Nadmierna potliwość – przyczyny, leczenie, możliwe choroby. Domowe sposoby i zioła na hiperhydrolizę

Pocenie jest jedną z fizjologicznych funkcji organizmu. Służy do regulacji temperatury ciała oraz usuwania zbędnych, potencjalnie szkodliwych substancji. Zdarza się jednak, że ilość wydzielanego potu staje się problemem. O czym świadczy nadmierne pocenie się i jak z walczyć z tą przypadłością? Odpowiedzi na te oraz wiele więcej pytań znajdziesz w naszym artykule.

Kiedy mówimy o nadmiernej potliwości?

Nadmierna potliwość (hiperhydroliza) to stan, w którym organizm wydziela więcej potu niż jest to fizjologicznie potrzebne. Dla wielu osób stanowi bardzo wstydliwy i krępujący problem prowadzący do obniżenia samopoczucia, samooceny i komfortu. Hiperdyroliza może dotyczyć wyłącznie jednego obszaru ciała (np. nadmierna potliwość pod pachami) lub mieć charakter uogólniony (nadmierna potliwość całego organizmu). Jeśli obserwujesz u siebie nadmierne pocenie się, nie zwlekaj i skonsultuj się z lekarzem. Może być to objaw problemów zdrowotnych wymagających leczenia.

Nadmierna potliwość – przyczyny

O czym może świadczyć nadmierne pocenie się? Wyodrębniamy przyczyny pierwotne i wtórne.

• Przyczyny pierwotne są związane z czynnikami genetycznymi. Najczęściej pojawiają się już w okresie dzieciństwa. Szacuje się, że nawet 90% przypadków hiperhydrolizy wynika z przyczyn pierwotnych.
• Wtórne przyczyny to najczęściej zaburzenia funkcjonowania organizmu, w wyniku których pojawia się nadmierna potliwość. Choroby, takie jak cukrzyca, otyłość, nadczynność tarczycy, niewydolność serca, grypa, gruźlica mogą prowadzić do nadmiernej produkcji potu. Bardzo często nadmierna potliwość związana jest też z zaburzeniami hormonalnymi. Przyczyny wtórne obejmują również stosowanie niektórych leków, in. przeciwdepresyjnych i sterydowych, których skutkiem ubocznym może być nadmierne pocenie się.

Nadmierna potliwość – objawy i diagnostyka

Nadmierna produkcja potu może mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach stresowych lub związanych z aktywnością fizyczną, jak również w stanie spoczynku i relaksu, a nawet podczas snu. Do jakiego lekarza udać się w przypadku problemów z nadmierną potliwością? W pierwszej kolejności warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub internistą. Na podstawie szczegółowego wywiadu specjalista zleci Ci odpowiednie badania i skieruje na konsultacje z lekarzami innych specjalizacji, np. dermatologiem i/lub endokrynologiem. Jakie trzeba zrobić badania na nadmierne pocenie się? Pomocne mogą być m.in.:

• Morfologia,
• Glukoza i insulina na czczo,
• TSH,
• Testosteron,
• Estrogeny,

Pamiętaj, aby nie diagnozować się samodzielnie. Jeśli coś budzi Twój niepokój, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który oceni, co oznacza nadmierne pocenie się w Twoim przypadku i zaproponuje odpowiednie kroki diagnostyczne oraz leczenie.

Nadmierna potliwość – leczenie

Jak zlikwidować nadmierną potliwość? To pytanie, które zadaje sobie chyba każda osoba doświadczająca tego problemu. Sposoby są bardzo różne i mogą obejmować m.in.:

• Farmakoterapię (zwłaszcza kiedy nadmierna potliwość jest konsekwencją chorób lub zaburzeń hormonalnych),
• Odpowiednią pielęgnację domową,
• Zmiany w stylu życia, sposobie żywienia i suplementacji.

Niestety nie istnieje jeden złoty środek, który sprawdzi się u wszystkich. Leczenie nadmiernej potliwości powinno być zaplanowane indywidualnie oraz uwzględniać przyczynę problemu i możliwości danej osoby.

Leki na nadmierną potliwość

Jeśli nadmierna potliwość jest konsekwencją problemów zdrowotnych, lekarz może zasugerować Ci farmakoterapię ukierunkowaną na leczenie przyczyny. Często zalecane są leki antycholinergiczne, które wpływają na przewodzenie impulsów nerwowych oraz beta-adrenolityczne. Zawsze stosuj je zgodnie z zaleceniami lekarza, aby mieć pewność, że będą nie tylko skuteczne, ale również bezpieczne.

Zabiegi na nadmierną potliwość

Z nadmierną potliwością możemy walczyć również w gabinecie kosmetologicznym lub u lekarza medycyny estetycznej. Pomocne mogą się okazać zabiegi wpływające na budowę i funkcje gruczołów potowych, a tym samym ograniczające produkcję potu. Jakie zabiegi na nadmierną potliwość?

• Jonoforeza – podczas zabiegu przez dany obszar ciała przepuszczany jest prąd elektryczny wpływający na gruczoły potowe i upośledzający ich funkcję. Zbieg nie jest bolesny, ale do zaobserwowania efektów zwykle konieczna jest seria 8-10 zabiegów.
• Toksyna botulinowa („botoks”) – ostrzyknięcie danego obszaru może całkowicie zahamować produkcję potu nawet na kilka miesięcy.
• Lipoliza laserowa – wykorzystuje wiązki światła laserowego, które oddziałują na gruczoły potowe i hamują ich funkcje wydzielnicze.

Domowe sposoby na nadmierną potliwość

Jak naturalnie zmniejszyć potliwość? Bardzo ważna jest odpowiednia, codzienna pielęgnacja oraz dbałość o higienę. Poznaj domowe sposoby pomocne w walce z nadmierną potliwością.

• Wybieraj lekkie, przewiewne ubrania wykonane z naturalnych materiałów, które przepuszczają powietrze i nie zaburzają naturalnych funkcji skóry.
• Unikaj kąpania się w bardzo gorącej wodzie, która może pobudzać gruczoły potowe do pracy.
• Wybieraj dezodoranty i antyperspiranty o przedłużonym działaniu, które zapewnią Ci uczucie świeżości i komfortu na wiele godzin.
• Pomocne mogą być też preparaty na nadmierne pocenie się, takie jak talk lub zasypki. W ich składzie często występują substancje łagodzące (np. alantoina) oraz przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe (np. kwas acetylosalicylowy).
• Dbaj o nawilżenie skóry, unikaj podrażnienia i przesuszenia. Po depilacji zawsze aplikuj krem lub żel łagodzący.
• Popularnym domowym sposobem jest również wcieranie w skórę rozcieńczonego octu jabłkowego. Zabieg wykonuj jednak wyłącznie miejscowo na nieuszkodzoną i niepodrażnioną skórę.

Zioła na nadmierną potliwość

Nadmierną potliwość można leczyć również ziołami. Co stosować? Dobrze sprawdzą się:

• Szałwia,
• Melisa,
• Kora dębu,
• Brzoza,
• Pokrzywa,
• Skrzyp polny

To zioła, które pozytywnie wpływają na kondycję skóry oraz pracę gruczołów łojowych. Możesz stosować je w formie naparów do picia, a także do kąpieli lub przemywania skóry.

Sprawdź: zioła i herbaty.

Nadmierna potliwość – dieta

Jak radzić sobie z nadmierną potliwością za pomocą diety? Przede wszystkim Twoje posiłki powinny być jak najmniej przetworzone. Ogranicz produkty typu instant i fast-food, postaw na świeże warzywa i owoce, pełnoziarniste zboża, pełnowartościowy nabiał i zdrowe tłuszcze roślinne. U wielu osób nasilenie nadmiernej potliwości obserwuje się po spożyciu produktów, takich jak:

• Ostre przyprawy np. pieprz, chilli,
• Cebula, czosnek,
• Imbir,
• Alkohol,
• Cytrusy
• Kawa, napoje energetyczne, herbata czarna i zielona (ze względu na wysoką zawartość kofeiny).

Obserwuj swój organizm i sprawdź, czy konkretne produkty lub potrawy prowadzą do wzmożonej potliwości. Jeśli tak, postaraj się je ograniczyć.

Jak zapobiec nadmiernemu poceniu się?

Najważniejszym elementem profilaktyki jest dbałość o codzienną higienę osobistą oraz unikanie ubrań ze sztucznych materiałów nieprzepuszczających powietrza. Wielu osobom wydaje się, że skóra dotknięta nadmierną potliwością nie wymaga nawilżenia i wręcz warto stosować produkty wysuszające. To błąd, ponieważ odpowiednie nawilżenie ciała jest bardzo ważnym krokiem ograniczającym ryzyko nadmiernej potliwości. Pamiętaj też o regularnych badaniach profilaktycznych, dzięki którym możliwe będzie wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych we wczesnym stadium.

Podsumowanie

Nadmierne pocenie się to nieprzyjemny problem. Powody nadmiernej potliwości możemy podzielić na pierwotne i wtórne, a sposób leczenia jest indywidualny i zależny od przyczyny. Bardzo ważna jest dbałość o codzienną higienę osobistą, zwracanie uwagi na skład ubrań, dietę i styl życia. Pomocne są też terapie ziołowe. W bardzo zaawansowanych przypadkach wskazana może być farmakoterapia, zabiegi z zakresu kosmetologii lub medycyny estetycznej.

Źródła:

1. Jabłonowska O., Woźniacka A., Dziankowska-Bartkowiak B., Nadmierna potliwość – przyczyny i możliwości terapeutyczne, https://www.termedia.pl/dermatologia/Nadmierna-potliwosc-przyczyny-i-mozliwosci-terapeutyczne,41718.html [dostęp: 21.06.2024]
2. Prystupa A., Kowal A., Mosiewicz J., Hyperhydroza – objawy, diagnostyka i leczenie na podstawie opisu przypadku, https://www.monz.pl/pdf-91758-26034?filename=HYPERHYDROSIS%20_%20SYMPTOMS_.pdf [dostęp: 21.06.2024]
3. Brackenrich J., Fagg C., Hyperhidrosis, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459227/ [dostęp: 21.06.2024]
4. McConaghy J., Fosselman D., Hyperhidrosis: Management Options, https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2018/0601/p729.html, [dostęp: 21.06.2024]