Waga w ciąży: jak powinien wyglądać przyrost wagi w ciąży? Kalkulator!

Justyna Dystrych

Kwiecień 10, 2025

Zastanawiasz się, jaki przyrost wagi jest odpowiedni podczas ciąży? Nasz kalkulator pomoże Ci kontrolować prawidłową masę ciała w tym szczególnym czasie. Dowiedz się, jak BMI wpływa na oczekiwany przyrost kilogramów i jakie wartości są zalecane w poszczególnych etapach ciąży. Ten kompletny przewodnik zawiera wszystkie informacje, których potrzebujesz, by zadbać o zdrowie swoje i dziecka.

kobieta w ciazy

BMI jako podstawa do określenia prawidłowego przyrostu wagi w ciąży

Jak wskazują specjaliści z Instytutu Matki i Dziecka, masa ciała matki ma ogromny wpływ na rozwój płodu – chodzi zarówno o wagę przed zapłodnieniem, jak i jej przyrost po. Nic dziwnego, że wiele mam zastanawia się, ile powinno się przytyć w ciąży i chce na bieżąco kontrolować „ciążowe tycie” (fachowo nazywane ciążowym przyrostem masy ciała matek, GWG).

W Internecie można znaleźć mnóstwo prostych kalkulatorów, które pozwalają oszacować, czy ich masa ciała w danym tygodniu ciąży nie odbiega od normy. Aby jednak się tego dowiedzieć, musisz znać swoje BMI (Body Mass Index) – to fundamentalny wskaźnik, od którego zależy zalecany przyrost wagi w ciąży. Zanim zaczniesz korzystać z kalkulatora wagi w ciąży, musisz znać swoje BMI sprzed ciąży (czyli pBMI).

Prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży różni się znacząco w zależności od początkowego BMI.

Dla kobiet z BMI poniżej 18,5 (niedowaga) całkowity odpowiedni przyrost masy powinien wynosić między 12,5 a 18 kg, z tygodniowym przyrostem w II i III trymestrze około 0,5-0,6 kg.
Przy BMI w zakresie 18,5-24,9, czyli przy prawidłowej wadze, zalecany całkowity przyrost to 11,5-16 kg, z tygodniowym przyrostem 0,4-0,5 kg w późniejszych etapach ciąży.
Kobiety z nadwagą (BMI 25-29,9) powinny przytyć w sumie 7-11,5 kg,
Natomiast przy BMI powyżej 30 zalecany przyrost wagi to 5-9 kg, z tygodniowym przyrostem w obu przypadkach wynoszącym 0,2-0,3 kg.

Wartości te dotyczą ciąży pojedynczej – przyrost wagi w ciąży bliźniaczej będzie większy:

Dla kobiet z prawidłowym BMI (18,5–24,9) – 16-24 kg,
Dla kobiet z niedowagą (BMI <18,5) – ponad 20 kg,
Dla kobiet z nadwagą (BMI 25-29,9) – 14-22 kg,
Dla kobiet z otyłością (BMI ≥30) – 11-19 kg.

W których częściach ciała można najbardziej zauważyć przybieranie na wadze w ciąży? Oczywiście na brzuchu, ale też na piersiach, udach czy biodrach. Ponieważ skóra w tych okolicach ulega największemu rozciąganiu, może nieprzyjemnie swędzieć, przesuszać się czy napinać. Ulgę przyniosą delikatne nawilżająco-natłuszczające kosmetyki dla mam. Wiele kobiet stosuje też kosmetyki przeciw rozstępom w okresie największego przyrostu wagi w ciąży, kiedy to łatwo o uszkodzenie włókien kolagenowych.

Przyrost wagi w poszczególnych trymestrach ciąży

Jeśli chodzi o przyrost wagi w ciąży, wykres czy tabela wygenerowana przez kalkulatory mogą być użyteczne, ale warto pamiętać, że każda ciąża jest inna. Masę ciała ciężarnej na bieżąco musi kontrolować ginekolog-położnik prowadzący ciążę.

Pierwszy trymestr ciąży to okres, gdy wskaźnik masy ciała jest zazwyczaj niewielki. W pierwsze tygodnie ciąży organizm dopiero adaptuje się do nowej sytuacji, a prawidłowa waga może wzrosnąć o 1-2 kg. Niektóre kobiety mogą nawet doświadczyć niewielkiego spadku wagi ze względu na poranne mdłości, zmianę apetytu, zwiększoną wrażliwość na zapachy oraz zmęczenie i senność. Nie powinno to być powodem do niepokoju, o ile spadek nie jest znaczący.
W drugim trymestrze ciąży przyrost masy ciała jest najbardziej dynamiczny. Jest to okres, gdy łożysko osiąga pełną wielkość, zwiększa się objętość płynu owodniowego, rozwija się tkanka tłuszczowa niezbędna do karmienia, wzrasta objętość krwi krążącej i powiększa się macica. Prawidłowy przyrost w tym czasie powinien być regularny i stabilny, co można łatwo monitorować za pomocą kalkulatora masy ciała w ciąży.
Trzeci trymestr ciąży charakteryzuje się zróżnicowanym przyrostem wagi. Jest to czas, gdy intensywnie rośnie waga dziecka, zwiększa się ilość płynu owodniowego, może pojawić się tendencja do zatrzymywania wody w organizmie, a także rozwija się tkanka tłuszczowa potrzebna do późniejszej laktacji. Wszystkie te zmiany składają się na całkowity przyrost masy ciała w ciąży.

Ile można przytyć w ciąży? Tabela

Przyrost wagi w ciąży w poszczególnych tygodniach przedstawia poniższa tabela. Pamiętaj, że to tylko pewna wizualizacja – Twój „idealny” przyrost wagi w ciąży może wyglądać nieco inaczej.

Tygodnie ciąży	Trymestr	Średni przyrost wagi (niedowaga)	Średni przyrost wagi (prawidłowe BMI)	Średni przyrost wagi (nadwaga)	Średni przyrost wagi (otyłość)
1-4	I	1,0	0,8	0,5	0,2
5-8	I	2,6	2,0	1,3	0,7
9-12	I	4,2	3,1	2,1	1,1
13-16	II	6,0	4,6	3,1	1,7
17-20	II	8,1	6,2	4,3	2,5
21-24	II	10,1	7,8	5,5	3,3
25-28	II	12,1	9,4	6,8	4,1
29-32	III	14,4	11,4	8,3	5,3
33-36	III	16,8	13,4	9,9	6,4
37-40	III	19,2	15,4	11,5	7,7

Nieprawidłowa waga w ciąży: co oznacza za wysoki przyrost?

Skąd się bierze nadmierny wzrost wagi w czasie ciąży? Przyczyn może być wiele, a problem najczęściej wynika z:

Nadmiernej podaży kalorii. Wiele kobiet ulega mitowi, że w ciąży należy „jeść za dwoje”, co prowadzi do spożywania znacznie większej liczby kalorii, niż organizm faktycznie potrzebuje. W I trymestrze organizm praktycznie nie ma zwiększonego zapotrzebowania, w II wynosi ok. 340 kcal dziennie, a w III – 450 kcal dziennie,
Diety bogatej w cukry proste i tłuszcze nasycone. Spożywanie nadmiaru cukrów prostych prowadzi do gwałtownych skoków poziomu glukozy i insuliny, co sprzyja odkładaniu się tłuszczu, zwłaszcza w połączeniu z brakiem aktywności fizycznej,
Zaburzeń gospodarki hormonalnej. Zmiany hormonalne mogą sprzyjać zatrzymywaniu wody i zwiększonemu apetytowi. Progesteron sprzyja gromadzeniu tłuszczu jako rezerwy energetycznej. Zwiększona wrażliwość na insulinę w I trymestrze i insulinooporność w późniejszych tygodniach mogą powodować większe magazynowanie tłuszczu,
Zatrzymanie wody w organizmie. W drugiej połowie ciąży organizm zaczyna gromadzić więcej płynów, co może powodować nagły wzrost masy ciała, szczególnie w III trymestrze.

Nieprawidłowy przyrost wagi w ciąży: za niski. Co oznacza?

Niepokojący jest również za mały przyrost wagi w ciąży. Do najczęstszych przyczyn takiej sytuacji należy:

Niewłaściwie dobrana dieta. Kobiety stosujące diety eliminacyjne (np. wegańską bez suplementacji, dietę niskowęglowodanową) mogą nie dostarczać organizmowi wystarczającej ilości składników odżywczych, co prowadzi do niedożywienia i niskiego przyrostu masy. Poza tym niektóre kobiety, obawiając się nadmiernego przytycia w ciąży, celowo ograniczają kalorie – niepotrzebnie!
Mdłości i wymioty (zwłaszcza hiperemesis gravidarum). Silne nudności i wymioty mogą znacząco ograniczać ilość spożywanego jedzenia i prowadzić do utraty masy ciała. Pomocne mogą okazać się preparaty na mdłości i nudności dla kobiet w ciąży, ale w skrajnych przypadkach konieczna jest hospitalizacja i dożylne nawodnienie organizmu.

Problemy mogą też wynikać z infekcji i chorób przewlekłych, zaburzeń endokrynologicznych, ewentualnych wad płodu czy łożyska. Zawsze w takiej sytuacji warto skonsultować się z lekarzem.

Składowe przyrostu masy ciała

Co składa się na wagę w ciąży? Całkowity przyrost wagi w ciąży to nie tylko masa samego dziecka.

Na wagę płodu, która wynosi około 3-3,5 kg, składają się: tkanka tłuszczowa dziecka, narządy wewnętrzne, szkielet i mięśnie.
Łożysko i płyn owodniowy to dodatkowe 1,5-2 kg, gdzie samo łożysko waży 0,6-0,8 kg, a płyn owodniowy 0,8-1 kg.
W organizmie matki zachodzi szereg zmian prowadzących do zwiększenia masy ciała: powiększona macica to 0,9-1,2 kg, tkanka gruczołu piersiowego dodaje 0,4-0,6 kg, zwiększona objętość krwi to kolejne 1,3-1,5 kg, płyny pozanaczyniowe ważą 1,2-1,5 kg, a dodatkowa tkanka tłuszczowa to 2,7-3,5 kg.

Możliwe powikłania i czynniki ryzyka

Coraz więcej mówi się o licznych zagrożeniach zdrowotnych związanych z nadmierną masą ciała matki, dlatego kobiety powinny na poważnie zająć się leczeniem otyłości i nadwagi już na etapie planowania ciąży. Również duży przyrost wagi może prowadzić do poważnych komplikacji. Cukrzyca ciążowa jest szczególnie częsta u kobiet z BMI powyżej 25 i wymaga ścisłej kontroli poziomu cukru we krwi. Choroba może mieć poważne konsekwencje dla płodu i wymaga specjalnej diety. Nadciśnienie w ciąży to kolejne potencjalne powikłanie, które niesie ze sobą ryzyko stanu przedrzucawkowego. Wymaga ono regularnych kontroli ciśnienia oraz prowadzi do konieczności ograniczenia aktywności fizycznej, szczególnie w III trymestrze ciąży.

Kontrola przyrostu wagi poprzez dietę i aktywność

Dieta w ciąży powinna być przede wszystkim zbilansowana. Zaleca się spożywanie pięciu mniejszych posiłków dziennie o regularnych porach, przy odpowiednim nawodnieniu organizmu (minimum 2 litry płynów). Kluczowe jest ograniczenie soli i cukrów prostych. W diecie nie może zabraknąć odpowiedniej ilości białka (70-100 g dziennie), kwasów omega-3, żelaza, kwasu foliowego, wapnia i witaminy D.

Aktywny tryb życia w ciąży jest równie ważny co prawidłowe odżywianie. Bezpieczne formy aktywności obejmują spacery trwające 30-45 minut dziennie, pływanie, jogę dla ciężarnych i ćwiczenia oddechowe. Aktywność powinna być regularna, ale umiarkowana, zawsze dostosowana do samopoczucia i konsultowana z lekarzem prowadzącym.

Korzystanie z kalkulatora wagi w ciąży

Kalkulator przyrostu wagi to niezwykle przydatne narzędzie do monitorowania, czy przyrost masy ciała w ciąży jest prawidłowy. By efektywnie z niego korzystać, należy wprowadzić wagę sprzed ciąży, wzrost oraz określić aktualny tydzień ciąży. Ważne jest, by pomiary wykonywać regularnie, o tej samej porze dnia, używając tej samej wagi. Zapisywanie wyników pomoże w monitorowaniu tygodniowego przyrostu.

Sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej

Natychmiastowa konsultacja z lekarzem jest konieczna w przypadku gwałtownego przyrostu wagi (powyżej 1 kg tygodniowo), nagłego zatrzymania wody czy pojawienia się obrzęków twarzy i rąk. Równie niepokojący jest niewystarczający przyrost wagi - brak przyrostu przez 2 tygodnie, utrata wagi w II lub III trymestrze oraz towarzyszące temu osłabienie i zawroty głowy powinny skłonić do natychmiastowej wizyty u specjalisty

Sprawdź też preparaty na odporność w ciąży.

Prawidłowe przybieranie na wadze w ciąży: podsumowanie

Prawidłowy przyrost wagi w ciąży ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia zarówno matki, jak i dziecka. BMI sprzed ciąży, odpowiednia dieta i aktywny tryb życia w ciąży to główne czynniki wpływające na przyrost masy ciała. Korzystając z kalkulatora wagi w ciąży, można na bieżąco monitorować, czy przyrost mieści się w zalecanych normach. Należy jednak pamiętać, że każda ciąża jest inna, a przedstawione wartości są orientacyjne. Regularne konsultacje z lekarzem prowadzącym pomogą utrzymać prawidłową wagę i zadbać o bezpieczny przebieg ciąży. Najważniejsze jest słuchanie własnego organizmu i dostosowanie się do indywidualnych potrzeb, zawsze w porozumieniu ze specjalistą prowadzącym ciążę.

Źródła: