiazydowe), leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych (chlorpromazyna).

Szczególną ostrożność należy zachować przy spożywaniu alkoholu, który może w nieprzewidywalny sposób nasilać lub osłabiać działanie leku oraz maskować objawy niedocukrzenia.

Uwagi

• Prowadzenie pojazdów: Zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn może być osłabiona, jeśli dojdzie do hipoglikemii. Pacjenci, u których często występują epizody niedocukrzenia lub którzy słabo je odczuwają, powinni zachować szczególną ostrożność.
• Samokontrola: Podczas leczenia gliklazydem konieczne jest regularne monitorowanie stężenia glukozy we krwi.
• Ciąża i karmienie piersią: Stosowanie leku w tym okresie jest przeciwwskazane. W przypadku planowania ciąży lub jej stwierdzenia należy skonsultować się z lekarzem w celu zmiany leczenia.