Nabłonki płaskie w moczu - jak interpretować wynik badania?

Pojedyncze nabłonki płaskie w moczu nie są powodem do obaw. Nabłonki płaskie, które wyściełają wnętrze cewki oraz pęcherza moczowego, podlegają naturalnym procesom złuszczania się i są wydalane drogami układu moczowego. Dopiero większe ilości nabłonków płaskich w moczu mogą świadczyć o zakażeniu dróg moczowych.

Raz w roku każdy pacjent powinien profilaktycznie wykonać badanie osadu moczu, bo w trakcie mikroskopowej analizy odwirowanej próbki moczu można sprawdzić m.in. czy w moczu pojawiły się nabłonki. Badanie takie pozwala w szybki sposób wykryć rozwijające się choroby układu moczowego. W interpretacji wyników badania zawsze powinien brać jednak udział lekarz, bo w stawianiu diagnozy ważna jest nie tylko ilość nabłonków w moczu, ale przede wszystkim ich kształt. Dzięki temu wiadomo, z którego odcinka dróg moczowych pochodzą nabłonki i w którym miejscu rozpoczyna się proces chorobowy.

Nabłonki płaskie w moczu

Nabłonki płaskie zwane też wielokątnymi, wyściełają wnętrze dolnego odcinka dróg moczowych, w sposób naturalny ulegają złuszczaniu i są wydalane wraz z moczem, dlatego można je znaleźć w moczu każdego zdrowego człowieka. Przyjmuje się, że w wynikach badania osadu moczu normą jest występowanie 3-5 nabłonków płaskich widzianych w polu widzenia mikroskopu.

Jeśli nabłonków płaskich złuszcza się więcej niż powinno, to znaczy, że u pacjenta może rozpoczynać się zakażenie dróg moczowych. Stan zapalny w pęcherzu lub cewce moczowej mogą wywołać wirusy, bakterie lub pasożyty. Dość liczne nabłonki płaskie w moczu mogą pojawić się także po zabiegach w obrębie cewki moczowej. Trzeba pamiętać, że nadmierna ilość nabłonków płaskich potrafi zafałszować wynik badania bakteriologicznego moczu, dlatego tak ważne jest, żeby interpretacją wyników zajął się lekarz, który w razie wątpliwości zlecić dodatkowe badania.

Nabłonki płaskie w moczu w ciąży

Dość liczne nabłonki płaskie w moczu mogą wystąpić także u kobiet przed menstruacją i u przyszłych mam w pierwszym trymestrze ciąży i nie są powodem do zmartwień. Warto jednak powtórzyć badania za jakiś czas, bo w II i III trymestrze ciąży bardzo liczne nabłonki płaskie w moczu są zdecydowanym sygnałem zakażenia dróg moczowych, które może spowodować przedwczesny poród i niekorzystnie wpływa na rozwój płodu (może spowodować np. niską masę urodzeniową). Dlatego tak ważne jest, żeby rozszerzyć diagnostykę o posiew moczu i jak najszybciej rozpocząć leczenie, zanim infekcja nie zajmie obszaru dróg rodnych.

Nabłonki płaskie w moczu u dzieci

U dzieci norma nabłonków płaskich w moczu jest inna niż dla dorosłych i wynosi 0-4 w polu widzenia mikroskopu.

Nabłonki okrągłe w moczu

Podczas badania posiewu moczu może okazać się, że w próbce pojawiły się także nabłonki okrągłe. Nabłonki okrągłe naturalnie występują w górnej części dróg moczowych (wspomagają funkcje wydzielnicze i transportu jonów wewnątrz kanalików nerkowych) i bardzo rzadko przedostają się do moczu u zdrowych pacjentów. Gdy jednak wyniki badania osadu moczu wykażą ich obecność, można podejrzewać choroby nerek. Pacjent może cierpieć na kłębuszkowe zapalenie nerek lub martwicę cewek nerkowych.

Nabłonki okrągłe w moczu pojawiają się także przy niektórych chorobach wirusowych, takich jak:

• odra,
• cytomegalia,
• wirusowe zapalenie wątroby.

Niepokojące wyniki mogą wskazywać również na uszkodzenie nerek przez toksyny lub odrzucenie przeszczepionej nerki.
Nabłonki w moczu - to może być rak

Zdarza się, że w mikroskopowym badaniu osadu moczu widoczne są również atypowe komórki nabłonkowe. Istnieje wtedy podejrzenie choroby nowotworowej pęcherza moczowego i konieczna jest dalsza diagnostyka. Lekarz zleci wtedy pacjentowi cytologiczne badanie moczu.