Kontrowersje wokół przymusowych szczepień przyniosły ze sobą efekt w postaci statystyk, które są nieubłagane – na choroby zakaźne co roku umiera coraz więcej osób. Jak działa szczepionka i które szczepienia są obowiązkowe?
Szczepienie nie takie straszne
Argumenty osób będących przeciwko obowiązkowemu szczepieniu dzieci nie zawsze przekładają się na praktykę. Statystyki wyraźnie pokazują, że stopniowo wzrasta ryzyko chorób zakaźnych. A co za tym idzie, szczepienia obowiązkowe stają się jeszcze ważniejszym elementem dbałości o nasze zdrowie.
Czym jest szczepionka?
Szczepionka to substancja zawierająca w sobie drobnoustroje „udające” chorobę. Są one jednak na tyle słabe, że nie wywołują choroby, wręcz przeciwnie – uodparniają organizm na mogące się w przyszłości pojawić podobne, chorobotwórcze drobnoustroje. Szczepionka uczy organizm reagowania na wirusy i pokazuje, jak z nim walczyć. W rzeczywistości chroni więc przed zakażeniem, nie wywołując go.
Skuteczne szczepionki
W przeciwieństwie do antybiotyków lub leków, które działają w organizmie samodzielnie, szczepionka jest materiałem biologicznym, ściśle współpracującym z ludzkim organizmem. Przyswojenie szczepionki zależy zatem od predyspozycji szczepionego organizmu. Stąd też obowiązkowe szczepienie rozpoczyna się u dzieci zdrowych oraz u których system odpornościowy jest już rozwinięty.
Szczepienia obowiązkowe
Obowiązkowy kalendarz szczepień obejmuje takie choroby jak różyczka, świnka, odra, zapalenie wątroby typu A oraz B, tężec, błonica, polio. Szczepienie powinno też uwzględniać zabezpieczenie organizmu przed zakażeniem bakteriami Haemophilus influenzae, wywołującymi zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci.
Na choroby te podatne są zwłaszcza dzieci w wieku przedszkolnym, stąd też w ich przypadku szczepienie jest obowiązkowe. Równie ważne jest zadbanie o szczepienie przeciwko wirusowi grypy, która z każdym sezonem rozwija się, tworząc nowe szczepy.
Do szczepień obowiązkowych, ale niewpisanych w kalendarz szczepień, należą szczepionki przeciw pneumokokom, rotawirusom oraz meningokokom. To najnowsze szczepionki, które nie zostały jeszcze wpisane w kalendarz szczepień. Są one jednak obowiązkowe, by uchronić dzieci przed szkodliwymi dla zdrowia i życia bakteriami.
Niepożądane skutki
Reakcja na szczepionkę zależy od organizmu. Niegroźne skutki mogą dotyczyć podwyższonej temperatury ciała, wysypki lub powiększenia węzłów chłonnych. Z reguły jednak organizm zachowuje się poprawnie, wypracowując reakcje obronne na działanie zawartych w szczepionce drobnoustrojów.
Ochrona na długo
Odpowiednia, przewidziana w kalendarzu szczepień dawka szczepionki nie jest w stanie utrzymać organizm w zdrowiu przez całe życie, stąd też powinno się powtarzać szczepienia w dorosłym życiu.
Pamięć immunologiczna, która wyćwiczona została dzięki drobnoustrojom zawartym w szczepionce, może działać nawet kilka lat. Następnie stopniowo słabnie, zmniejszając jednak powikłania atakujących wirusów.
Najskuteczniejszy lek
Szczepionka wciąż pozostają jednak najskuteczniejszą metodą radzenia sobie z chorobami zakaźnymi. Wynalezienie pierwszej szczepionki przeciwko ospie było jednym z ważniejszych osiągnięć nowożytnej medycyny, dając początek leczeniu innych chorób zakaźnych.
Mimo to metoda szczepień wciąż wymaga udoskonaleń, ponieważ chorobotwórcze wirusy posiadają umiejętność uodparniania się na szczepionki, mutując i tworząc nowe odmiany. Dlatego tak ważne jest poddawanie się szczepieniom ochronnym.