Alergia u dzieci

Coraz więcej dzieci cierpi z powodu chorób alergicznych. Alergie wieku dziecięcego wywołują głównie roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, sierść zwierząt oraz alergeny pokarmowe z białkiem mleka krowiego na czele. Sprawdź, jak objawia się alergia u dzieci oraz jak przebiega leczenie.

Alergia jest nieprawidłową, nadmierną reakcją układu immunologicznego na czynniki środowiskowe, nazywane alergenami. U zdrowej osoby kontakt z alergenami nie wywołuje żadnych dolegliwości. U alergika natomiast zetknięcie się z alergenami wywołuje objawy chorobowe ze strony wielu narządów.

Częstość zapadania na choroby alergiczne zwiększa się z każdym rokiem. Dotyczy to przede wszystkim dzieci. Z badań wynika, że alergie układu oddechowego ma prawie 25 proc. dzieci w wieku 6-7 lat, a 11 proc. choruje na astmę. Alergie pokarmowe dotyczą 13 proc. dzieci w wieku wczesnoszkolnym, a na atopowe zapalenie skóry cierpi 9 proc. siedmiolatków.

Objawy alergii u dzieci

Objawy alergii zależą przede wszystkim od tego, na jaki alergen dziecko jest uczulone. Alergie u dzieci najczęściej wywołują:

alergeny wziewne:

roztocza,
zarodniki grzybów pleśniowych,
pyłki roślin,
sierść zwierząt domowych,

alergeny pokarmowe:

białko mleka krowiego,
kurze jaja,
orzechy,
pszenica,
ryby i skorupiaki.

Alergeny wziewne wywołują przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego, takie jak katar alergiczny, kichanie, świąd nosa, zaczerwienienie oczu, kaszel, duszność, świszczący oddech. W przebiegu alergii wziewnej pojawiają się także zmiany skórne.

Alergeny pokarmowe natomiast mogą wywołać reakcję alergiczną IgE-zależną oraz IgE-niezależną. Pierwsza ma zdecydowanie bardziej gwałtowny przebieg. Można ją rozpoznać po obrzęku naczynioruchowym, pokrzywce, skurczu oskrzeli, przyspieszonej akcji serca oraz spadku ciśnienia. U dzieci silnie uczulonych może wystąpić wstrząs anafilaktyczny. Alergie pokarmowe IgE-niezależne mają zwykle łagodniejszy przebieg. Manifestują się zmianami skórnymi oraz dolegliwościami ze strony układu pokarmowego – kolką, wzdęciami, biegunkami, bólem brzucha.

Alergia u dzieci - kaszel

Kaszel jest jednym z głównym objawów alergii wieku dziecięcego. Kaszel alergiczny różni się od zwykłego, będącego objawem infekcji dróg oddechowych. Alergiczny zwykle jest suchy, napadowy i gwałtowny oraz nasila się w nocy. Atak kaszlu trwa najczęściej kilkadziesiąt sekund, a po nim przychodzi zmęczenie. W czasie ataku nie można złapać powietrza.

Kaszel jest zwykle efektem kontaktu z alergenami wziewnymi takimi jak roztocza kurzu domowego, pyłki roślin oraz sierść kota i psa. Z czasem może przerodzić się w przewlekły stan zapalny i obrzęk dróg oddechowych, nazywany astmą. Szacuje się, że na astmę cierpi nawet 11 proc. dzieci w wieku 6-7 lat.

Choroba objawia się nie tylko kaszlem, ale także uciskiem w klatce piersiowej, świszczącym oddechem, skurczem oskrzeli. Leczenie astmy alergicznej u dzieci polega głównie na unikaniu alergenów, a także łagodzeniu objawów poprzez przyjmowanie leków przeciwhistaminowych oraz rozkurczających oskrzela.

Alergia u dzieci z wysypką lub pokrzywką

Zmiany skórne są drugim, pod względem częstości występowania, objawem alergii u dzieci. Powstają zwykle na skutek zjedzenia alergizujących pokarmów, w wyniku bezpośredniego kontaktu z alergenem lub są efektem przebywania w miejscu o podwyższonym stężeniu alergenów wziewnych. Kontakt z tymi alergenami zwykle manifestuje się pokrzywką, wysypką kontaktową lub atopowym zapaleniem skóry.

Pokrzywkę u dziecka można rozpoznać po niewielkich rozmiarów bąblach, w kolorze perłoworóżowym, wypełnionych płynem surowiczym. Pokrzywce najczęściej towarzyszy silny świąd oraz pieczenie. Wyprysk kontaktowy, nazywany także kontaktowym zapaleniem skóry, objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem, pęcherzykami oraz grudkami z wysiękiem. Zmiany skórne często zlewają się w większe ogniska zapalne. Atopowe zapalenie skóry natomiast charakteryzuje się silnym świądem oraz suchą, rogowaciejącą i łuszczącą się skórą. U niemowląt zmiany lokalizują się na twarzy, a u starszych dzieci na w zgięciach kolanowych i łokciowych.

Większość alergii leczy się lekami przeciwhistaminowymi oraz zaleca się unikanie alergenów. W przypadku alergii skórnych stosuje się także leczenie miejscowe – głównie glikokortykosteroidami, a niekiedy także inhibitorami kalcyneuryny.

Ulgę przynoszą także emolienty, które tworzą na skórze warstwę ochronną, nazywaną płaszczem lipidowym.

Autor: Joanna Woźniak

Czytaj też:

Bibliografia:

Niedoszytko M., Patogeneza astmy i alergii, Alergia Astma Immunologia 2017, 22 (2-3).
Stelmach I., Astma u dzieci, Alergia Astma Immunologia 2017, 22 (2-3).