Alergia wziewna : jakie są jej objawy? Leczenie, dieta

Alergie wziewne należą do najpowszechniejszych. Z badań wynika, że alergiczny nieżyt nosa (ANN) ma prawie 25 procent dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Chorobę należy jak najszybciej rozpoznać i wdrożyć odpowiednie leczenie, gdyż prowadzi do rozwoju astmy. 

Co to jest alergia wziewna? 

Alergia jest nadmierną i nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne nazywane alergenami. Dla osoby zdrowej alergeny są obojętne. Natomiast kiedy zetknie się z nimi osoba uczulona, jej mechanizmy immunologiczne wywołują szereg objawów chorobowych. 

Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych, alergii nieokreślonej przypisano numer ICD-10 – T78.4. Katar sienny, będący jednym z głównych objawów alergii wziewnej, ma przydzielone osobne oznaczenia: J30.1 dla kataru siennego wywołanego pyłkami roślin oraz J30.2 dla kataru wywołanego innymi alergenami. 

Najczęstsze przyczyny alergii wziewnej 

Do najczęściej uczulających alergenów wziewnych zaliczają się: 

Alergie wziewne mogą wywoływać różne grupy czynników. Pyłki roślin, takich jak drzewa, trawy, zboża (w tym żyto) i chwasty, stanowią jedną z głównych przyczyn. Ze względu na różne okresy pylenia poszczególnych roślin, w diagnostyce pomocny jest kalendarz pylenia. Na przykład, leszczyna zaczyna pylić już w styczniu, później dołączają brzoza i olcha, a w maju - trawy, szczaw, babka i pokrzywa. 

Inne istotne alergeny wziewne to: 

Objawy alergii wziewnej 

Uczulenie na alergeny wziewne można rozpoznać po objawach dotyczących błon śluzowych. Z tego powodu alergie wziewne często są mylone z przeziębieniem lub infekcjami dróg oddechowych. Wśród najczęściej zgłaszanych przez pacjentów objawów alergii wziewnej wymienia się: 

Nietypowe objawy alergii wziewnej mogą obejmować również bóle głowy i zatok, powiększenie węzłów chłonnych, a rzadziej gorączkę. W niektórych przypadkach mogą wystąpić również dolegliwości ze strony układu pokarmowego. U dorosłych nieleczona alergia wziewna może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej. 

Alergia wziewna u niemowląt to bardzo sporadyczne zjawisko, jeśli występuje, to zwykle w drugim półroczu życia. Objawy mogą sugerować zapalenie ucha, krtani, gardła lub oskrzeli. U niemowląt z alergią wziewną można zaobserwować wodnisty katar, chrypkę, kichanie, problemy z oddychaniem oraz trudności z zasypianiem i koncentracją. 

Leczenie alergii wziewnej 

Leczenie alergii wziewnej powinno być poprzedzone dogłębną diagnostyką. W diagnostyce alergii wziewnych wykonuje się głównie alergiczne testy skórne. Znalezienie alergenu, który wywołuje reakcję uczuleniową jest kluczowe w leczeniu chorób alergicznych. Dopiero po jego wykryciu, można wdrożyć leczenie przyczynowe, które polega na unikaniu kontaktu z alergenem. 

Testy na alergie wziewne obejmują m.in. panel 20 alergenów wziewnych, wykonywany z próbki krwi, który sprawdza obecność swoistych przeciwciał IgE wobec najczęstszych alergenów. 

Leki na alergię wziewną 

Alergie wziewne leczy się także objawowo. Pacjenci przyjmują środki farmakologiczne, które kontrolują objawy oraz poprawiają jakość życia. Stosuje się głównie leki przeciwhistaminowe, które blokują fizjologiczne działanie histaminy – głównego mediatora reakcji alergicznych. Do popularnych leków przeciwhistaminowych zaliczają się: 

Ponadto w leczniu alergii wziewnych stosuje się glikokortykosteroidy wziewne – budezonid, beklomezaton, flutykazon oraz leki antyleukotrienowe, takie jak zafirlukast, montelukast, pranlukast. 

Dostępne są również leki wziewne na alergię bez recepty, zawierające m.in. cetyryzynę, feksofenadynę czy loratadynę. Występują one w formie syropów, tabletek, aplikatorów do nosa lub gardła oraz kropli. Niekiedy stosuje się także sterydy wziewne na alergię, które działają przeciwzapalnie w drogach oddechowych. 

Alergia wziewna a dieta. Co wywołuje alergię krzyżową? 

Objawy alergii wziewnej wywołują przede wszystkim alergeny powietrznopochodne, nazywane wziewnymi, takie jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Może się jednak tak zdarzyć, że objawy alergii wziewnej indukują pokarmy, co medycy nazywają alergią krzyżową. Przykładowo osoby uczulone na pyłki brzozy mogą mieć objawy alergii po spożyciu jabłek, marchwi, selera, gruszek lub wiśni. 

Wśród alergenów pokarmowych, które mogą indukować alergiczny nieżyt nosa i astmę wymienia się: 

W przypadku stwierdzenia alergii krzyżowej z alergenami pokarmowymi, zalecana jest dieta eliminacyjna, polegająca na stałym lub czasowym wykluczeniu produktów, które wywołują objawy chorobowe. 

Dieta przy alergii wziewnej powinna być oparta na produktach naturalnych, organicznych, bez konserwantów i sztucznych dodatków. 

Naturalne metody leczenia alergii wziewnej 

Naturalne leczenie alergii wziewnej może stanowić wsparcie dla właściwej terapii. Zaleca się stosowanie oczyszczaczy i nawilżaczy powietrza, regularne pranie pościeli oraz usunięcie z domu dywanów i firan, które gromadzą alergeny. 

Probiotyki przy alergii wziewnej mogą wspomóc układ odpornościowy i zmniejszyć nadwrażliwość. Zioła na alergię wziewną, takie jak rumianek, dziurawiec, skrzyp polny, czarnuszka siewna i zielona herbata, pomagają ograniczyć wydzielanie histaminy. Każdą naturalną metodę leczenia warto jednak skonsultować ze specjalistą. 

Konsekwencje nieleczonej alergii wziewnej 

Nieleczona alergia wziewna może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Objawy nie ustępują samoistnie, a z czasem mogą się nasilać. Konsekwencje braku leczenia obejmują: 

Dlatego tak ważne jest, aby nawet najłagodniejsze objawy alergii wziewnej nie były bagatelizowane. 

Czy z alergii wziewnej się wyrasta? 

Na pytanie, czy z alergii wziewnej się wyrasta, odpowiedź jest zasadniczo przecząca. Mogą występować okresy, kiedy objawy alergiczne są mniej nasilone, nawet przez kilka lub kilkanaście lat, szczególnie przy prawidłowym leczeniu. Jednak sama alergia nie ustępuje całkowicie. 

Inaczej jest w przypadku alergii pokarmowych u dzieci - tutaj faktycznie możliwe jest "wyrastanie" z uczulenia, ponieważ układ odpornościowy stopniowo uczy się prawidłowo reagować na dane produkty. 

Pamiętajmy, że alergia wziewna wymaga indywidualnego podejścia. Kluczowym elementem terapii jest zidentyfikowanie uczulającego alergenu i unikanie kontaktu z nim, wspomagane odpowiednim leczeniem farmakologicznym i niezbędnymi zmianami w stylu życia. 

Bibliografia: