Kaszel to główny objaw przeziębienia i grypy. Może pojawiać się również w przebiegu astmy, alergii, choroby refluksowej oraz stanów zapalnych krtani i gardła. Jednym z najpopularniejszych domowych sposób radzenia sobie z nim jest zastosowanie naturalnych surowców roślinnych. Sprawdź, jakie zioła na kaszel stosować i jak je dobrać.
Spis treści
Kiedy i jak stosować zioła na kaszel?
Kaszel to powszechna dolegliwość, a jednym z najpopularniejszych i najstarszych sposobów na uporanie się z nim jest użycie ziół. Syropy, napary, czy tabletki ziołowe mają zastosowanie w leczeniu kaszlu mokrego, suchego, astmatycznego i krtaniowego. Najważniejszy jest odpowiedni dobór ziół do rodzaju kaszlu, a także ogólnego stanu zdrowia.
- Zioła na kaszel suchy działają przeciwkaszlowo, ale również osłaniająco i łagodząco na podrażnione śluzówki.
- Zioła na kaszel mokry rozrzedzają zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i ułatwiają jej usuwanie.
- Zioła na kaszel krtaniowy łagodzą podrażnienia i redukują odruch kaszlowy.
- Zioła na kaszel astmatyczny działają ochronnie na śluzówki dróg oddechowych, a dodatkowo ułatwiają oddychanie.
Mimo że zioła są naturalną metodą leczenia, nie należy zapominać, że tak samo jak leki na kaszel, mogą powodować skutki uboczne i wchodzić w interakcje m.in. z dietą, suplementami czy innymi substancjami leczniczymi. Dlatego warto podchodzić do nich ostrożnie i w razie wątpliwości konsultować się ze specjalistą.
Jakie zioła na kaszel?
Przygotowaliśmy listę najpopularniejszych i najskuteczniejszych ziół na kaszel, które możesz samodzielnie stosować w warunkach domowych. Sprawdź, co stosować na kaszel mokry i suchy oraz jakie zioła na astmę są skuteczne.
Prawoślaz lekarski na kaszel
Suszone korzenie prawoślazu lekarskiego to najpopularniejsze zioła na suchy, męczący kaszel. Są bardzo popularne w Polsce i wchodzą w skład wielu syropów przeciwkaszlowych. Korzeń prawoślazu zawiera związki śluzowe, które odpowiadają za jego właściwości powlekające i łagodzące błony śluzowe. Dzięki temu zmniejsza uczucie suchości, pieczenia i podrażnienia gardła. Co ciekawe, prawoślaz lekarski jest jednym z niewielu surowców roślinnych, na którym przeprowadzono liczne badania kliniczne oceniające jego skuteczność i bezpieczeństwo. Syropy na bazie prawoślazu lekarskiego działają w następujący sposób:
- Zmniejszają podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej i gardła,
- Ograniczają częstotliwość występowania odruchu kaszlowego,
- Ułatwiają zasypianie, które często jest zaburzone w wyniku intensywnego kaszlu.
Zaletą syropu prawoślazowego jest również to, że można go stosować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci po ukończeniu 3. roku życia.
Babka lancetowata na kaszel
Surowcem leczniczym babki lancetowatej są liście, które wykorzystuje się do produkcji syropów łagodzących, powlekających i przeciwkaszlowych. Przeznaczone są głównie do łagodzenia kaszlu suchego. Babka lancetowata zawiera flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, związki śluzowe i pektyny, które odpowiadają za ich właściwości. Działanie tej rośliny polega na:
- Redukcji intensywności kaszlu,
- Ograniczeniu częstotliwości odruchu kaszlowego,
- Zmniejszeniu bólu w klatce piersiowej wywołanego kaszlem.
Większość syropów z babki lancetowatej jest bezpieczna dla dorosłych i dzieci po ukończeniu 3. roku życia.
Tymianek właściwy na kaszel
Tymianek właściwy to kolejne zioło wykorzystywane w łagodzeniu kaszlu. Można stosować go na kilka sposobów.
- Wyciągi z tymianku są częstym składnikiem syropów na kaszel suchy i mokry. Zmniejszają intensywność kaszlu i łagodzą podrażnione błony śluzowe.
- Tymianek sprawdzi się również do inhalacji na kaszel. Olejek tymiankowy jest bogatym źródłem dwóch substancji aktywnych: tymolu i karwakolu. Dzięki temu ma właściwości wykrztuśne, rozkurczowe i przeciwbakteryjne. Dobrze sprawdza się w kaszlu astmatycznym i suchym.
- Napar z tymianku to kolejny prosty, domowy naturalny sposób na kaszel. Aby go przygotować, wystarczy wsypać łyżkę ziela do garnka, zalać szklanką gorącej wody i zagotować. Po odcedzeniu i lekkim ostudzeniu napar jest gotowy do wypicia. Możesz wykorzystać czysty susz z tymianku lub gotowe herbaty i mieszanki ziołowe.
Porost islandzki na kaszel
Porost islandzki zawiera polisacharydy i związki śluzowe o działaniu osłaniająco-powlekającym. Chronią śluzówkę gardła przed podrażnieniami, zmniejszają ilość odruchów kaszlowych, a także stany zapalne. Wyciągi z porostu islandzkiego są więc często wykorzystywane w produkcji pastylek do ssania przeznaczonych do stosowania w przypadku każdego rodzaju kaszlu, podrażnienia gardła, krtani i oskrzeli.
Bluszcz pospolity na kaszel
Liście bluszczu pospolitego to jeden z najlepiej przebadanych surowców roślinnych. Ma działanie wykrztuśne oraz zmniejsza częstotliwość i intensywność kaszlu. Z tego powodu jest częstym składnikiem syropów na kaszel mokry i w takiej postaci warto z niego korzystać. Syropy z liści bluszczu pospolitego mogą być stosowane przez dorosłych i dzieci, jednak nie zaleca się ich przyjmowania w przypadku wrzodów lub stanów zapalnych błony śluzowej żołądka.
Morwa biała na kaszel
Morwa znana jest głównie ze swojego wpływu na regulację poziomu glukozy we krwi. Ma jednak zdecydowanie szersze działanie. W medycynie chińskiej od lat wykorzystuje się ją w leczeniu kaszlu zarówno tego, który pojawia się w przebiegu infekcji, jak również alergii lub astmy. Surowcem leczniczym jest korzeń morwy, z którego można przygotowywać domowe napary.
Eukaliptus właściwy na kaszel
Liście eukaliptusa są bogatym źródłem olejku eterycznego, który wykorzystywany jest do łagodzenia objawów przeziębienia. Dobrze sprawdza się w przypadku suchego i mokrego kaszlu, a także bólu i podrażnienia gardła. Ma też działanie przeciwbakteryjne. Olejek eukaliptusowy najlepiej wykorzystać do aromaterapii. Można przygotowywać z niego inhalacje, a także zaaplikować kilka kropel czystego olejku na koszulkę w okolicy klatki piersiowej, przed pójściem spać.
Zioła na kaszel – przeciwwskazania i interakcje
Podczas stosowania ziół na uporczywy kaszel, należy być świadomym potencjalnych przeciwwskazań i interakcji. Jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki lub chorujesz przewlekle, przed rozpoczęciem ziołoterapii skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się, że dany surowiec jest dla Ciebie bezpieczny. Jakie są przeciwwskazania do stosowania ziół na kaszel?
- Ciąża i karmienie piersią. Kobiety będące w ciąży i w okresie laktacji powinny zachować szczególną ostrożność, ponieważ zdecydowana większość ziół nie jest wystarczająco dobrze przebadana pod kątem bezpieczeństwa.
- Choroby żołądka. Niektóre zioła, np. bluszcz pospolity, nie powinny być stosowane przez osoby z wrzodami żołądka i stanami zapalnymi w obrębie przewodu pokarmowego, ponieważ mogą nasilać dolegliwości.
- Wiek poniżej 2 lat. Większość ziół może być stosowana najwcześniej po ukończeniu 2 roku życia i nie zaleca się ich podawania młodszym dzieciom. Pamiętaj też, że każdy kaszel u dziecka powinien być skonsultowany z lekarzem, zwłaszcza jeśli nie mija w ciągu kilku dni.
Podsumowanie
Zioła na kaszel pomagają zmniejszyć odruch kaszlowy, łagodzą podrażnienia i działają przeciwzapalnie. Każdy surowiec może mieć jednak nieco inne działanie, dlatego preparaty ziołowe zarówno w formie syropów, pastylek, jak również naparów do picia, warto dobierać indywidualnie do potrzeb, objawów i rodzaju kaszlu. Należy też pamiętać, że zioła mogą powodować skutki uboczne i nie każdy może bezpiecznie z nich korzystać. Dlatego wszelkie wątpliwości powinny być konsultowane z lekarzem lub farmaceutą.
Źródła:
- Sawicka B., Barbaś P., Skiba D. Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych, https://www.researchgate.net/profile/Barbara-Sawicka-2/publication/327719554_Nutritional_and_health_properties_of_Helianthus_tuberosus_L/links/5ba07a0445851574f7d270d9/Nutritional-and-health-properties-of-Helianthus-tuberosus-L.pdf [dostęp: 18.09.2024]
- Bilek M., Bilek J. Farmaceuta dla pacjenta. Zioła na kaszel, https://www.researchgate.net/publication/369658843 [dostęp: 18.09.2024]
- Krajewska J. Właściwości lecznicze porostu islandzkiego, https://lekwpolsce.pl/download.php?dokid=54dc9fc1d3bf1 [dostęp: 18.09.2024]
- Krajewska J., Prawoślaz lekarski, tradycyjne zastosowanie i nowe perspektywy, https://lekwpolsce.pl/download.php?dokid=5478795af197e [dostęp: 18.09.2024]
- Parus A., Grys A. Babka lancetowata ( Plantago lanceolata L.) – właściwości lecznicze, https://www.czytelniamedyczna.pl/3556,babka-lancetowata-plantago-lanceolata-l-waciwoci-lecznicze.html [dostęp: 18.09.2024]
- Ambroziak M., Stanowska M., Sikorska-Zimny K. Tymianek – roślina o wielu zastosowaniach, https://wyd.edu.pl/images/Czasopisma_naukowe/PPA/IwP2018/IwP_2019_1_4/IwP_3_4_2019/IwP_4_2019/Innowacje_1_5_2020/Ambroziak_Stanowska_Sikorska_Inno_1_5_2020.pdf [dostęp: 18.09.2024]