Nikogo nie dziwi, gdy w wyniku niestrawności, duszności bądź bardzo dużego stresu czoło i głowa obficie zraszają się potem. Jednak nadmierne pocenie się głowy i twarzy bez wyraźnej przyczyny to dolegliwość, która może znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Zrozumienie jej patogenezy pomaga nie tylko w kwestii samopoczucia, ale także ułatwia zastosowanie terapii, która przyniesie korzyści zdrowotne. O czym świadczy nadmierne pocenie się głowy i jak je leczyć? 

Młody mężczyzna dotykający dłonią spoconego czoła, na którym widać delikatne krople potu. Zdjęcie ilustruje dyskomfort związany z nadmierną potliwością twarzy.

Nadmierne pocenie się głowy i twarzy: jak odróżnić naturalny proces od choroby? 

Wzrost temperatury otoczenia lub przyspieszenie metabolizmu (np. po wysiłku fizycznym albo zażyciu różnych substancji) podnosi ciepłotę ciała. Nie jest to korzystne dla prawidłowego funkcjonowania, dlatego gdy temperatura przekroczy 37°C, uruchamiają się procesy chłodzące. 

  • Po pierwsze, za pośrednictwem układu współczulnego zostaje zwiększona produkcja acetylocholiny, która stymuluje gruczoły ekrynowe do produkcji potu. 
  • Po drugie, rośnie stężenie tlenku azotu, który wpływa na ich aktywność i powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych. Dzięki temu więcej ogrzanej krwi dociera w pobliże skóry, skąd gruczoły mogą pobrać wodę tworzącą pot i rozproszyć nadmiar ciepła. 

Szacuje się, że człowiek może mieć nawet 2-24 miliony gruczołów potowych, które produkują dziennie od 0,5 do 1 litra potu. W upale lub przy wzmożonym treningu ilość ta może znacznie wzrosnąć, a u osób przystosowanych do wysokich temperatur może osiągnąć nawet 10 litrów na dobę (Goldsmith i wsp., 2012). Głowa poci się najbardziej, ponieważ należy do miejsc, gdzie gruczoły występują najliczniej i najgęściej. Jednak mimo różnic osobniczych w intensywności pocenia to jak najbardziej naturalny i prawidłowy proces. Po ustaniu przyczyny temperatura organizmu i ilość wydzielanego potu wracają do normy. 

Natomiast nadmierna potliwość głowy i twarzy jest diagnozowana, gdy dolegliwość trwa ponad 6 miesięcy, występuje co najmniej raz w tygodniu i utrudnia normalne funkcjonowanie. Objawy towarzyszące nadpotliwości głowy i twarzy to: 

  • Obfite kropelki potu na skórze czoła, skroniach, nad górną wargą nawet przy umiarkowanej temperaturze, 
  • Wilgotne włosy oraz ewentualne podrażnienia i odparzenia pod nimi po niewielkim wysiłku, 
  • Ślizganie się okularów na spoconej skórze i szybkie „spływanie” makijażu, 
  • Nadpotliwość skóry głowy w nocy powodująca częste wybudzenia ze snu. 
 
 

Zbliżenie na mokrą od potu skórę twarzy, gdzie wyraźnie widoczne są krople potu spływające po skroni. Zdjęcie idealnie pokazuje, jak wygląda nadmierna potliwość w okolicach twarzy.

Nadmierna potliwość głowy i twarzy: przyczyny 

Nie wchodząc w podział na pierwotny czy też wtórny aspekt dolegliwości, przyczyny nadmiernego pocenia się głowy i twarzy to: 

  • Podłoże genetyczne – hiperhidroza częściej występuje, jeśli rodzice na nią cierpią, 
  • Nadmierna stymulacja układu współczulnego wynikająca ze stresu, lęków, fobii lub zaburzeń psychosomatycznych, 
  • Zaburzenia hormonalne, np. nadczynność tarczycy, menopauza, zaburzenia pracy nadnerczy – estrogen, adrenalina i kortyzol wpływają na pracę gruczołów potowych, 
  • Niektóre choroby przewlekłe, przy których nadpotliwość jest objawem, w tym cukrzyca, choroby neurologiczne (np. choroba Parkinsona czy też Cushinga), chłoniaki (np. chłoniak Hodgkina) czy choroby sercowo-naczyniowe, 
  • Infekcje (gruźlica, HIV, bakteryjne zapalenie wsierdzia, a także przewlekłe choroby zakaźne), przy których zwiększone pocenie się jest naturalnym zjawiskiem, 
  • Leki i substancje psychoaktywne mające wpływ na poziom noradrenaliny bądź tlenku azotu oraz produkcję hormonów, takie jak leki przeciwdepresyjne (SSRI, TCA), hipotensyjne (np. propranolol), opioidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, a nawet niektóre antybiotyki, 
  • Niewłaściwy styl życia, który cechuje nadmierne spożycie tłuszczy, substancji psychoaktywnych czy też nootropików. 
 

Nadmierna potliwość twarzy: leczenie i zalecenia 

Leczenie nadmiernej potliwości głowy i twarzy zależy w dużej mierze od nasilenia objawów i przyczyny ich występowania. Wyróżnia się zarówno podejścia zachowawcze (np. zmiana diety, unikanie stresu), jak i metody farmakologiczne czy zabiegi medyczne. 

Ogólne zalecenia 

  1. Unikaj czynników nasilających potliwość. 
  2. Stosuj techniki relaksacyjne, które obniżają reakcje stresowe. 
  3. Używaj delikatnych szamponów i płynów do mycia twarzy, które nie podrażniają skóry. 
  4. Sięgaj po specjalistyczne dezodoranty z zawartością chlorku glinu. 
  5. Wybieraj bawełnę, len lub materiały „oddychające” oraz nie nakładaj ciasnych czapek i kapturów. 

Leczenie farmakologiczne i zabiegowe 

  • Produkty na nadpotliwość to antyperspiranty o podwyższonym stężeniu chlorku glinu (np. 15-20%) oraz żele lub kremy antymuskarynowe (z glikopirolanem). 
  • Leki doustne (antycholinergiczne i beta-blokery) mogą znacząco zredukować potliwość, ale wiążą się z możliwymi skutkami ubocznymi (suchość w ustach, zaburzenia widzenia). 
  • Toksyna botulinowa A (botoks) stosowana na nadpotliwość twarzy to jedna z najskuteczniejszych metod, ponieważ „blokuje połączenia nerwowo-mięśniowe oraz zazwojowe włókna współczulne unerwiające gruczoły potowe” (Ważniewicz i wsp., 2022). 
  • Radiofrekwencja mikroigłowa skutkuje zmniejszeniem liczby i wielkości gruczołów, 
  • Mikroogniskowe ultradźwięki, które znacząco zmniejszają produkcję potu przez co najmniej rok, ale wiążą się z bolesnymi skutkami ubocznymi. 
  • Endoskopowa sympatektomia piersiowa (ETS) stosowana przy ciężkiej, opornej na leczenie hiperhidrozie. 

Nadmierne pocenie się twarzy: domowe sposoby 

  • Zioła na nadmierną potliwość twarzy to szałwia, kora dębu, skrzyp polny, pokrzywa. 
  • Kąpiele i inhalacje ziołowe z dodatkiem rumianku czy lawendy mogą uspokoić układ nerwowy, pośrednio zmniejszając potliwość (zwłaszcza na tle stresowym). 
  • Szybkie spryskanie twarzy wodą termalną obniża temperaturę powierzchni skóry i łagodzi pocenie. 

Dieta 

Ograniczenie ostrych przypraw i napojów (np. kawy), które działają na metabolizm i układ współczulny, bardzo pomaga w walce z dolegliwością. Ponadto ważne, aby spożywać zdrowe, zbilansowane posiłki, bo niedobór niektórych witamin z grupy B czy witaminy D3 może zaburzać równowagę hormonalną i nerwową. 

 

Nadmierne pocenie się skóry głowy: skutki nieleczonej dolegliwości 

Nadmierne pocenie się powoduje dyskomfort fizyczny i psychiczny, przyczyniając się do wstydu i lęku społecznego, co znacząco obniża komfort codziennego funkcjonowania. Ponadto bywa przyczyną zaburzeń snu, czego konsekwencją jest zmęczenie i obniżenie koncentracji w pracy. Nieleczona nadpotliwość skóry głowy może także prowadzić do szeregu problemów dermatologicznych wynikających z ciągłej wilgotności i maceracji skóry (potówki, zapalenie mieszków włosowych, łojotokowe zapalenie, grzybica). 

 

Wyraźne zbliżenie na spocony profil twarzy, gdzie widać charakterystyczne krople potu na skórze. Zdjęcie pokazuje typowe objawy nadmiernej potliwości w strefie T twarzy.

Dlaczego poci mi się głowa i twarz, nawet w normalnej temperaturze? 

Poniżej publikujemy najczęściej zadawane pytania dotyczące nadpotliwości twarzy. 

  • Dlaczego moja głowa tak bardzo się poci, zwłaszcza w nocy? Najprawdopodobniej masz do czynienia z hiperhydrozą wywołaną nadmierną aktywnością układu współczulnego, zaburzeniami hormonalnymi lub stresem. Może to także być objaw poważnej, przewlekłej choroby, dlatego warto zbadać przyczynę, konsultując się z lekarzem. 
  • Czym leczyć pocenie głowy? Oprócz ogólnych zasad higieny i zbilansowanej diety warto stosować miejscowe antyperspiranty z chlorkiem glinu. Jeśli te zawodzą, lekarz może zalecić preparaty antycholinergiczne lub zabieg z toksyną botulinową. 
  • Jakiej witaminy brakuje przy poceniu? Często wskazuje się niedobór witamin z grupy B czy D3, ale również brak innych mikroelementów może pośrednio powodować zwiększoną potliwość. 
  • Co na nadmierne pocenie się twarzy? Oprócz metod domowych (np. ziołowe okłady), skuteczne bywa wstrzyknięcie toksyny botulinowej, stosowanie leków antymuskarynowych czy specjalistycznych antyperspirantów. 
 

Nadmierne pocenie się głowy i twarzy: podsumowanie 

Nadmierna potliwość głowy i twarzy to złożony problem, który może wynikać z różnych czynników. Choć w wielu przypadkach zmiana diety i trybu życia pomaga ją zmniejszyć, to jednak warto pamiętać, że nadpotliwość, zwłaszcza jeśli nasila się w nocy albo ma charakter nagły i intensywny, może być objawem choroby ogólnoustrojowej. Dlatego nie należy bagatelizować symptomów i trzeba skonsultować się z lekarzem, aby ustalić właściwą przyczynę i wybrać odpowiednią formę leczenia. 

 

 

Źródła: 

  1. Goldsmith L. A., Katz S. I., Gilchrest B. A., Paller A. S., Leffel D. J., Wolff K., Fitzpatrick’s Dermatology in General Medicine, 8th edition, The McGraw-Hill Companies, Inc, 2012. 

  2. Ważniewicz S., Anioła A., Jałowska M., Metody zabiegowe w leczeniu nadpotliwości, 2022. https://www.termedia.pl/Metody-zabiegowe-w-leczeniu-nadpotliwosci,56,50273,1,0.html. [dostęp: 8.01.2025]. 

  3. Ando Y., Ohshima Y., Yanagishita T., Watanabe H., Tamada Y.,  Akiyama M., Watanabe D., Clinical utility of botulinum toxin type A local injection therapy for head and forehead hyperhidrosis, 2022. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35393718/. [dostęp: 8.01.2025]. 

  4. Polańska A., Nadmierne wydzielanie potu (Hyperhidrosis), 2017. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/168862,nadmierne-wydzielanie-potu-hyperhidrosis. [dostęp: 8.01.2025]. 

  5. Kostecka A., Nadpotliwość – patogeneza i metody leczenia, 2018. https://www.termedia.pl/dermatologia/Nadpotliwosc-patogeneza-i-metody-leczenia%2C31356.html[dostęp: 8.01.2025]. 

 
 
 
 
share-icon Podziel się artykułem ze znajomymi

Z wykształcenia chemiczka o specjalności chemia środków bioaktywnych i kosmetyków, a od 2019 r. copywriterka na cały etat. Specjalizuje się copywritingu medycznym, choć pisze również na tematy związane z rolnictwem, ogrodnictwem i zdrowym trybem życia. Prywatnie interesuje się sztuką i psychologią...

Wszystkie artykuły autora