Ciśnieniomierz jest urządzeniem, które powinno się znajdować w każdym domu, niezależnie od tego, czy domownicy mają na co dzień problemy z ciśnieniem tętniczym, czy nie. Jaki aparat do mierzenia ciśnienia wybrać, by najlepiej spełniał swoją rolę: ciśnieniomierz naramienny czy ciśnieniomierz nadgarstkowy? Który działa bardziej precyzyjnie: ciśnieniomierz rtęciowy czy ciśnieniomierz zegarowy? A jak na tym tle wypadają ciśnieniomierze elektroniczne?
Ciśnieniomierz - kiedy potrzebny?
Ciśnieniomierz kojarzyć się może z chorobami serca i układu krążenia. To oczywiście podstawowe wskazania do tego, by regularnie mierzyć ciśnienie, ale wiedzieć należy, że ciśnieniomierz powinien się znajdować w każdym domu, a my powinniśmy wyrobić w sobie nawyk kontrolowania ciśnienia, nawet jeśli na co dzień parametr ten jest w naszym przypadku prawidłowy.
Jakie wartości ciśnienia powinny nas niepokoić? Wyróżnia się kilka kategorii, jeśli chodzi o ciśnienie tętnicze:
- optymalne: ciśnienie skurczowe nieco poniżej 120 mmHg, rozkurczowe – poniżej 89;
- prawidłowe: skurczowe 120-129, rozkurczowe 80-84;
- prawidłowe podwyższone: skurczowe 120-129, rozkurczowe 80-84;
- nadciśnienie łagodne: skurczowe 140-159, rozkurczowe 90-99;
- nadciśnienie umiarkowane: skurczowe 160-179, rozkurczowe 100-109;
- nadciśnienie ciężkie: skurczowe powyżej 180, rozkurczowe powyżej 110.
Jeżeli ciśnieniomierz stale będzie wskazywać wyniki powyżej 140/90 mmHg, należy jak najszybciej umówić się na wizytę do kardiologa, z dużą dozą prawdopodobieństwa, że wyda on diagnozę: nadciśnienie - co będzie oznaczało konieczność wdrożenia specjalistycznego leczenia, być może na całe życie. Jeśli natomiast wskazania ciśnieniomierza sporadycznie wykazują wysokie wartości, możemy mieć do czynienia na przykład ze skokami ciśnienia na tle nerwowym, emocjonalnym. Taka sytuacja również wymaga wizyty lekarskiej oraz regularnej kontroli za pomocą ciśnieniomierza.
Zobacz: Ciśnieniomierze do użyku domowego
Ciśnieniomierz - rodzaje
Ze względu na mechanizm pomiaru ciśnienia, wyróżniamy następujące rodzaje ciśnieniomierza:
- ciśnieniomierz rtęciowy,
- ciśnieniomierz zegarowy,
- ciśnieniomierz elektroniczny.
Ze względu ma miejsce ciała, w którym dokonujemy pomiaru ciśnienia, ciśnieniomierze dzielimy natomiast na:
- ciśnieniomierz naramienny,
- ciśnieniomierz nadgarstkowy
Czym są i jak działają poszczególne typy ciśnieniomierza?
Ciśnieniomierz naramienny
Ciśnieniomierz naramienny to urządzenie, którego tak zwany mankiet zakładamy na przedramię. Jeśli chodzi o użytek domowy, obecnie najczęściej są to urządzenia w pełni automatyczne, elektroniczne, choć w gabinetach lekarskich spotkać można ciśnieniomierze rtęciowe i ciśnieniomierze zegarowe uchodzące za bardziej dokładne.
W przypadku ciśnieniomierza elektronicznego jedyne, co musi zrobić osoba mierząca ciśnienie, to nałożyć prawidłowo mankiet na przedramię, wcisnąć guzik i po chwili odczytać wynik. Kupując ciśnieniomierz naramienny do domowego użytku, powinniśmy zmierzyć obwód przedramienia i do wymiaru tego dobrać ciśnieniomierz z odpowiednim mankietem. Pamiętajmy, że za ciasny albo za luźny rękaw do ciśnieniomierza nie spełni swojej funkcji.
Ciśnieniomierz nadgarstkowy
Drugi typ, ciśnieniomierz nadgarstkowy mierzy ciśnienie, jak łatwo się domyślić, w nadgarstku Tego typu urządzenia cieszą się mniejszym poważaniem, niż ciśnieniomierze naramienne, przypisuje im się mniejszą dokładność. Ciśnieniomierz nadgarstkowy może być ciśnieniomierzem elektronicznym, ale też ciśnieniomierzem zegarowym.
Sprawdź też, jak powinna wyglądać: Dieta dla serca
Ciśnieniomierz rtęciowy
Ciśnieniomierz rtęciowy jest wynalazkiem pamiętającym wiek XIX. Działa na bardzo prostej zasadzie: rtęć równoważy ciśnienie w mankiecie zapiętym na przedramieniu osoby badanej, dając bardzo precyzyjny pomiar. Jednak z wielu względów ciśnieniomierz rtęciowy jest urządzeniem, którego raczej nie uświadczymy w przeciętnym domu.
Ze względu na niebezpieczeństwo wycieku rtęci w przypadku uszkodzenia aparatu, ciśnieniomierzy rtęciowych nie sprzedaje się już w Unii Europejskiej. Poza tym są one duże, ciężkie i bardzo niewygodne, jeśli chodzi o samodzielne badanie. Ciśnieniomierze rtęciowe wciąż jednak można spotkać w gabinetach lekarskich – są przez specjalistów wyjątkowo cenione za precyzję pomiaru.
Ciśnieniomierz zegarowy
Drugi typ ciśnieniomierza, z którym najprędzej zetkniemy się w gabinecie lekarskim, to ciśnieniomierz zegarowy, zwany też sprężynowym. Tego typu ciśnieniomierz może też jednak być używany w domu. Ciśnieniomierz zegarowy wykorzystują mechanizm aneroidowy, czyli sprężynowy do zamiany ciśnienia w mankiecie na odpowiednie wskazanie wskazówki manometru. Lekarze i pacjenci chwalą sobie ten typ ciśnieniomierza za względnie dużą precyzję - w większości przypadków błąd pomiaru nie przekracza 3 mmHg.
Ciśnieniomierz sprężynowy wymaga jednak sporo zachodu przy pomiarze. Ciśnienie do mankietu należy wpompować za pomocą specjalnej gruszki. Dodatkowo niezbędny jest stetoskop, czyli słuchawki niezbędne do tego, aby wysłuchać tony związane z ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym. Dodatkowo ciśnieniomierz zegarowy wymaga kalibracji, przynajmniej raz na 2 lata.
Zobacz też: Termometr dla niemowlaka i dla dzieci - jaki wybrać?
Ciśnieniomierze elektroniczne
Ciśnieniomierze elektroniczne oparte są całkowicie zautomatyzowane. Tak jak powiedzieliśmy wyżej, osoba badana jedynie zakłada mankiet na przedramię lub nadgarstek i wciska guzik. Z tego powodu ciśnieniomierze elektroniczne doskonale nadają się do domu. Czemu jednak lekarze wolą używać innych, starszych urządzeń?
Niestety, ciśnieniomierze elektroniczne nie cieszą się wyjątkową renomą, jeśli chodzi o precyzję pomiaru. W znacznej części przypadków błąd pomiaru może przekraczać 10 mmHg, czyli być przynajmniej 3-krotnie większy, niż dopuszczalna norma. Z tego też względu ciśnieniomierze elektroniczne powinny być wykorzystywane jako narzędzie do pobieżnej kontroli i wstępnego diagnozowania, natomiast w przypadku niepokojących wskazań, należy się udać do lekarza, gdzie zostaną wykonane dokładniejsze pomiary.
Sprawdź: Jak ćwiczyć, by mieć zdrowsze serce?