Kurzajki na stopie u dziecka: jak się ich pozbyć? Przyczyny i leczenie

Kurzajka na stopie u dziecka: Co to dokładnie jest? 

Kurzajka, a tak naprawdę brodawka na stopie u dziecka, bo to jest prawidłowy termin medyczny, to wypukła zmiana skórna wywołana przez zakażenie jednym z rodzajów wirusa brodawczaka ludzkiego, HPV (ang. human papillomavirus). Zidentyfikowano ponad 200 typów tego wirusa (Wiercińska, 2022). Na stopach u dziecka mogą pojawić się:

• Brodawki podeszwowe (typy wirusa: 1, 2, 4, 63) – brodawki występujące na podeszwach stóp, których średnica może przekraczać centymetr i ze względu na umiejscowienie nieraz utrudniają chodzenie,
• Brodawki mozaikowe (typy wirusa: 2, 27, 57) – duże skupiska brodawek podeszwowych, które zlewają się w jedną całość.

Kiedy najczęściej pojawiają się kurzajki na stopie u dziecka? Nie ma dolnej granicy wieku – dolegliwość może dotknąć nawet najmłodszych. Zachorowanie jest sprawą losową i zależy przede wszystkim od tego, czy dziecko zetknie się z wirusem, czy nie. Duże znaczenie odgrywa również właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego i przestrzeganie zasad higieny.

Jak wygląda kurzajka na stopie u dziecka? 

W początkowym stadium kurzajka na stopie u dziecka wygląda jak cielisty guzek (grudka) o średnicy kilku-kilkunastu milimetrów. Brodawka ma szorstką i rogowaciejącą powierzchnię i jest dobrze odgraniczona od zdrowej skóry. W miarę wzrostu zaczyna przypominać główkę kalafiora w cielistym, żółtawym lub brązowym kolorze – nowe wykwity pojawiają się wokół pierwotnej, największej zmiany. Pod mikroskopem można zaobserwować liczne naczynia krwionośne, dzięki którym brodawka się rozrasta.

To, jak szybko powiększa się kurzajka na stopie u dziecka, jest kwestią indywidualną. Nie warto jednak zwlekać z wizytą u specjalisty do momentu, aż zmiana stanie się naprawdę duża i zacznie sprawiać dyskomfort ani tym bardziej usuwać jej na własną rękę bez konsultacji – nie każda grudka na stopie u dziecka to kurzajka.

Kurzajki na stopie u dziecka: objawy 

Jak objawia się brodawka wirusowa u dziecka na stopie? Oprócz zmiany skórnej o charakterystycznym wyglądzie, mogą pojawić się:

• Ból lub dyskomfort przy chodzeniu, zwłaszcza jeśli to duża kurzajka na stopie u dziecka albo tzw. brodawka mozaikowa,
• Swędzenie,
• Biała otoczka ze zrogowaciałego naskórka wokół grudki.

Jak rozpoznać kurzajki na stopach u dziecka? 

Diagnozę stawia pediatra lub dermatolog na podstawie typowego wyglądu zmiany skórnej oraz objawów.

• Tym, co pozwala odróżnić kurzajkę od np. odcisku, jest zazwyczaj brak bolesności (chociaż ze względu na umiejscowienie na stopie brodawka może sprawiać dyskomfort i utrudniać chodzenie).
• U podstawy odcisku, a konkretnie nagniotka, znajduje się korzeń (rogowy czop), a brodawki – naczynia krwionośne, które odżywiają narośl.
• Poza tym kurzajki i odciski powstają z innych przyczyn. Te pierwsze pojawiają się w wyniku zakażenia wirusem HPV, a drugie – długotrwałego nacisku i tarcia. Dlatego tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie – preparaty na odciski i pęcherze nie nadają się do leczenia brodawek wirusowych!

Skąd się biorą kurzajki na stopach u dzieci? 

Jakie są drogi zakażenia wirusem HPV? Patogen rozwija się jedynie w komórkach naskórka i nabłonka płaskiego, dlatego do jego przeniesienia na stopę dziecka dochodzi w wyniku:

• Bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną (skóra/skóra lub błona śluzowa/skóra),
• Przeniesienia na skórę zainfekowanych komórek naskórka znajdujących się na jakiejś powierzchni, np. podłogi na basenie czy sali gimnastycznej, ręcznika, butów.

Kurzajka na stopie u dziecka: jak leczyć tę dolegliwość? 

Jak pozbyć się kurzajki na stopie u dziecka? Nigdy samodzielnie. Brodawek nie wolno wyciskać, wycinać ani zdrapywać, ponieważ może to doprowadzić do rozsiania wirusa na inne części ciała. Istnieją preparaty na brodawki i kurzajki dostępne bez recepty, ale mimo wszystko najlepiej skonsultować sposób postępowania z lekarzem. Specjalista dobierze metodę, która będzie najskuteczniejsza i sprawi dziecku najmniej dyskomfortu. W terapii zmian chorobowych wywołanych przez wirusa HPV stosuje się leczenie:

• Zachowawcze/miejscowe – m.in. immunomodulatory (interferon α, imikwimod), leki antyproliferacyjne (podofilotoksyna, 5-fluorouracyl), preparaty keratolityczne, czyli złuszczające (kwas salicylowy, kwas trichlorooctowy, kwas dwuchlorooctowy) oraz sinekatechiny (substancje roślinne o złożonym mechanizmie działania),
• Inwazyjne – krioterapia (wymrażanie kurzajek ciekłym azotem), laser ablacyjny, metody chirurgiczne (łyżeczkowanie pod znieczuleniem), elektrokoagulacja (wypalanie kurzajki prądem). Po każdej z tych metod w miejscu brodawki może pozostać blizna.

Leczenie kurzajek na stopach u dziecka to zazwyczaj proces długotrwały. Na szczęście najczęściej zmiana ustępuje całkowicie i nie zostawia śladów, choć wiele zależy od wielkości, umiejscowienia narośli oraz metody leczenia.

Kurzajka na stopie u dziecka: domowe sposoby. Czy są skuteczne? 

A jak wyleczyć kurzajki na stopie u dziecka domowymi sposobami? Do tradycyjnych kuracji o potwierdzonej skuteczności (choć również obarczonych ryzykiem powikłań) należą:

• Sok z glistnika (jaskółczego ziela) – świeży sok lub ekstrakt nakłada się punktowo na zmienione chorobowo miejsce (można go nabyć w aptece). Jednak trzeba brać pod uwagę, szczególnie u dzieci, alergizujące właściwości tej rośliny oraz silne działanie barwiące,
• Ścieranie pumeksem – procedura jest opisana w źródłach anglosaskich. Brodawki zakleja się taśmą klejącą na 6 dni, a następnie usuwa taśmę i ściera zrogowaciały naskórek pumeksem. Na noc kurzajkę należy pozostawić bez opatrunku, nie stosuje się też miejscowo żadnych preparatów. Następnego dnia zaczyna się kolejny 6-dniowy cykl. Całe leczenie trwa ok. 2 miesięcy, jednak istnieje duże ryzyko uszkodzenia skóry. Sama metoda wydaje się też uciążliwa dla dziecka.

Jeśli chodzi o domowe sposoby stanowczo odradzane przez specjalistów, warto wspomnieć o:

• Okładach z octu lub octu zmieszanego z solą,
• Nacieraniu narośli czosnkiem i zaklejanie ich plastrem,
• Malowaniu lakierem do paznokci.

Żadna z tych metod nie ma potwierdzonej skuteczności. Leczenie – zarówno specjalistyczne, jak i domowe – warto jednak uzupełnić odpowiednią pielęgnacją. Można sięgnąć po mocno nawilżające kremy do stóp, najlepiej takie, które nie zostawiają tłustej warstwy i są hipoalergiczne. Niektórzy stosują też pudry i zasypki do stóp w celu zmniejszenia dyskomfortu i podrażnień w czasie noszenia obuwia i chodzenia (podeszwy stóp to miejsce bardzo narażone na otarcia). Takie preparaty zapobiegają również nadkażeniom bakteryjnym i grzybiczym, ponieważ wchłaniają nadmiar wilgoci.

Żadna z tych metod nie ma potwierdzonej skuteczności. Leczenie – zarówno specjalistyczne, jak i domowe – warto jednak uzupełnić odpowiednią pielęgnacją. Można sięgnąć po mocno nawilżające kremy do stóp, najlepiej takie, które nie zostawiają tłustej warstwy i są hipoalergiczne. Niektórzy stosują też pudry i zasypki do stóp w celu zmniejszenia dyskomfortu i podrażnień w czasie noszenia obuwia i chodzenia (podeszwy stóp to miejsce bardzo narażone na otarcia). Takie preparaty zapobiegają również nadkażeniom bakteryjnym i grzybiczym, ponieważ wchłaniają nadmiar wilgoci. 

Brodawka wirusowa na stopie u dziecka: jak zapobiegać? 

Nie ma dzieci odpornych na wirusa HPV, dlatego najlepszą profilaktyką jest zachowywanie odpowiedniej higieny:

• Częste mycie rąk,
• Nieużywanie cudzego obuwia i ręczników,
• Chodzenie na basenie w klapkach,
• Zabezpieczanie opatrunkiem ran i zadrapań na stopach,
• Unikanie kontaktu z osobami, które mają brodawki.

Ważne jest również wspieranie odporności zdrową i zbilansowaną dietą, aktywnością fizyczną oraz odpowiednimi suplementami, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Choć dużo mówi się o szczepieniach przeciwko HPV, warto podkreślić, że chodzi o inne rodzaje wirusa – przede wszystkim te, które wywołują kłykciny kończyste (typ 6 i 11) oraz raka szyjki macicy (typ 16 i 18).

Kurzajki u dziecka na stopie: podsumowanie 

Kurzajki na stopie u dziecka najczęściej są niebolesne i niegroźne, chociaż ze względu na umiejscowienie mogą powodować dyskomfort. Zdarza się, że ustępują samoistnie, ale trwa to bardzo długo (1-2 lata) i w tym czasie wirus może przenieść się na inne części ciała (Wiercińska, 2022). Dlatego w przypadku pojawienia się grudek lub narośli na skórze stóp u dziecka najlepiej szybko skonsultować się z lekarzem.

Źródła