Jeżeli zamiast szykować się na urlop, zdarzyło ci się biegać po lekarzach i aptekach, to nie trzeba cię przekonywać, że przeziębienia zdarzają się też latem. Tak naprawdę to nic nadzwyczajnego. Jak podają różne dane, dorośli zapadają na przeziębienie średnio 2-4 razy w roku, a dzieci nawet 2-3 razy częściej. Część z tych przypadków przypada na ciepłe miesiące. Dlaczego tak się dzieje? A przede wszystkim: jak wyleczyć przeziębienie w lecie? Dowiesz się z tego artykułu.
Przyczyny przeziębienia latem: skąd infekcja w ciepłe dni?
Przeziębienie latem jest najczęściej wywoływane przez te same wirusy, które powodują infekcje w zimie:
- Rhinowirusy (głównie atakują zimą),
- Enterowirusy (odpowiadają za większość przypadków przeziębienia w lecie),
- Koronawirusy.
To prawda, że wysoka temperatura i promieniowanie UV na zewnątrz przyspieszają inaktywację niektórych wirusów, a przy wilgotności 40-60% kropelki aerozolu szybciej opadają, co ogranicza transmisję. Jednak to za mało, by wyeliminować ryzyko zachorowania. Optymalne warunki do replikacji rhinowirusa to 33-35°C, a enterowirusa – nawet 37°C. Ten drugi może namnażać się też w warunkach kwaśnych, co pozwala mu replikować się nawet w przewodzie pokarmowym.
Należy przy tym pamiętać, że wirusy nie umierają – one w niesprzyjających warunkach stają się nieaktywne. Oznacza to, że wystarczy kawałek cienia pod kocem lub drzewem na plaży, lub lekkie ochłodzenie, aby wilgoć „ożywiła” patogeny. Pewne opracowanie podaje, że wystarczył zaledwie spadek o 1-2°C w nocy (na odizolowanej wyspie tropikalnej) – z 24°C do 22°C – aby przeziębienia się nasiliły. Widać więc, że czy to zimą, czy latem wirusy cały czas są aktywne. Wystarczy wówczas kontakt z nosicielem bądź powierzchnią, z którą miał styczność, aby wprowadzić patogen do organizmu.
Co więcej, trzeba przyznać, że ciepłe miesiące wcale nie wzmacniają układu odpornościowego, a wręcz przeciwnie – sprzyjają jego osłabieniu. Wynika to z tego, że:
- Organizm narażony jest na duże różnice temperatur oraz odwodnienie,
- Upał, natłok zajęć, stres związany z urlopem, niewysypianie się itd. powodują duże straty elektrolitów i antyoksydantów, które pomagają organizmowi w walce z wirusami,
- W upalne dni wiele osób próbuje się szybko ochłodzić (np. pije zimne napoje, siada na chłodnej ziemi, wskakuje do lodowatej wody), co również przyczynia się do osłabienia organizmu i powstania stanów zapalnych.
Przeziębienie latem a klimatyzacja
W lecie wiele osób używa również klimatyzacji, która również zwiększa ryzyko przeziębienia. Oprócz tego, że zapewnia dobre warunki bytowe wirusom i wychładza organizm, dodatkowo:
- Wysusza drogi oddechowe, w wyniku czego śluz gęstnieje, a ruch rzęsek spowalnia. Uszkodzony w ten sposób nabłonek wywołuje kaskadę zapalną, która zwiększa przepuszczalność błon śluzowych dla drobnoustrojów,
- Powoduje szybkie wychłodzenie nosa i tchawicy (nawet do 31°C), nie tylko sprzyjając namnażaniu wirusa, ale też wywołując nagłe obkurczenie naczyń krwionośnych, a co za tym idzie, słabszą odpowiedź immunologiczną.
Letnie przeziębienie: objawy. Czy różnią się od zimowych?
Objawy przeziębienia latem są zbliżone do symptomów infekcji pojawiających się w chłodniejszych porach roku. Nieprzyjemne dolegliwości w pełni rozwijają się w przeciągu 3-4 dni i zazwyczaj obejmują:
- Kichanie i drapanie w gardle,
- Ogólne osłabienie,
- Wodnisty katar,
- Uczucie zatkanego nosa,
- Kaszel – suchy lub z niewielką ilością wydzieliny,
- Nudności,
- Stan podgorączkowy (rzadziej gorączka),
- Bóle głowy lub mięśni.
Jak leczyć przeziębienie latem? Farmakologia i odpoczynek
A co na przeziębienie latem stosować? Na pewno nie antybiotyki – te są nieskuteczne na wirusy. Leczenie wymaga korzystania z różnych metod zwalczających dokuczliwe objawy. Obejmuje ono:
- Stosowanie leków na przeziębienie letnie dostępnych bez recepty – paracetamol, ibuprofen (jeśli występują bóle mięśni, głowy lub gorączka), przeciwzapalne pastylki do ssania na gardło (np. z benzydaminą), aerozole zmniejszające przekrwienie nosa (z oksymetazoliną, ksylometazoliną) oraz syropy na kaszel dobierane zależnie od jego rodzaju,
- Korzystanie z domowych sposobów na przeziębienie latem, takich jak napary z imbirem i miodem lub ziołami (np. lipa, rumianek), płukanie gardła solą lub naparami z szałwii,
- Stosowanie dobrych, sprawdzonych sposobów na katar, czyli inhalacji z solą fizjologiczną lub olejkami eterycznymi (np. eukaliptusowy, sosnowy).
Oczywiście podczas choroby powinno się jak najwięcej odpoczywać i nawadniać.
Ponadto w okresie infekcyjnym warto włączyć preparaty na odporność wspierające układ immunologiczny, np. zawierające witaminę C, cynk, wyciągi roślinne (jeżówka purpurowa, czarny bez).
Ważne! Jeżeli objawom towarzyszy duszność i/lub napady świszczącego oddechu oraz pojawia się silny i nieustępujący ból głowy, zatok (okolice nosa, czoło, szczęka) lub ucha, gorączka rośnie powyżej 38°C, a nasilony kaszel z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny utrzymują się dłużej, niż kilka dni należy natychmiast zgłosić się do lekarza. To może być powikłanie po przeziębieniu albo nadkażenie bakteryjne wymagające modyfikacji dotychczasowego leczenia.
Jak chronić się przed przeziębieniem w lecie?
Chociaż letnie infekcje są często bagatelizowane, warto wdrożyć kilka praktyk ochronnych:
- Unikaj nagłych zmian temperatury, np. ustaw klimatyzację max. 5-6°C poniżej temperatury zewnętrznej,
- Nie pij lodowatych napojów,
- Osuszaj ciało po kąpieli i nie siadaj w przeciągu,
- Suplementuj witaminy, jeżeli dieta nie dostarcza ich w wystarczającej ilości,
- Myj ręce i produkty spożywcze,
- Unikaj kontaktu z przeziębionymi osobami.
Co na przeziębienie latem stosować? Często zadawane pytania
Poniżej znajdziesz odpowiedź na dwa często zadawane pytania.
- Ile trwa przeziębienie w lato? Zazwyczaj od 5 do 10 dni. Objawy mogą być łagodniejsze niż zimą, ale zmniejszona regeneracja (np. z powodu pracy w klimatyzowanym biurze) może je przedłużać.
- Czy przeziębienie latem to alergia? Łatwo je pomylić, ale przy alergii objawy trwają dłużej i wszystkie pojawiają się jednocześnie, a nie stopniowo, oraz mogą się nasilać bądź słabnąć podczas podróży. Ponadto alergii towarzyszy wodnisty katar, podczas gdy przeziębieniowy zmienia swoją konsystencję. Poza tym przy przeziębieniu często występuje również kaszel, stan podgorączkowy, pocenie się, biegunka lub wymioty.
Przeziębienie latem: podsumowanie
Przeziębienie, kiedy jest ciepło, bywa bardziej uciążliwe niż zimą, bo trudno sobie pozwolić na odpoczynek. Sposób na szybki powrót do zdrowia to właściwe nawodnienie, leczenie objawowe i unikanie czynników drażniących – lodów, zimnych napojów, a zwłaszcza klimatyzacji. Aby cieszyć się pogodą i urlopem, warto także zawczasu wzmocnić odporność.
Źródła
1. https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie-przyczyny-objawy-leczenie-i-zapobieganie. [dostęp: 10.06.2025].
2. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7395586/. [dostęp: 10.06.2025].
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25561542/. [dostęp: 10.06.2025].
4. https://www.frontiersin.org/journals/virology/articles/10.3389/fviro.2024.1328457/full. [dostęp: 10.06.2025].
5. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8209954/. [dostęp: 10.06.2025].
6. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6031196. [dostęp: 10.06.2025].
7. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10253274. [dostęp: 10.06.2025].
8. https://health.clevelandclinic.org/summer-cold. [dostęp: 10.06.2025].
9. https://www.healthline.com/health/summer-cold. [dostęp: 10.06.2025].