NadciĆnienie pierwotne to najczÄĆciej wystÄpujÄ cy typ nadciĆnienia. AĆŒ 9 na 10 osĂłb, ktĂłre zmagajÄ siÄ z ciĆnieniem krwi przewyĆŒszajÄ cym granice 140/90 mmHg, choruje na nadciĆnienie pierwotne. Jego bezpoĆrednie przyczyny nie sÄ do koĆca znane. Przynajmniej nie tak jednoznaczne jak w przypadku wtĂłrnego. Przeczytaj wiÄcej na temat rozpoznania i leczenia tego stanu.

Czym rĂłĆŒni siÄ nadciĆnienie pierwotne od wtĂłrnego?
NadciĆnienie tÄtnicze pierwotne czÄsto jest kwestiÄ genetycznÄ . Nie jest moĆŒliwe rozpoznanie typu nadciĆnienia po samych jego objawach. ZarĂłwno w nadciĆnieniu pierwotnym, jak i wtĂłrnym objawy przebiegajÄ tak samo:
- bĂłl gĆowy i zawroty gĆowy,
- zmÄczenie,
- zaburzenia widzenia,
- dusznoĆci,
- bĂłl brzucha,
- zmÄczenie,
- brak koncentracji,
- nerwowoĆÄ,
- koĆatanie serca,
- zaburzania snu.
NadciĆnienie pierwotne ( tzw. nadciĆnienie samoistne) to stan, ktĂłrego przyczyny ciÄĆŒko wyjaĆniÄ. ZupeĆnie na odwrĂłt niĆŒ w przypadku wtĂłrnego, ktĂłre jest nastÄpstwem zdiagnozowanej u chorego choroby na przykĆad takiej jak:
- choroby nerek,
- bezdech senny,
- choroby serca,
- choroby tarczycy, nadnerczy czy przysadki mĂłzgowej,
- choroby neurologicznej.
Czasem zdarza siÄ, ĆŒe przyczynÄ nadciĆnienia wtĂłrnego jest skutek uboczny dĆugotrwaĆego stosowania niektĂłrych lekĂłw. W diagnostyce waĆŒne jest wyrĂłĆŒnienie okresu nadciĆnienia chwiejnego i utrwalonego. Jest to istotne aby wykluczyÄ ewentualne przyczyny nadciĆnienia wtĂłrnego.
Przyczyny nadciĆnienia pierwotnego
Rozpoznanie nadciĆnienia wymaga wielu badaĆ. NadciĆnienie pierwotne z reguĆy ciÄĆŒko wyjaĆniÄ. Jednym z najpewniejszych powodĂłw, ktĂłre bezpoĆrednio mogÄ przyczyniaÄ siÄ do tego stanu, sÄ :
- brak aktywnoĆci fizycznej,
- nieprawidĆowa dieta, ze zbyt duĆŒÄ iloĆciÄ cukru i soli,
- otyĆoĆÄ,
- brak rĂłwnowagi miÄdzy ĆŒyciem prywatnym a zawodowym, zbyt maĆo odpoczynku,
- dĆugotrwaĆe odczuwanie negatywnych emocji,
- palenie papierosĂłw,
- naduĆŒywanie alkoholu,
- dĆugotrwaĆy, przewlekĆy stres czy zbytnie poczucie odpowiedzialnoĆci,
- zaburzenia nerwowe (nerwica, depresja, stany lÄkowe).
Aby mĂłc zdiagnozowaÄ nadciĆnienie, trzeba wykonaÄ co najmniej dwukrotnie pomiar ciĆnienia u chorego, z odstÄpem co najmniej 24 godzin. JeĆli za kaĆŒdym razem wykaĆŒe wiÄcej niĆŒ 140/90 mmHg, moĆŒna stwierdziÄ wystÄpowanie dolegliwoĆci. By potwierdziÄ nadciĆnienie wtĂłrne, trzeba wykonaÄ szereg badaĆ, w tym podstawowe: badanie krwi i moczu czy EKG. JeĆli chory nie cierpi juĆŒ na jakÄ Ć chorobÄ, ani w trakcie badaĆ nie wykryje siÄ takowej, najprawdopodobniej pacjent ma do czynienia z nadciĆnieniem pierwotnym.
Jak powinno siÄ leczyÄ nadciĆnienie pierwotne?
Na czym polega leczenie nadciĆnienia tÄtniczego? Terapia nadciĆnienia tÄtniczego oparta jest na wielokierunkowym dziaĆaniu. Pierwszym podstawowym krokiem w leczeniu nadciĆnienia pierwotnego jest przepisanie przez lekarza lekĂłw hipotensyjnych, obniĆŒajÄ cych ciĆnienie krwi.
WdroĆŒenie odpowiedniego leczenia jest szczegĂłlnie waĆŒne aby uniknÄ Ä powaĆŒniejszych powikĆaĆ nadciĆnienia tÄtniczego. JeĆli konsultujemy swĂłj przypadek z doĆwiadczonym lekarzem, przepisze on lek dobrany do stopnia nadciĆnienia. Pacjent powinien poczuÄ poprawÄ juĆŒ po kilku miesiÄ cach regularnego stosowania lekĂłw, jednak nie powinien on zaprzestawaÄ leczenia w chwili poprawy, a tym bardziej staraÄ siÄ utrzymaÄ ten stan nie tylko farmakologiÄ , ale przede wszystkim zmienionymi nawykami, czyli zrĂłwnowaĆŒonym trybem ĆŒycia.
NadciĆnieniowiec powinien przestrzegaÄ poniĆŒszych zasad:
- regularne badania lekarskie w tym codzienne kontrolowanie ciĆnienia, do tego celu najlepiej zakupiÄ wĆasny ciĆnieniomierz. SprawdĆș czym kierowaÄ siÄ przy jego zakupie,
- regularna aktywnoĆÄ fizyczna,
- zbilansowana dieta, peĆna w wartoĆci odĆŒywcze, takie jak magnez czy potas,
- ograniczenie do minimum cukru czy soli, ktĂłra zatrzymuje wodÄ w organizmie i zwiÄksza objÄtoĆÄ krwi, ktĂłra przez to z wiÄkszÄ siĆÄ naciska na naczynia krwionoĆne,
- zredukowanie stresu zwiÄ zanego z pracÄ , bÄ dĆș jeĆli to niemoĆŒliwe, jak najczÄstsze odreagowywanie sytuacji, ktĂłre powodujÄ napiÄcie nerwowe. RadziÄ sobie ze stresem moĆŒna na przykĆad oddajÄ c siÄ po pracy swojej pasji lub stosowaÄ krĂłtsze ale czÄstsze wyjazdy, na przykĆad kilkudniowe wypady do spa, sanatorium czy na pobliskÄ wieĆ,
- ograniczenie spoĆŒywania alkoholu, ktĂłry z kolei rozrzedza krew i sprawia, ĆŒe ta znĂłw z wiÄkszÄ siĆÄ naciska na naczynia krwionoĆne,
- zaprzestanie palenia,
- picie ziĂłĆ obniĆŒajÄ cych ciĆnienie.