Zbliża się sezon grypowy i jak co roku powraca pytanie - szczepić się czy nie? Wiele osób robi to regularnie, inne wciąż mają wątpliwości. Nic dziwnego, bo nawet wśród lekarzy zdania są podzielone.
Co roku na grypę choruje ponad 2,5 miliona Polaków. Ta pozornie niegroźna infekcja może doprowadzić do groźnych powikłań: zapalenia płuc, oskrzeli, mięśnia sercowego, opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, niewydolności nerek, a u dzieci także zapalenia ucha środkowego i krtani. Dostępne w aptece preparaty "na grypę" nie leczą choroby, ale jedynie łagodzą jej dolegliwości. Jedynym skutecznym środkiem w walce z wirusem grypy pozostają szczepienia.
Jak działa szczepionka?
Szczepionka zawiera "martwe" wirusy, które nie wywołują choroby, ale po wstrzyknięciu do organizmu pobudzają układ odpornościowy do produkcji przeciwciał. Po około 2 tygodniach od szczepienia jest ich wystarczająco dużo, aby zwalczyć "prawdziwego" wirusa, którym zostaniemy zarażeni. Szczepionka chroni przed zachorowaniem na grypę w 70-90 procentach. Jeśli jednak mimo szczepienia choroba nas dopadnie, jej przebieg będzie łagodniejszy, a ryzyko powikłań - mniejsze. Pamiętajmy także, aby nie mylić grypy ze zwykłym przeziębieniem, wywoływanym przez zupełnie inne wirusy. Przed nimi szczepionka nas nie uchroni.
Co rok nowa szczepionka
Wywołujące grypę wirusy zmieniają się bardzo szybko, dlatego przed każdym sezonem grypowym przygotowuje się nową szczepionkę. Jeśli przechowujemy w lodówce szczepionkę z zeszłego roku, lepiej jej nie stosować - w tym roku prawdopodobnie nie będzie skuteczna.
Czytaj też: Szczepienia przeciwko grypie
Kto powinien się szczepić?
Eksperci są zgodni, że szczepić się powinny osoby z grupy dużego ryzyka powikłań pogrypowych:
- osoby, które ukończyły 50 lat,
- osoby z chorobami serca (np. niewydolność serca) oraz płuc (np. astma oskrzelowa, POCHP, rozstrzenie oskrzeli),
- osoby, które w czasie ostatniego roku wymagały częstych kontroli lekarskich lub pobytu w szpitalu z powodu chorób metabolicznych (np. cukrzycy), niewydolności nerek czy zaburzeń odporności,
- dzieci od 6 miesiąca życia,
- kobiety ciężarne, u których 3. trymestr ciąży przypada na sezon grypowy,
- pensjonariusze domów pomocy społecznej oraz innych placówek przewlekłej opieki medycznej.
Ze wskazań epidemiologicznych powinny zaszczepić się także osoby, które mogą stanowić źródło zakażenia dla innych: pracownicy służby zdrowia, szkolnictwa, handlu, transportu. Ponadto zaszczepić może się każdy, kto chce zmniejszyć ryzyko zachorowania na grypę.
Kiedy się szczepić?
Nie ma żadnych terminów, do kiedy należy zaszczepić się przeciwko grypie. W Polsce sezon grypowy zaczyna się w listopadzie, a szczyt zachorowań przypada na pierwszy kwartał roku. Warto zatem zaszczepić się przed początkiem sezonu; powinny na to zwrócić uwagę zwłaszcza osoby z grupy podwyższonego ryzyka. Ale jeśli przeoczymy ten moment pamiętajmy, że możemy zrobić to w każdej chwili. Nawet w samym środku epidemii.
Jak się zaszczepić?
Zaszczepić się można wyłącznie po uzyskaniu zgody lekarza. Szczepionkę kupujemy sami na receptę, natomiast wykonanie szczepienia (np. w gabinecie zabiegowym przychodni) jest bezpłatne w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Nie jest istotne, którą szczepionkę wybierzemy. Ich podstawowy skład jest bowiem jednakowy na całym świecie. Pamiętajmy, że szczepienie jest przeciwwskazane w czasie ostrej infekcji z gorączką, w przypadku uczulenia na białko jaja kurzego lub substancje zawarte w szczepionce oraz gdy wystąpiły poważne odczyny poszczepienne przy poprzednich szczepieniach.
Autor: Edyta Jóźwiak