Wielu osobom może wydawać się, że problem alergii i krążących w powietrzu pyłków roślin pojawia się wyłącznie jesienią lub wiosną. Jednak zima i początek roku również bywają trudnym czasem dla niektórych alergików. Co uczula i pyli w styczniu? Jak chronić się przed pyłkami i alergenami? O tym przeczytasz w naszym artykule.
Alergia w styczniu – objawy
Okres alergiczny nie dotyczy wyłącznie wczesnej wiosny. Objawy alergii mogą pojawiać się również w styczniu i innych miesiącach zimowych u wyjątkowo wrażliwych i podatnych na alergeny osób. Ma to duży związek z zachodzącymi zmianami pogodowymi, które powodują, że temperatury zimą są zdecydowanie wyższe niż jeszcze kilka lub kilkanaście lat temu. Stwarza to lepsze warunki dla rozwoju roślin i unoszenia się ich pyłków w powietrzu, a tym samym naraża alergików na nieprzyjemne dolegliwości.
Jak objawia się alergia w styczniu? Objawy nie różnią się znacząco od symptomów alergicznych występujących w innych porach roku.
- Najczęstsze dolegliwości to wodnisty katar, kaszel, uczucie podrażnienia i drapania w gardle, kichanie, łzawienie oczu, swędzenie w okolicy nosa.
- Mogą pojawić się również niepożądane reakcje skórne np. wysypka lub świąd.
- Alergia w styczniu rzadko powoduje bardzo silne objawy zagrażające zdrowiu lub w życiu, takie jak duszności czy wstrząs anafilaktyczny, mimo to warto być jednak czujnym na wszystkie symptomy i w razie potrzeby konsultować się ze specjalistą.
Zdarza się, że objawy alergii w styczniu mylone są z infekcją górnych dróg oddechowych, z którymi boryka się wiele osób w okresie jesienno-zimowym. W obu przypadkach może występować katar, podrażnienie gardła i pogorszenie samopoczucia. Odróżnienie alergii od infekcji jest łatwiejsze, jeśli wiesz, na jakie alergeny w styczniu jest narażony Twój organizm. Warto też pamiętać o objawach różnicujących.
- Podczas przeziębienia może pojawić się podwyższona temperatura ciała, bóle głowy oraz ogólne osłabienie, które nie należą do dolegliwości charakterystycznych dla alergii. Z kolei świąd oczu i nosa, napadowe kichanie i łzawienie mogą świadczyć o uczuleniu.
- Ważny jest też czas utrzymywania się objawów. W przypadku przeziębienia ustępują one w ciągu kilku dni. Natomiast objawy alergiczne mogą utrzymywać się zdecydowanie dłużej, tak długo, jak jesteśmy narażeni na kontakt z alergenem.
Jeśli widzisz, że Twoje dolegliwości mają charakter napadowy, pojawiają się zawsze w określonych warunkach, miejscach lub sytuacjach, z dużym prawdopodobieństwem borykasz się z alergią.
Co pyli i uczula w styczniu?
Co w styczniu pyli? Głównie są to leszczyna oraz olsza. Rośliny wykazują odporność na niskie temperatury i mogą pylić już od początku miesiąca. Jednak pyłki to nie jedyne, co wywołuje alergie w styczniu. Zimą za objawy alergii mogą być odpowiedzialne również:
- Grzyby z rodzajów Cladosporium i Aspergillus. Występują zarówno na zewnątrz, jak i w domach, głównie w wilgotnych, ciepłych pomieszczeniach, takich jak kuchnia lub łazienka. Bytują też w glebie.
- Roztocza. Zimą jesteśmy na nie bardziej narażeni, ponieważ domowe ogrzewanie i brak częstego wietrzenia pomieszczeń stwarza idealne warunki do ich rozwoju. Niestety to bardzo silne alergeny, których ciężko jest się całkowicie pozbyć z naszego otoczenia. Są obecne na meblach, dywanach, zasłonach, łóżkach, czyli miejscach, z którymi mamy codzienny kontakt.
Jakie rośliny pylą w styczniu?
W styczniu w powietrzu unoszą się głównie pyłki leszczyny i olszy. Przypuszcza się jednak, że zmiany klimatu i wzrost temperatur mogą z czasem doprowadzić do tego, że coraz więcej roślin będzie rozpoczynało pylenie już w okresach zimowych.
Leszczyna
Najczęściej zaczyna pylić pod koniec stycznia. Jej pyłki mogą utrzymywać się w powietrzu aż do kwietnia, co oznacza, że osoby uczulone mogą borykać się z objawami alergii nawet kilka miesięcy. Drzewo jest odporne na niskie temperatury i pospolicie występuje na terenie Polski.
Olsza
To kolejna roślina, której okres pylenia przypada na styczeń, a dokładniej na przełom stycznia i lutego. Podobnie jak leszczyna może pylić nawet do kwietnia. Występuje głównie na podmokłych terenach w bliskich okolicach jezior i rzek.
Alergia w styczniu – jak sobie poradzić?
Najlepszym sposobem na leczenie alergii w styczniu jest całkowite unikanie kontaktu z uczulającym alergenem. Niestety nie jest to łatwe, ponieważ alergeny unoszą się w powietrzu, występują w naszych domach i mamy z nimi kontakt każdego dnia. Dzięki wprowadzeniu odpowiednich zasad i nawyków możemy jednak znacząco ograniczyć ekspozycję na alergeny, a tym samym zmniejszyć nasilenie objawów alergii. Poznaj najważniejsze zasady i wskazówki dla alergika:
- Unikaj spacerów po parkach, lasach, łąkach i polach w suche dni. Na spacer najlepiej udać się po obfitych opadach, ponieważ ograniczają unoszenie się alergenów i pyłków w powietrzu.
- Ogranicz liczbę roślin doniczkowych, które posiadasz w domu. W ich ziemi mogą rozwijać się m.in. grzyby i pleśnie. Raz na jakiś czas przetrzyj liście ściereczką i sprawdź stan ziemi.
- Regularnie sprzątaj wszystkie pomieszczenia domowe, pomoże to zmniejszyć ilość roztoczy kurzy domowego. Zwróć uwagę na dywany, kanapy, łóżka, materace, gdzie często może gromadzić ich się bardzo dużo.
- Często pierz i zmieniaj pościele oraz ręczniki.
- Raz w tygodniu umyj podłogę, najlepiej mopem parowym. Wysoka temperatura pomaga pozbyć się większości alergenów.
- Często wymieniaj ściereczki, myjki i gąbki. Nie zostawiaj ich mokrych i wilgotnych zbyt długo.
- Ogranicz też obecność tzw. zbieraczy kurzu w mieszkaniu. Często są to dywany, poduszki dekoracyjne, pluszaki, ozdobne figurki. Oczywiście nie musisz wszystkiego wyrzucać, ale im ich mniej, tym łatwiej będzie Ci zadbać o czystość.
- Jeśli masz zwierzęta domowe, regularnie pierz ich koce i legowiska oraz myj wszystkie zabawki.
- Zainwestuj w dobry oczyszczacz powietrza oraz odkurzacz z filtrem HEPA.
- Postaraj się każdego dnia przewietrzyć swój dom, zwłaszcza te pomieszczenia, które są szczególnie narażone na wilgoć.
- Systematycznie czyść i sprawdzaj stan techniczny wywietrzników, filtrów i wentylatorów w swoim domu.
Jeśli wiesz, że masz tendencję do występowania alergii, a Twój organizm negatywnie reaguje na pyłki roślin, zadbaj o swoje drogi oddechowe. W tym celu możesz wykonywać domowe płukanie lub inhalacje z soli fizjologicznej. Pomoże Ci to oczyścić i nawilżyć śluzówkę. Nie bagatelizuj też roli zdrowego odżywiania, odpoczynku, snu i regularnej aktywności fizycznej. To nawyki, które wzmacniają układ immunologiczny. Jeśli domowe i naturalne sposoby okażą się niewystarczające, niezbędne może okazać się wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Niektóre preparaty dla alergików są dostępne bez recepty i skutecznie zmniejszają niepożądane objawy. Jeśli nie wiesz, co wybrać, poproś farmaceutę o pomoc. Dostępne są m.in. preparaty na katar alergiczny w formie sprayu do nosa, krople przeciwalergiczne, krople do oczu oraz preparaty na alergie skórne. Ich działanie polega głównie na blokowaniu aktywności histaminy, czyli substancji uwalnianej w organizmie i odpowiedzialnej za większość objawów alergicznych. Produkty łagodzą podrażnienia, zaczerwienienie i swędzenie. W przypadku bardzo silnych dolegliwości lekarz może podjąć decyzję o specjalistycznym leczeniu farmakologicznym, np. kortykosteroidami dostępnymi na receptę.
Co pyli w styczniu? Podsumowanie
Objawy alergiczne mogą pojawiać się cały rok, również zimą. W styczniu pyli głównie leszczyna oraz olsza, dodatkowo problematyczne mogą być grzyby, roztocza kurzu domowego oraz pleśnie. Podstawową metodą radzenia sobie z uczuleniem jest unikanie kontaktu z wywołującym je alergenem. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Aby zmniejszyć objawy alergiczne i poprawić swój komfort na co dzień, warto uważnie zadbać o czystość w swoim domu, regularne sprzątanie, odkurzanie i wietrzenie. Jeśli dolegliwości nie ustępują i utrudniają normalne funkcjonowanie, warto udać się na konsultację alergologiczną i rozważyć leczenie farmakologiczne.
Źródła:
- Kalendarz Pylenia 2024, https://www.gov.pl/web/psse-przasnysz/kalendarz-pylenia-2024 [dostęp: 29.11.2024]
- Seasonal allergies, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hay-fever/in-depth/seasonal-allergies/art-20048343 [dostęp: 29.11.2024]
- Seasonal allergies, https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/seasonal-allergies/
- Kalendarz pylenia roślin, http://www.alergen.info.pl/kalendarz_pylenia_roslin.php [dostęp: 29.11.2024]
- Świerczyńska-Krępa. Alergia, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia [dostęp: 29.11.2024]
- Przybysz D. Alergia na roztocza kurzu domowego, https://www.czytelniamedyczna.pl/2116,alergia-na-roztocze-kurzu-domowego.html [dostęp: 29.11.2024]