Jaka jest dieta matki karmiącej? Czego unikać? Przepisy

Dieta matki karmiącej powinna być zrównoważona, naturalna i zdrowa. Ale nigdzie nie jest powiedziane, że uboga. Nawet w pierwszym miesiącu życia dziecka, mama karmiąca noworodka powinna jeść zróżnicowane pokarmy. Unikać należy jedynie fast foodów, tłuszczy zwierzęcych, słodyczy, alkoholu, a także tych składników, które uczulają malucha.

Dieta matki karmiącej – jadłospis

Dieta matki karmiące powinna być bardziej kaloryczna, niż na co dzień. Dzienna podaż energii powinna się zwiększyć o około 500 kilokalorii, co w znacznej mierze pokryje zapotrzebowanie malucha (pozostałych 150 kcal dziennie pochodzić powinno z zapasów z tkanki tłuszczowej wytworzonej w czasie ciąży). Zalecenia te są orientacyjne. Mamy, które znacznie przybrały na wadze, nie potrzebują tak dużo dodatkowej energii, z kolei kobiety bardzo szczupłe mogą jej potrzebować nieco nawet więcej. Jeśli chodzi natomiast o kryteria jakościowe, można je streścić pokrótce tak:

• zrównoważenie,
• urozmaicenie,
• naturalność,
• lekkostrawność.
  
  

Pamiętajmy, że im więcej zdrowych składników znajduje się w diecie kobiety, tym mniejsze ryzyko wytworzenia niedoborów witamin i minerałów u dziecka. W dziennym jadłospisie matki karmiącej powinny się wiec znaleźć:

• warzywa i owoce – najlepiej nieprzetworzone, w tym przede wszystkim marchew, burak, seler, dynia, fasola, jabłka, gruszki, banany,
• chude mięso i wędliny, w szczególności drobiowe. Gotowane lub pieczone, nigdy smażone,
• ryby morskie, takie jak śledź, tuńczyk czy dorsz, bogate w tzw. dobre kwasy tłuszczowe Omega 3. Mogą być pieczone, ale nie smażone,
• kasze, ryż, pieczywo pełnoziarniste, ziemniaki i inne produkty stanowiące źródło węglowodanów,
• tłuszcze roślinne,
• woda w dużych ilościach.
  
  

Przynajmniej 1,5 litra dziennie. Matczyne mleko w znacznej mierze składa się z wody, zatem odwodnienie może niekorzystnie wpływać na laktację.

Dieta matki karmiącej w pierwszym miesiącu

Przez lata panowało przeświadczenie, że dieta matki karmiącej w pierwszym miesiącu życia musi być szczególnie ascetyczna. Dziś bezsprzecznie wiadomo, ze menu składające się z ryżu i warzyw na parze oraz kilku jedynie innych składników, to prosta droga do wykształcenia w organizmie dziecka niedoborów witamin i składników mineralnych. A szczególnie należy uważać w pierwszym okresie życia malucha na niedobory wapnia, witaminy D oraz kwasów Omega3.

Składniki te dostarczymy spożywając takie produkty, jak:

• mleko,
• jogurt naturalny,
• kefir,
• maślanka,
• ser twarogowy,
• ser żółty,
• warzywa,
• owoce,
• tłuste ryby morskie.
  
  

Jak więc widać, nie jest to dieta uboga w składniki. Ze względu na występujące potencjalnie alergie, może się okazać, że część potraw trzeba będzie wyeliminować z menu. Oznacza to konieczność suplementacji określonych składników mineralnych.

Czego unikać w diecie matki karmiącej?

W diecie matki karmiącej nie powinno być wszystkich tych produktów, które generalnie uznawane są za niezdrowie, albo mało wartościowe odżywczo. Wymienić wśród nich można:

• fast foody – frytki, hamburgery, hot dogi a także chipsy i inne tego typu szybkie przekąski,
• mięso i ryby smażone,
• tłuszcze pochodzenia zwierzęcego,
• słodycze, wypieki ciastkarskie, kakao, orzechy

Pamiętajmy też, że nie należy gwałtownie zmieniać swoich zwyczajów żywieniowych od pierwszego dnia laktacji począwszy. Rewolucja żywieniowa przy zwiększonym zapotrzebowaniu na energię absolutnie nie jest wskazana. Jeśli więc na co dzień żywimy się niezdrowo, warto nawyki zmienić już we wczesnej fazie ciąży.

Dieta matki karmiącej – przepisy

Ze względu na mnogość składników żywieniowych, które mogą się znaleźć w menu matki karmiącej, ilość przepisów jest praktycznie nieograniczona. Jednym z klasycznych dań dla pań w okresie laktacji jest zupa krem z dyni – dobra, zdrowa, a w ostatnich latach wręcz modna.

Do jej przygotowania potrzebujemy następujących składników:

• 500 gramów dyni (bez skórki i bez miąższu),
• 1 cebula, ząbek czosnku, roztarty imbir, kolendra, kurkuma,
• 1 łyżka masła; 1 szklanka mleka, 1 szklanka bulionu,
• ziemniaki, marchew.
  
  

Na wolnym ogniu, używając oleju roślinnego, podsmażamy pokrojoną w kostkę cebulę, oraz roztarty czosnek. Dynię po obraniu i wybraniu miąższu oraz nasion kroimy w drobną kostkę, podobnie ziemniaki i marchew – a następnie dodajemy je na patelnię.  Dosypujemy przyprawy.  Po 5 minutach zalewamy bulionem, całość gotujemy około 15 minut. Na koniec zawartość patelni miksujemy w blenderze, dolewając szklankę mleka.

Czy dieta matki karmiącej ma znaczenie dla dziecka?

Przez pierwszych 6 miesięcy życia, dziecko karmione powinno być wyłącznie mlekiem. Z piersi matki, albo modyfikowanym. Jakość mleka ma więc duże znaczenie dla rozwoju malucha. Wbrew jednak obiegowym opiniom, parametry matczynego mleka tylko w umiarkowanym stopniu zależą od tego, co kobieta sama spożywa w czasie laktacji. W praktyce oznacza to, że jadłospis matki karmiącej wcale musi być zachowawczy, nudny, mdły. Wystarczy, że dieta będzie zróżnicowana, naturalna i wartościowa.

Oczywiście dla dobra dziecka warto w okresie laktacji zapomnieć o frytkach i burgerach z fast foodu, chipsach i innych tego typu przekąskach. Niewskazany jest nadmiar soli, smażone mięso i tłuszcze zwierzęce. W większości są to składniki niezdrowe dla każdego człowieka, nie tylko dla matki karmiącej. Nie warto też jeść za dwoje – maluchowi to nie potrzebne, jedyną konsekwencją może więc być nadmiar tkanki tłuszczowej, której trudno będzie się pozbyć.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj:

• Kwas DHA – czym jest? Suplementacja dla dzieci i kobiet w ciąży
• Jakie witaminy dla kobiet w ciąży – A, D, E i C
• Suplementacja w ciąży – jak dokonać właściwego wyboru?
  
  

Źródła:

• Hanna Szajewska, Andrea Horvath, Anna Rybak, Piotr Socha, Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria 2016 T. 13
• Marta Florea, Laktacja i karmienie piersią. Przegląd piśmiennictwa, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 3, 165-170, 2014