Zmarszczki powstają w wyniku starzenia się skóry, co jest naturalnym procesem. Dla wielu osób są one nieestetyczne i nie do zaakceptowania. Jednak dostępne są skuteczne sposoby, które wpływają na spowolnienie tego procesu, przez co zmarszczki stają się płytsze i mniej widoczne. Jak efektywnie przeciwdziałać pogłębianiu się zmarszczek? Sprawdź, jakie są najlepsze sposoby na usuwanie zmarszczek.
Czym są i jak powstają zmarszczki?
Zmarszczki to zagłębienia w skórze, które powstają z powodu utraty kolagenu, zagniatania i opadania tkanek, a także w wyniku wykonywanych ruchów mimicznych twarzy. W zależności od ich głębokości mogą mieć różną formę – fałdki, linie oraz bruzdy na twarzy.
Za ich powstawanie odpowiadają zmiany, jakie zachodzą w skórze wraz z wiekiem. Podczas procesu starzenia się skóra staje się wiotka w wyniku utraty kolagenu i elastyny. Poza tym jest ona coraz bardziej przesuszona, co ma związek z ubytkiem kwasu hialuronowego, zmniejszania się ilości lipidów w naskórku oraz osłabienia aktywności gruczołów łojowych i potowych.
Za powstawanie zmarszczek odpowiadają również czynniki zewnętrzne i styl życia danej osoby, czyli promieniowanie UV, palenie papierosów oraz niezdrowa dieta. Najszybciej można zauważyć zmarszczki na twarzy, szyi, dekolcie i dłoniach, gdyż są to miejsca najbardziej narażone na działanie słońca i innych czynników zewnętrznych.
Rodzaje zmarszczek
Podstawowy podział zmarszczek dzieli je na dynamiczne i statyczne. Te pierwsze określane są inaczej jako zmarszczki mimiczne, które powstają w wyniku wyrażania emocji lub wykonywania powtarzających ruchów twarzy. Natomiast zmarszczki statyczne mają związek z utratą elastyczności i mogą się pogłębiać wraz z wiekiem, np. są to linie w kącikach ust i na szyi. Wraz z upływem czasu zmarszczki dynamiczne mogą przeobrazić się w zmarszczki statyczne.
Jeśli weźmie się pod uwagę przyczyny powstawania zmarszczek, to dzieli się je na zmarszczki:
· mimiczne – ich powstawanie ma związek z mimiką twarzy i tutaj zalicza się m.in. kurze łapki, lwią bruzdę i poziome linie na czole,
· grawitacyjne – można je dostrzec u siebie w wieku ok. 40-45 lat, a mają związek z opadaniem tkanek i utratą podparcia, są to np. bruzdy nosowo-wargowe i linie marionetki,
· posłoneczne – powstają poprzez nadmierne narażanie się na działanie promieni słonecznych, co niszczy kolagen i wpływa na przesuszenie skóry, najczęściej mają charakter siateczki drobnych linii i mogą im towarzyszyć przebarwienia,
· senne – ich przyczyną jest odgniatanie skóry podczas snu i mogą pojawiać się asymetrycznie, co zależy od tego, na którym boku się śpi, najczęściej mają postać wertykalnych oraz ukośnych odkształceń przy oczach, na czole, policzku, szyi i dekolcie,
· atroficzne – mają związek z nagłym zanikiem tkanek, przeważnie w czasie menopauzy, co wynika z nagłego spadku poziomu estrogenów - wtedy na skórze zaczynają być widoczne wgłębienia i bruzdy,
· elastotyczne – mają postać nierówności i deformacji, które powstają poprzez zwyrodnienie włókien elastynowych, co ma związek z długotrwałym wystawianiem się na działanie promieni UV, najczęściej pojawiają się na karku, szyi i policzkach.
Zmarszczki można jeszcze podzielić ze względu na miejsce ich występowania, czyli:
· kurze łapki – są to linie ułożone promieniście, które występują w okolicy zewnętrznych kącików oczu, a ich przyczyną powstawania są ruchy mimiczne, np. podczas śmiania się lub mrużenia oczu,
· zmarszczki palacza – mają charakter pionowych linii, które biegną wokół ust i to przeważnie nad górną wargą, tak jak ma to miejsce podczas układania ust do palenia lub gwizdania i taki rodzaj zmarszczek występuje nie tylko u palaczy,
· fałdy marionetki – zaczynają się w kącikach ust i biegną w dół, przy połączeniu policzka i brody, przez co twarz wygląda na smutną, a ich przyczyną jest opadanie tkanek i powstają w wieku ok. 50 lat,
· lwia zmarszczka – są to pionowe bruzdy pomiędzy brwiami, które mają charakter mimiczny i przez takie zmarszczki twarz wygląda groźnie,
· zmarszczki królicze – są zmarszczkami mimicznymi, które można znaleźć po bokach nosa, a przyczyną ich powstawania jest częste marszczenie nosa,
· bruzdy nosowo-wargowe – mają charakter pionowych bruzd, które biegną od kącików nosa w kierunku kącików ust, a ich przyczyną jest opadanie policzka oraz powstawanie tzw. chomików,
· obręcze Wenus – to poziomie linie i bruzdy na szyi, które wyglądem przypominają naszyjnik z obręczy. Na ich powstawanie ma również wpływ częste pochylanie głowy, np. w czasie czytania, częstego korzystania z telefonów albo spania na wysokiej poduszce,
· dolina łez – to bruzda, która powstaje podczas zapadania się skóry pod okiem, blisko oczodołu, przebiega ona ukośnie od wewnętrznego kącika oka do środkowej części policzka, czyli w linii, po której płyną łzy i takie zmarszczki sprawiają, że twarz wygląda na smutną i zmęczoną.
Kiedy pojawiają się zmarszczki?
Pierwsze zmarszczki na czole mogą się pojawić już w wieku ok. 25-30 lat. Najczęściej najpierw widoczne są zmarszczki pod oczami, w kącikach oczu i są to tzw. kurze łapki, które mają postać płytkich linii. Zaliczane są one do zmarszczek mimicznych i najczęściej widać je u osób, które dużo się uśmiechają lub mrużą oczy. Niekiedy pojawiają się również poziome linie na czole albo lwia zmarszczka. Na początku zmarszczki te same się prostują, gdy nie pracuje mięsień, który odpowiada za mimiczny grymas.
Potem w wieku ok. 30-40 lat dochodzi do utrwalania się zmarszczek mimicznych. W tym czasie dochodzi również do zarysowywania się zmarszczek, których przyczyną jest powolne wiotczenie tkanek oraz ich opadanie, np. bruzdy nosowo-wargowe. Poza tym pogłębiają się także zmarszczki wokół oczu.
Natomiast w wieku ok. 50 lat zaczynają być widoczne głębokie bruzdy nosowo-wargowe, fałdy marionetki oraz tzw. chomiki, przez co twarz wygląda na jeszcze bardziej smutną i zmęczoną. Na szyi coraz bardziej widać tzw. obręcze Wenus, a na dekolcie pojawia się siateczka długich i cienkich linii. Bardzo dużo zmian na skórze może pojawiać się w czasie menopauzy, gdy spada poziom estrogenów.
W wieku powyżej 60 lat widoczne są zmarszczki grawitacyjne i atroficzne z powodu ścieńczenia skóry oraz zaniku tkanki podskórnej. Można dostrzec także tzw. dolinę łez i utrwalają się zmarszczki palacza. Gdy do tej pory skóra była często wystawiana przez długi czas na działanie promieni słonecznych, to na całej twarzy można dostrzec siatkę bruzd i zagnieceń.
Profesjonalne zabiegi na zmarszczki
W ofercie salonów kosmetycznych i gabinetach medycyny estetycznej dostępne są różne preparaty i zabiegi, które mają na celu wygładzenie i wypełnienie zmarszczek.
Jednym z takich rozwiązań jest kwas hialuronowy, którym można zredukować i wypełnić zmarszczki w okolicach ust, na czole lub pod oczami. Zabieg ten daje bardzo szybkie efekty, które utrzymują się przez około rok, co zależy od indywidualnych predyspozycji danej osoby.
Inną możliwością jest zastosowanie toksyny botulinowej, która zalecana jest do wypełniania głębszych bruzd, czyli lwiej zmarszczki lub innych zmarszczek mimicznych. Substancja ta powoduje osłabienie mięśni, przez co wypełnia bruzdy i zapobiega ich dalszemu pogłębianiu się. Tutaj efekty utrzymują się przez około pół roku, więc zabieg ten należy regularnie powtarzać.
Poza tym możliwe jest również laserowe usuwanie zmarszczek, co pomaga odmłodzić i poprawić stan skóry. Specjalista zawsze dobiera odpowiednią metodę w zależności od typu skóry oraz głębokości zmarszczek.
Kolejnym rozwiązaniem jest mezoterapia igłowa, która wpływa na redukcję zmarszczek. Podczas zabiegu do skóry wprowadzane są substancje aktywne, których celem jest regeneracja i odmłodzenie skóry. Zabieg ten wyrównuje powierzchnię skóry, redukuje zmarszczki i przywraca skórze jędrność, a do tego likwiduje przebarwienia.
Domowe sposoby na zmarszczki
Można wymienić kilka domowych sposobów na zmarszczki, które będą wspierały produkcję kolagenu, a przy tym poprawiały kondycję skóry i jej nawilżenie. Przede wszystkim duże znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja skóry, która powinna być dobrze nawilżona i nawodniona. Dlatego warto sięgać po kremy przeciwzmarszczkowe, które mają w swoim składzie m.in. kwas hialuronowy, kolagen, koenzym Q10 oraz witaminę C i E. Poza tym przy nadmiernej ekspozycji na słońce należy używać kremów z wysokim filtrem przeciwsłonecznym.
Bardzo dobrym rozwiązaniem na zmarszczki są także masaże twarzy. Aby rozmasować zmarszczki na czole, można stosować tzw. jogę twarzy. Są to ćwiczenia i masaż, które mają na celu pobudzanie mięśni twarzy. W czasie takiego zabiegu wykonuje się różne, następujące po sobie ruchy, takie jak: uciskanie, ugniatanie, szczypanie czy opukiwanie twarzy opuszkami palców. Joga wpływa też na poprawę jędrności skóry.
Kolejnym sposobem na zmarszczki są maseczki robione na bazie naturalnych składników. Ważne jest, aby wpływały na nawilżenie skóry, jej regenerację i produkcję kolagenu. Można je stosować 1-2 razy w tygodniu.
Na proces starzenia się skóry i powstawanie zmarszczek wpływ ma nie tylko wiek i genetyka, ale również czynniki zewnętrzne. Dlatego ważne jest, aby zrezygnować z palenia papierosów, picia alkoholu i innych używek. Do tego dochodzi stosowanie zdrowej diety, dostarczanie organizmowi antyoksydantów (np. witamina A i C, zielona herbata, kurkuma), ponieważ niwelują one działanie wolnych rodników. Istotna jest także odpowiednia ilość snu.
Jak zapobiegać zmarszczkom?
Codzienna pielęgnacja twarzy ma bardzo duże znaczenie, gdyż dbając m.in. o nawilżenie skóry, jej nawodnienie i regenerację wpływa się również na zapobieganie powstawaniu zmarszczek. Prawidłowa pielęgnacja przygotowuje skórę na działanie promieni słonecznych, wiatru, mrozu, wilgotności oraz zmian temperatury.
Na codzienną pielęgnację twarzy składa się:
· oczyszczanie skóry, czyli jej demakijaż i umycie twarzy wodą,
· tonizacja, która ma na celu wyrównanie pH skóry; tonik najlepiej nakładać jest za pomocą dłoni, bezpośrednio na skórę,
· nałożenie serum, co dostarcza skórze substancji aktywnych i odżywczych; należy pamiętać, aby serum zawsze nakładać przed kremem,
· pielęgnacja okolic oczu, czyli zastosowanie specjalnego kremu pod oczy,
· nałożenie kremu i tutaj ważne jest, aby wziąć również pod uwagę zastosowanie kremu z filtrem UV na dzień.
Ważne znaczenie ma dobranie odpowiedniego kremu przeciwzmarszczkowego. Powinien zawierać on silne antyoksydanty, które zapobiegają starzeniu się skóry, a są to: witamina C i E, koenzym Q10, kwas liponowy oraz ekstrakty roślinne, które zawierają flawonoidy, np. z zielonej herbaty, pestek winogron czy ostropestu plamistego.
Krem na zmarszczki można zacząć stosować w chwili, gdy widoczne są pierwsze zmarszczki, czyli zazwyczaj jest to wiek ok. 25 lat, chociaż niekiedy pojawiają się również wcześniej. Na początek dobrze sprawdza się krem z retinolem, który ma działanie odmładzające i wygładzające.
Jeśli chodzi o mężczyzn, to ich skóra także wymaga odpowiedniej pielęgnacji. W sprzedaży dostępne są kremy na zmarszczki dla mężczyzn. Panowie mają trochę grubszą skórę i mniej wrażliwą, a przez to wymaga ona stosowania innych produktów.
Bibliografia:
1. B. Zegarska, M. Woźniak, Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry; Gerontologia Polska, 2006, tom 14, nr 4, s. 153-159.
2. D. Wojnowska, Czy można zapobiec konsekwencjom menopauzy dla skóry?, Przegląd Menopauzalny, 2013, 1, s. 69-77.
3. G.E. Piérard, I. Uhoda, C. Piérard-Franchimont, From skin microrelief to wrinkles. An area ripe for investigation, J Cosmet Dermatol, 2003 Jan;2(1):21-8, doi: 10.1111/j.1473-2130.2003.00012.x. PMID: 17156045, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17156045/ [20.01.2025].
4. H. MasakI, Role of antioxidants in the skin: anti-aging effects, J Dermatol Sci, 2010 May;58(2):85-90, doi: 10.1016/j.jdermsci.2010.03.003. Epub 2010 Mar 17. PMID: 20399614, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20399614/ [20.01.2025].
5. L. Resich-Kozieł, K. Niemyska, Rodzaje oraz przyczyny starzenia się skóry, Kosmetologia Estetyczna, 2020, 1, vol. 9, s. 17-22, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2020/02/ke2020.1-1.pdf [20.01.2025].
6. M. Bernat, M. Matysek-Nawrocka, W. Cioczek, Składniki aktywne w kosmetykach przeciwstarzeniowych, Kosmetologia estetyczna, 2016, 6, vol. 5, s. 575-579, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2016.6-3.pdf [20.01.2025].
7. P. Ata, S. Majewski, Fotostarzenie skóry, Przegląd Dermatologiczny 2013, 100, s. 178-183.
Podziel się artykułem ze znajomymi
