Klirens kreatyniny pokazuje, czy nerki w prawidłowy sposób i w odpowiednim czasie filtrują i wydalają z moczem kreatyniny. To niezbędne badanie do diagnozowania m.in. przewlekłej choroby nerek i ustawienia odpowiedniego dawkowania leków.
Kreatynina, która jest pochodną kreatyny jest głównym markerem funkcjonowania nerek. Białko to powstaje w wyniku przemiany materii, głównie mięśni szkieletowych i jest przesączane w kłębuszkach nerkowych i wydalane wraz z moczem. Nie podlega żadnym innym przemianom w organizmie, dlatego jest wykorzystywana do kontroli pracy nerek.
Samo określenie stężenia kreatyniny może być badaniem niewystarczającym, dlatego dodatkowo oblicza się klirens kreatyniny. Klirens kreatyniny jest wskaźnikiem, który określa całkowitą ilość moczu pierwotnego, jaka zostaje przefiltrowana przez wszystkie kłębuszki obu nerek łącznie w określonym przedziale czasu. Klirens pokazuje także jaką nerki mają zdolność do oczyszczenia krwi z kreatyniny w ciągu doby. Zarówno podwyższony, jak i obniżony poziom kreatyniny może świadczyć o zaburzeniach funkcjonowaniu nerek.
Klirens wskazania
Poziom kreatyniny określa się w trakcie ogólnych profilaktycznych badań lub wtedy, gdy pacjent zgłasza lekarzowi niepokojące objawy, takie, jak:
- białkomocz,
- pienienie się moczu,
- zmiana barwy moczu na ciemny,
- krew w moczu,
- skąpomocz,
- obrzęki na twarzy, kostkach, kolanach i nadgarstkach,
- bóle w dolnej części pleców,
- nadciśnienie tętnicze krwi.
Badanie poziomu kreatyniny wykonuje się również u chorych z niewydolnością nerek, osób dializowanych lub po przeszczepie nerek. Wskazaniem są również badania i zabiegi z wykorzystaniem kontrastu:
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny,
- koronarografia,
- arteriografia.
Klirens kreatyniny kalkulator
Klirens kreatyniny oblicza się na podstawie wzoru, w którym bierze się pod uwagę:
- stężenie kreatyniny,
- masę ciała,
- wiek badanego.
Poziom kreatyniny zwykle oznacza się w surowicy krwi i do tego celu potrzebna jest próbka krwi z żyły łokciowej (badanie na czczo). Kreatyninę do oceny filtracji nerkowej trzeba także zbadać w próbkach moczu. Trzeba w tym celu wykonać dobową zbiórkę moczu (poza pierwszą mikcją w dniu poprzedzającym badanie), żeby dokładnie zaobserwować wahania kreatyniny w moczu. Dopiero na tej podstawie wylicza się średnie stężenie.
Klirens kreatyniny norma
Poziom kreatyniny jest uzależniony od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta, płeć, masa mięśniowa, rodzaj stosowanej diety, intensywność aktywności fizycznej. Orientacyjnie przyjmuje się jednak, że norma kreatyniny to 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl). Po zastosowaniu kalkulatora klirensu kreatyniny prawidłowy wynik wynosi 80–120 ml/min.
Klirens kreatyniny odstępstwa od normy
Podwyższony klirens kreatyniny jest naturalnym wynikiem u kobiet w ciąży, osób aktywnych fizycznie, pacjentów przyjmujących leki moczopędne i spożywających duże ilości mięsa.
Obniżony klirens może świadczy o:
- ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek,
- infekcji dróg moczowych,
- kamieniach nerkowych,
- zmniejszonym dopływie krwi do nerek,
- zastoinowej niewydolności serca,
- stosowaniu antybiotykoterapii i innych leków, w tym wykorzystywanych w chemioterapii.
Obniżenie poziomu kreatyniny i jednoczesne zaburzenie filtracji nerek może występować też u osób starszych, z małą masą mięśniową oraz osób niedożywionych. Podwyższenie poziomu kreatyniny zdarza się u pacjentów z dużą masą mięśniową, ale nie jest powodem do niepokoju, jeśli nie towarzyszy temu zaburzenie filtracji nerek.
Źródło: medme.pl
Podziel się artykułem ze znajomymi
